ေျမေအာက္ကမာၻ(သို႕) ေျမေအာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဆုိတာကေတာ့ ဥမင္ေတြကို ကြန္ယက္သဖြယ္ ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး အမ်ားအားျဖင့္ ၿမိဳ႕တြင္း ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္မ်ားမွာ ေဆာက္လုပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ကမာၻ အမ်ားစုမွာေတာ့ ႐ံုးခန္းမ်ား၊ အေရာင္းဆိုင္ခန္းမ်ား၊ ရထားမ်ားႏွင့္ဘူတာမ်ား၊ ျပဇာတ္ခန္းမမ်ားႏွင့္ အျခားအေဆာက္အအံုမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ကမာၻေတြကို အမ်ားျပည္သူႏွင့္ သက္ဆိုင္တဲ့ အေဆာက္အအံုေတြက တဆင့္၀င္ေရာက္ အသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္ ေဆာက္လုပ္ေလ့ရွိၿပီး တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ သီးျခားေဆာက္လုပ္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ေအးျမတဲ့ ရာသီဥတုရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားမွာ ေျမေအာက္ကမာၻရဲ႕အခန္းက႑က အေရးပါလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေျမေအာက္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရာသီဥတုဒဏ္ကို ခံႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ လူသားေတြက ေျမေအာက္ကို တိုး၀င္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သဘာ၀အတားအဆီး အခက္အခဲေတြကုိ ေက်ာ္လႊားဖို႔အတြက္ သာမကပဲ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ ထိန္းသိမ္းရမယ့္ အရာမ်ားကို ထိန္းသိမ္းရန္အျပင္ ၿမိဳ႕ျပဗိသုကာ အေနအထားကုိလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားတာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ကမာၻ ေတြထဲမွာေတာ့ မြန္ထရီရယ္လ္ က အထင္ရွားဆံုးျဖစ္ၿပီး အျခားေျမေအာက္ကမာၻမ်ားထက္ ပိုမုိအသံုးျပဳတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ားအလုိက္ ေျမေအာက္ကမာၻ ပိုုင္ဆိုင္မႈကိုတင္ျပလုိက္ပါတယ္။
ၾသစေတးလ်
ဆစ္ဒနီ (Sydney) ၿမိဳ႕ေတာ္ ေျမေအာက္ဘူတာ Town hall နားမွာရွိတဲ့ ေျမေအာက္ကမာၻမွာေတာ့ ေစ်းဆုိင္မ်ားကို အတဲြလုိက္ေတြ႔ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ဘက္မွာ George Street cinema ခ႐ိုင္၊ အေနာက္ဘက္မွာ town hall ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္မွာေတာ့ Queen Victoria Building၊ စသည္တုိ႕ကို ဦးတည္ ထားပါတယ္။ ေျမာက္ဘက္အပိုင္း ကေတာ့ Queen Victoria Building ကို Galleries Victoria၊ ဆစ္ဒနီ စင္ထရယ္ပလာဇာ တို႕ႏွင့္ ဆက္သြယ္ ထားပါတယ္။ ေျမေအာက္ကမာၻက ၃ ကီလုိမီတာေက်ာ္ ရွည္လ်ားပါတယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ဆစ္ဒနီ စင္ထရယ္ ပလာဇာကို Pitt Street Mall ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ဖို႔ရာ အတြက္ ဥမင္ကြန္ယက္ကို ၅၀၀ မီတာ တိုးခ်ဲ႕ဖုိ႔စီမံခဲ့ၾကပါတယ္။
ကေနဒါ
အဒ္မြန္တန္ (Edmonton) ၿမိဳ႕မွာေတာ့ ဥမင္ကြန္ယက္ငယ္ တစ္ခုႏွင့္ Pedway ေခၚ မိုးေပၚလမ္းရွိၿပီး LRT ဘူတာမ်ားႏွင့္ အေဆာက္အအံုမ်ားကုိ ဆက္သြယ္ထားပါတယ္။
မြန္ထရီရယ္လ္(Montreal) (သို႔) (la Ville souterraine in French) ကေတာ့ ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး ေျမေအာက္ကမာၻတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဥမင္အရွည္ ၃၂ ကီလုိမီတာရွိၿပီး ၿမိဳ႕ကြက္ ၄၁ ခုစာ ရွိပါတယ္။ဧရိယာ ၁၂ စတုရန္း ကီလုိမီတာခန္႔ က်ယ္၀န္းပါတယ္။ လူေနအိမ္ခန္းမ်ား၊ ဟိုတယ္မ်ား၊ ႐ံုးမ်ား၊ ဘဏ္မ်ား၊ တကၠသိုလ္မ်ား၊ အမ်ားျပည္သူႏွင့္သက္ဆိုင္တဲ့ ေနရာမ်ားျဖစ္တဲ့ ျပဇာတ္ခန္းမမ်ား၊ ႐ုပ္ရွင္႐ံုမ်ား၊ bell centre ေဟာ္ကီအားကစားကြင္း၊ ျပတိုက္မ်ား၊ ေျမေအာက္ဘူတာ ၇ ခု၊ ရထားဘူတာ ၂ ခု (Lucien-L’Allier ႏွင့္ Gare Centrale)၊ ဘတ္စ္ကားဂိတ္တစ္ခု (Réseau de transport de Longueuil) ႏွင့္ အျခား transit မ်ားကိုဆက္သြယ္ထားပါတယ္။
Place Ville Marie၊ Queen Elizabeth ဟိုတယ္ႏွင့္ Gare Centrale တုိ႔ကို ဆက္သြယ္ရာမွ ဤေျမေအာက္ ကမာၻကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။
ဆိုင္ခန္းေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ႐ုပ္ရွင္႐ံုေပါင္း ၄၀ ပါ၀င္ပါတယ္။ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္မ်ား အေနႏွင့္ ေျမေအာက္ကမာၻရဲ႕ ဆဲြေဆာင္မႈေကာင္းတဲ့ ေနရာမ်ားကုိ လည္ပတ္ၾကပါတယ္။ မြန္ထရီရယ္လ္ (Monteral) ၿမိဴ႕သူၿမိဳ႕သားမ်ား ကေတာ့ ေန႔စဥ္ လူဦးေရ ၅သိန္းခန္႔ ေျမေအာက္ ကမာၻကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
ပင္မေျမေအာက္ကမာၻ ကြန္ယက္ထဲမွာ မပါ၀င္ေသးတဲ့ ေျမေအာက္ဘူတာ ၈ ခုႏွင့္ အျခားကြန္ယက္ငယ္မ်ား ကိုလည္းခ်ိတ္ဆက္ထားပါတယ္။ ဥပမာအေနႏွင့္- အေရွ႕ပိုင္းမွာရွိတဲ့ ဘာရီ UQAM၊ 1976 Summer Olympics အိမ္ရာမ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ Pie-IX တို႔ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားပါတယ္။ အျခားေျမေအာက္ကြန္ယက္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေျမေအာက္ ရထားလမ္းရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းမဟုတ္တဲ့ La Cité housing ႏွင့္ retail Complex တုိ႔ကိုလည္း ခ်ိတ္ဆက္ ထားပါတယ္။
မြန္ထရီရယ္လ္ ေျမေအာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပံု
ပံုမွာ ျပထားတဲ့ျမားေတြကေတာ့ ေျမေအာက္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိတဲ့ အေဆာက္အဦ ေနရာအညႊန္းျဖစ္ပါတယ္။
MUNnels လုိ႔ေခၚတဲ့ ဥမင္ကြန္ယက္ တစ္ခုကုိ Memorial University of Newfoundland မွာတည္ေဆာက္ ထားၿပီး အဓိက အေဆာက္အအံုမ်ားကို ဆက္သြယ္ထားၿပီး ျမင့္တက္သြားတဲ့ လူသြားစၾကၤ ံလမ္းကို တပ္ဆင္ထားပါတယ္။
တုိရြန္တုိၿမိဳ႕ (PATH) မွာရွိတဲ့ ေျမေအာက္ကမာၻမွာေတာ့ ၂၇ ကီလိုမီတာရွည္ ေလွ်ာက္လမ္းႏွင့္ ဆိုင္ခန္းေပါင္း ၁၂၀၀ ပါ၀င္ ဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္။ အေရးႀကီး အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႕တြင္းရွိ TTC ေျမေအာက္ဘူတာ ၅ ခုႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားပါတယ္။ PATH မွာလူေပါင္း ၁၀၀၀၀၀ ခန္႕၀င္ဆန္႔ၿပီး ကမာၻ႔အႀကီးဆံုး ေျမေအာက္ ေလွ်က္လမ္း ေစ်းဆုိင္တစ္ခုအျဖစ္တည္ရွိေနပါတယ္။
တိုရြန္တိုမွာရွိတဲ့ PATH ေျမေအာက္ကြန္ယက္ဟာ ကမာၻအၾကီးဆံုး ေစ်းဆုိင္အစုအေ၀းျဖစ္ၿပီး ၃၇၁၆၀၀ စတုရန္းမီတာ က်ယ္၀န္းပါတယ္။
တုိရြန္တုိမွာပဲ ေနာက္ထပ္ ေျမေအာက္ကမာၻငယ္ တစ္ခုရွွိပါေသးတယ္။ အေဆာက္အအံု တစ္ခ်ိဳ႕ႏွင့္ Bloor လမ္းေပၚမွာရွိတဲ့ ေျမေအာက္ဘူတာႏွစ္ခုကို ဆက္သြယ္ထားပါတယ္။
တိုရြန္တိုမွာရွိတဲ့ PATH ေျမေအာက္ကြန္ယက္ဟာ ကမာၻအၾကီးဆံုး ေစ်းဆုိင္အစုအေ၀းျဖစ္ၿပီး ၃၇၁၆၀၀ စတုရန္းမီတာ က်ယ္၀န္းပါတယ္။
တုိရြန္တုိမွာပဲ ေနာက္ထပ္ ေျမေအာက္ကမာၻငယ္ တစ္ခုရွွိပါေသးတယ္။ အေဆာက္အအံု တစ္ခ်ိဳ႕ႏွင့္ Bloor လမ္းေပၚမွာရွိတဲ့ ေျမေအာက္ဘူတာႏွစ္ခုကို ဆက္သြယ္ထားပါတယ္။
Vancouver မွာေတာ့ ပစိဖစ္စင္ထရီ(Pacific Centre)လ႔ုိေခၚတဲ့ ေစ်းဆုိင္တန္း ရွိၿပီး ၿမိဳ႕ကြက္ ၃ ကြက္စာ ခ်ဲ႕ထြင္ထားၿပီး အထပ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ကို ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္ ႏွစ္မ်ိဳးေဆာက္လုပ္ ထားပါတယ္။
ခ်ီလီ
ဆန္တီရာဂို (Santiago) ၿမိဳ႕မွာေတာ့ ေျမေအာက္ မက္ထ႐ိုမ်ားႏွင့္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေျမေအာက္ကမာၻကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဘူတာအားလုံးမွာ ပံုမွန္ မက္ဇနင္း (mezzanine) (ေအာက္ဆံုးအဆင့္) အဆင့္ မွာရွိၿပီး ထုိအဆင့္မွာပဲ ရထားေျပးဆြဲပါတယ္ ။ ေျမေပၚလမ္းႏွင့္ ေျမေအာက္ဘူတာ အဆင့္ၾကားမွာေတာ့ ေစ်းဆုိင္ခန္းမ်ားပါ၀င္တဲ့ အဆင့္တစ္ခုပါ၀င္ပါတယ္။ ထိုအဆင့္မွာေတာ့ ဆိုင္ခန္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ဆိုင္အေသးစားေလး ေတြကို ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တ႐ုတ္
ပီကင္း (Beijing) ၿမိဳ႕ေတာ္မွာေတာ့ စီႏို-ဆိုဗီယက္ ပဋိပကၡ (Sino-Soviet conflict) ျဖစ္ေနတဲ့ကာလ ကတည္းက ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေျမေအာက္ဥမင္ကြန္ယက္ကို ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၈၅ စတုရန္းကီလုိမီတာ က်ယ္၀န္းၿပီး ၁၉၇၀ ႏွစ္လြန္ကာလမ်ားက အသံုးမျပဳပဲထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ယခု မ်ား မၾကာမီကပင္ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ ခရီးသြားမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
ဖင္လန္
ဟယ္ဆင္ကီၿမိဳ႕ (Helsinki) မွာေတာ့ ေျမေအာက္ရထားဘူတာမ်ား (Rautatientori, Kamppi, Kaisaniemi) ႏွင့္ ေစ်းဆိုင္တန္းမ်ားပါ၀င္တဲ့ ပင္မရထားဘူတာ ေနရာရွိပါတယ္။ Kamppi မက္ထ႐ိုဘူတာမွာေတာ့ Kamppi Center မွာရွိတဲ့ အေ၀းေျပးကားဂိတ္၊ ကုန္စည္ပုိ႔ေဆာင္ေရး စခန္းႏွင့္ ယာဥ္ရပ္စခန္းမ်ား နဲ႔ေပါင္းစပ္ထားၿပီး တည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ အထပ္ ၆ ထပ္ပါ ေစ်းဆိုင္ အေဆာက္အအံုႏွင့္ ေဒသတြင္းသြား ဘတ္စ္ကားမ်ားရဲ႕ ပင္မဘတ္စ္ကားဂိတ္လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ကြန္ယက္ကို အနီးအနားမွာရွိတဲ့ ေဖာ္ရမ္ (Forum) ေစ်းေရာင္းစင္တာ၊ စေတာ့မန္း (Stockmann) စတိုးဆိုင္ စသည္တုိ႔ႏွင့္လည္း ဆက္သြယ္ထားပါတယ္။
ဟယ္ဆင္ကီၿမိဳ႕မွာ အျခားေျမေအာက္ကြန္ယက္အေနႏွင့္ ေျမေအာက္ဘူတာ ၂ ခု(Hakaniemi, Sörnäinen)ကို ေဆာက္လုပ္ထားပါတယ္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
ဆက္ေရးတာ ေစာင့္ဖတ္ေနပါမယ္ ။ ဒါနဲ့ ဓါတ္ပံုေလးေတြနဲ့ဆို ပိုအဆင္ေျပမယ္လို့ အၾကံျပဳပါရေစ ။
စကၤာပူမွာ ေျမေအာက္ကမၻာေတြ အမ်ားၾကီးပဲ ။ ကြ်န္းအရြယ္ေလးဆိုေတာ့ ေျမေအာက္ေရာက္ ေျမေပၚေရာ ရွိသမွ်ေျမ သံုးထားၾကတယ္ ။
စကၤာပူ အေၾကာင္းကို မဂ်စ္ေရးႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းမယ္ ထင္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က မသိဘဲနဲ႔ ရမ္းသမ္းေရးရတာကိုး…။ အမွားမ်ားႏိုင္တာေပါ့။ :D
ဟိုက္ရွားပါး.. မွ်ားဦးက ကိုယ့္ဘက္လွည့္လာျပီ း)
zyh ေနာက္ဆက္တြဲတင္တာၾကည့္ျပီး ေဖာ္လိုေလး လိုက္ဖို့ ၾကိဳးစားပါ့မယ္ကြယ္ း)