Railway signaling system အေၾကာင္း ေလ့လာျခင္း

ရထားဘူတာရံုမ်ားႏွင့္ လမ္းပုိင္းမ်ားတြင္ လွ်ပ္စစ္ရထားမ်ား အႏၱရာယ္ကင္းစြာ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ရန္ အတြက္ railway signaling system ႏွင့္ automatic control system တုိ႔သည္ အေရးႀကီးေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္လ်က္ရိွသည္။ ရထားပုိ႔ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၏ signaling system အတြက္ အသံုးျပဳေသာ equipments မ်ားကုိ equipments for signaling, centralization and blocking systems ဟုေခၚဆုိေလ႔ရွိသည္။ စနစ္တစ္ခုလံုးကုိ မေလ႔လာမီ အေရးႀကီးေသာ အေခၚအေဝၚမ်ားျဖစ္သည့္ signal၊ signaling၊ centralization၊ blocking စသည္တုိ႔ကုိ စတင္ မိတ္ဆက္လုိပါသည္။

ဤေနရာတြင္ signal ဆုိသည္မွာ ရထားေမာင္းသူထံ ရထားလမ္းတေလွ်ာက္ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ျပသပုိ႔ေဆာင္ေပးေသာ၊ ရထားလမ္းေဘးတြင္ တည္ရွိေသာ လွ်ပ္စစ္ (သို႔မဟုတ္) စက္မႈပစၥည္း တစံုတရာကုိ ဆုိလုိျခင္းျဖစ္သည္။ ရထားေမာင္းသူသည္ အဆုိပါ signal မ်ား၏ ညႊန္ျပမႈအတိုင္း လုိက္ပါလုပ္ေဆာင္ကာ ေမာင္းႏွင္ရျခင္းျဖစ္သည္။ signal မ်ားသည္ ရထားေမာင္းသူအား ရထားကုိ လံုျခံဳစိတ္ခ်စြာ ဆက္လက္ေမာင္းႏွင္ရန္ (သို႔မဟုတ္) ရပ္တန္႔ရန္ အခ်က္ျပေလ႔ရွိသည္။

Signaling ဆုိသည္မွာ ရထားသြားလာမႈႏွင့္ ရထားဘူတာရုံမ်ားရွိ လမ္းလႊဲျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားသုိ႔ command မ်ား ေပးပုိ႔အခ်က္ျပေသာ စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည္။

Centralization ဆုိသည္မွာ signal မ်ားႏွင္႔ ရထားလမ္းပိုင္းမ်ား(သို႔မဟုတ္) ဘူတာရံုမ်ားရွိ pointer မ်ားကုိ ထိန္းေက်ာင္းေပးေသာ hardware ျဖစ္သည္။

Blocking system ဆုိသည္မွာ ရထားလမ္းပုိင္းမ်ားတေလွ်ာက္ ရထားမ်ားေမာင္းႏွင္ေနစဥ္ signal indicator မ်ားအသံုးျပဳ၍ တစ္စီးႏွင့္တစ္စီး အကြာအေဝး၊ အခ်ိန္တုိ႔ကုိ အလုိေလ်ာက္ ကန့္သတ္ ျခားနားေပးေသာ စနစ္ ျဖစ္သည္။

Signal အမ်ိဳးအစားမ်ား
Signal မ်ားကုိ အဓိကအားျဖင့္ visible signal ႏွင့္ sound signal ဟူ၍ (၂) မ်ိဳးခြဲျခား သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။
Visible signal မ်ားကို traffic light မ်ား၊ disk မ်ား၊ signal board မ်ား၊ မီးအိမ္(lantern) မ်ား၊ အလံမ်ား၊ signal indicator (pointer) မ်ားျဖင့္ ျပသၾကသည္။ signal ျပသေသာ ကိရိယာ အမ်ိဳးအစားမ်ားကုိ ေအာက္ပါအတုိင္း ထပ္မံခြဲျခားႏုိင္ပါသည္။
(၁) တစ္ေနရာထဲ အေသ တပ္ဆင္ထားေသာ (ေရႊ႕ေျပာင္း၍ မရေသာ) အမ်ိဳးအစား၊
(၂) ေရႊ႕ေျပာင္းႏုိင္ေသာ အမ်ိဳးအစား၊
(၃) လက္ျဖင္႔ (manually) အသံုးျပဳ ျပသရေသာ အမ်ိဳးအစား တို႔ျဖစ္သည္။

ေရႊ႕ေျပာင္းအသံုးျပဳ၍ မရေသာ အမ်ိဳးအစားတြင္ ရထားလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေနရာအလုိက္ တပ္ဆင္ထားေသာ traffic light မ်ားပါဝင္သည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းအသံုးျပဳႏိုင္ေသာ ပစၥည္းမ်ားမွာ disk မ်ား၊ အလံမ်ား၊ တုိင္တြင္ ခ်ိတ္ဆြဲထားေသာ မီးအိမ္ မ်ားျဖစ္ၿပီး လက္ျဖင့္ ကုိင္တြယ္ကာ ျပသရေသာ ပစၥည္း အမ်ိဳးအစားမ်ားတြင္ အလံမ်ား၊ မီးအိမ္မ်ား စသည္တုိ႔ ပါဝင္သည္။


Sound Signal မ်ားကုိ ခရာ (whistle) မ်ား၊ အခ်က္ေပးဥၾသမ်ား၊ air horn မ်ား အသံုးျပဳ ျပသေလ႔ရွိသည္။ အဆုိပါ sound signal မ်ားကုိ အႀကိမ္အေရအတြက္ႏွင့္ အသံအတုိအရွည္ ေပၚမူတည္၍ အဓိပၸါယ္ ခြဲျခားေလ႔ရွိသည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိကဲ႔သုိ႔ အသံျဖင့္ အခ်က္ျပျခင္းသည္ ခရီးသည္ လူစုလူေဝးမ်ားမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ဆူညံသံမ်ား စသည္တုိ႔ အေပၚတြင္ မူတည္သျဖင့္ အကြာအေဝးအနည္းငယ္အတြင္းသာ ထိေရာက္မႈ ရွိသည္။

Railway Traffic Light မ်ား
Signal မ်ားအေၾကာင္းမိတ္ဆက္ၿပီးသည့္ေနာက္ ရထားပို႔ေဆာင္မႈတြင္ အဓိက အသံုးျပဳေသာ signaling device မ်ားျဖစ္သည့္ traffic light မ်ားအေၾကာင္း ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမည္။ railway traffic light ဆုိသည္မွာ အခ်က္ျပမီးတစ္ခု (သို႔မဟုတ္) တစ္ခုထက္ပိုေသာ အခ်က္ျပမီးျဖင့္ ေန႔ေရာညပါ ျမင္ေတြ႔ႏုိင္ေအာင္ ျပသ၍ ရထားမ်ား သြားလာမႈကုိ control လုပ္ေပးေသာ အဓိကက်သည့္ signaling device တစ္ခု ျဖစ္သည္။ railway traffic light မ်ားသည္ ရထားမ်ား၏ ေမာင္းႏွင္မႈကုိ ထိန္းညွိေပးျခင္း၊ ဘူတာရံုမ်ားတြင္ ရထားမ်ား ေရွ႕တုိးေနာက္ငင္ျပဳကာ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အခ်က္ျပျခင္းမ်ားအျပင္ ရထားတြဲမ်ား အမ်ိဳးအစားတူ စုဖြဲ႔ျခင္း (sorting) ျပဳလုပ္ရန္ အရွိန္ထိန္းညွိရာတြင္ အခ်က္ျပရာ၌ အသံုးျပဳသည္။

traffic light မ်ားကုိ ၎တုိ႔၏ တည္ေဆာက္မႈပံုစံအရ Fresnel lens မ်ားကုိ အသံုးျပဳေသာ အမ်ိဳးအစားႏွင့္ Searchlight အမ်ိဳးအစားဟူ၍ (၂) မ်ိဳးခြဲျခားႏုိင္သည္။ Searchlight အမ်ိဳးအစား traffic light မ်ားသည္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈတြင္ lens အသံုးျပဳေသာ အမ်ိဳးအစားထက္ ပုိသက္သာသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရာတြင္ ခက္ခဲသျဖင့္ အသံုးျပဳမႈ နည္းပါးသည္။ ရထားလမ္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာ traffic light မ်ားကုိ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းရာတြင္ ကားလမ္းမ်ားရွိ traffic light မ်ားႏွင့္မတူ ကြဲျပားျခားနား ခက္ခဲမႈမွာ အေျခခံ ေရာင္ျခည္ (rays) မ်ား၏ ဦးတည္ရာ direction က်ဥ္းေျမာင္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (Russia ႏိုင္ငံတြင္ အသံုးျပဳေသာ railway traffic light မ်ား၏ angle of divergence မွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ 3 degrees နီးပါးျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္မူ 10 – 20 degrees ထိ ရွိတတ္သည္။)

Traffic light မ်ား၏ မီးအိမ္တစ္ခုစီအတြက္ မီးလံုး (incandescent lamp) ပါဝင္ေသာ သီးျခား lens set တစ္စံုစီပါရွိသည္။ incandescent lamp တစ္လံုးစီအတြက္ power မွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ 25 watts ရွိၿပီး 15 watts၊ 35 watts စသည္ျဖင့္လည္း အသံုးျပဳေလ့ ရွိၾကသည္။ ၎တုိ႔အတြက္ voltage မွာ 12 volts ျဖစ္သည္။

Signal မ်ားႏွင့္ အျခား equipment မ်ား (track circuits, level crossing equipments) အတြက္ low voltage supply ကုိအသံုးျပဳသည္။ ေအာက္တြင္ lens အသံုးျပဳေသာ traffic light အမ်ိဳးအစားတစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပထားပါသည္။


အခ်က္ျပမီး အေရာင္မ်ား
ရထားပုိ႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ အေျခခံအက်ဆံုး အခ်က္ျပသည့္ အေရာင္မ်ားမွာ အနီေရာင္၊ အဝါေရာင္ႏွင့္ အစိမ္းေရာင္တုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ၎အေရာင္မ်ားကုိ အေျခခံ အေရာင္မ်ားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ရျခင္းမွာ - အနီေရာင္သည္ အျခားအေရာင္မ်ားထက္ အေရာင္အားပိုေကာင္းျခင္း၊ အေရာင္ပ်ံ႕လြင့္မႈနည္းျခင္း၊ အေဝးမွ လြယ္ကူစြာျမင္ႏုိင္ျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ အနီေရာင္ကုိ ရထားသြားလာမႈ ရပ္တန္႔ရန္ သေကၤတအျဖစ္ ေရြးျခယ္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတူ အဝါေရာင္သည္လည္း အနီေရာင္ႏွင့္ နီးစပ္ျခင္း၊ အစိမ္းေရာင္ႏွင့္ ႏွိဳင္းစာလွ်င္ ပုိမုိျမင္လြယ္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ရထားအရွိန္ ေလွ်ာ႔ေစျခင္းအတြက္ သေကၤတအျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ အစိမ္းေရာင္သည္ သက္ဆုိင္ရာ လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း သတ္မွတ္အရွိန္ျဖင့္ ရထားေမာင္းႏွင္မႈကုိ ခြင့္ျပဳသည့္ သေကၤတအျဖစ္ အသံုးျပဳသည္။

ဥပမာအားျဖင့္ ရထားေမာင္းႏွင္သူသည္ traffic light မွ အစိမ္းေရာင္ အခ်က္ျပ မီးကုိ ျမင္ေတြ႔ေနစဥ္ မိမိရထားေရွ႕တြင္ အတားအဆီးမရွိ ပံုမွန္အတုိင္းဆက္လက္ ေမာင္းႏွင္ႏုိင္ေၾကာင္းသိရၿပီး၊ အကယ္၍ အဝါေရာင္မီးကုိျမင္ေတြ႔ပါက မိမိေရွ႕အကြာအေဝး အတုိင္းအတာတစ္ခုတြင္ ရပ္တန္႔စရာအေၾကာင္း တစံုတရာ ရွိၿပီဆုိသည္ကုိ သိႏုိင္ၿပီး အရွိန္ေလွ်ာ့ခ်ရမည္ျဖစ္သည္။ အနီေရာင္မီးကုိ ျမင္လွ်င္မူ မျဖစ္မေန ရပ္တန္႔ရမည္ ျဖစ္သည္။

႐ုရွားႏုိင္ငံ ေျမေအာက္ရထားမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာ စနစ္တြင္မူ အကယ္၍ traffic light တြင္ အစိမ္းေရာင္မီး တစ္လံုးထဲ လင္းသည္ကုိ ေတြ႔ရလွ်င္ ပံုမွန္အရွိန္ျဖင့္ ဆက္လက္ေမာင္းႏွင္ရန္ ျဖစ္ၿပီး၊ အဝါေရာင္မီး တစ္လံုးထဲ လင္းလွ်င္ အလြယ္တကူ ရပ္တန္႔ႏုိင္ရန္ အရွိန္ေလွ်ာ႔ ရမည္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ အဝါေရာင္တစ္လံုးႏွင့္ အစိမ္းေရာင္တစ္လံုး တၿပိဳင္နက္ထဲ လင္းေနလွ်င္ ေရွ႕တြင္လာမည့္ traffic light တြင္ အဝါေရာင္ မီးလင္းမည္ကုိ ႀကိဳတင္သိႏိုင္ၿပီး အရွိန္ေလွ်ာ႔ကာ တစ္နာရီ ၃၅ ကီလုိမီတာ ထက္မပိုေသာႏွဳန္းျဖင့္ ေမာင္းႏွင္ရန္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ရထားသည္ ေျမေအာက္ဥမင္တြင္း မဟုတ္ဘဲ ေျမေပၚလမ္းပုိင္းတြင္ ေရာက္ေနသည့္ အခ်ိန္ဆုိလွ်င္ တစ္နာရီ ၂၅ ကီလုိမီတာထက္ မပိုေသာ အရွိန္ျဖင္႔သာ ေမာင္းႏွင္ရမည္ျဖစ္သည္။

Traffic light တြင္ အဝါေရာင္မီး (၂)လံုး လင္းေနသည္ဆုိလွ်င္မူ ေရွ႕တြင္ ရပ္တန္႔ရေတာ့မည္ကုိ ႀကိဳသိႏိုင္ၿပီး တစ္နာရီ ၃၅ ကီလိုမီတာထက္ မပိုေသာ ႏွဳန္းျဖင့္ အရွိန္ေလွ်ာ႔ကာ ရပ္တန္႔ရန္ ျပင္ဆင္ရမည္ျဖစ္သည္။ အနီေရာင္မီးလင္းလွ်င္မူ ရထားအရွိန္သတ္၍ ရပ္တန္႔ရန္ျဖစ္သည္။

Cab signaling
ရထားေမာင္းႏွင္ရာတြင္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရမႈ ရွိေစရန္အတြက္ cab signaling system ကုိ ထည့္သြင္း တပ္ဆင္ ထားေလ႔ရွိသည္။ ၎စနစ္မွာ ရထားေမာင္းႏွင္ခန္းအတြင္း signal indicator တပ္ဆင္ထားၿပီး ရထားေမာင္းသူအား လမ္းေပၚရွိ traffic lights မ်ားမွ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ လြယ္ကူစြာ ၾကည့္ရွဳႏိုင္ေစရန္ ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ cab signaling ကို မ်ားေသာအားျဖင့္ high speed railways မ်ားတြင္ အသံုးျပဳေလ႔ရွိျပီး ရာသီဥတု ဆုိးရြားခ်ိန္ (ဥပမာ- မုိးသည္းထန္စြာရြာျခင္း၊ ျမဴခုိး၊ ႏွင္းမ်ား ထူထပ္စြာ က်ဆင္းမႈေၾကာင့္ ရထားလမ္းေပၚမွ traffic light မ်ားကုိ ရထားေမာင္းသူမွ ေသခ်ာစြာ မျမင္ရခ်ိန္မ်ားတြင္) မိမိေမာင္းႏွင္ရာ ရထားစက္ခန္းထဲတြင္ရွိေသာ indicator ကုိ ၾကည့္၍ လံုၿခံဳစိတ္ခ်စြာ ေမာင္းႏွင္ႏုိင္သည္။ ရထားေမာင္းႏွင္ခန္းအတြင္း cab signaling system တပ္ဆင္ထားပံုကုိ ေအာက္ပါပံုတြင္ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။


Blocking system
အထက္တြင္ Railway signaling ႏွင့္ အသံုးျပဳသည့္ ပစၥည္းမ်ားအေၾကာင္း ေဖာ္ျပၿပီးသည့္ေနာက္ ရထားလမ္းပုိင္းမ်ားတစ္ေလွ်ာက္ ရထားေမာင္းႏွင္ေနစဥ္ တစ္စီးႏွင့္တစ္စီး အကြာအေဝး၊ အခ်ိန္တုိ႔ကုိ အလုိေလ်ာက္ ကန္႔သတ္ ျခားနားေပးေသာ blocking system အေၾကာင္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
အကယ္၍ ရထားမ်ားကုိ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုထဲတြင္ တခ်ိန္တည္း ေျပးဆြဲေမာင္းႏွင္ပါက အခ်င္းခ်င္း တုိက္မိႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ရထားလမ္းမ်ားကုိ insulated joint မ်ားသံုး၍ လမ္းပုိင္းမ်ား အသီးသီး ခြဲျခားထားေလ႔ရွိသည္။ ထုိလမ္းပိုင္း တခုခ်င္းစီကုိ block ဟုေခၚသည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ block တခုကုိ တခ်ိန္တြင္ ရထားတစ္စီးသာ ေမာင္းႏွင္ရန္ ခြင့္ျပဳသည္။ ဤအခ်က္သည္ railway safety system ၏ အေျခခံျဖစ္သည္။

Block တစ္ခုကုိ manually control လုပ္သည့္စနစ္တြင္ ရထားတစ္စီး block တစ္ခုအတြင္းသုိ႔ ဝင္ေရာက္ရန္ ခြင့္မျပဳမီ signal-man သည္ ထုိလမ္းပုိင္းတြင္ ရထား ရွိ/မရွိ ေသခ်ာေအာင္ စစ္ေဆး အတည္ျပဳရသည္။ ရထားသည္ ထုိ လမ္းပိုင္းမွ ထြက္ခြာသြားသည့္ အခါတြင္လည္း အျခားလမ္းပုိင္းရွိ signal-man ကုိ ရထား ထြက္ခြာသြားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားရသည္။

Automatic block signaling စနစ္တြင္မူ လမ္းပိုင္းတစ္ခုအတြင္း ရထားဝင္ေရာက္လာေတာ့မည္ဆုိလွ်င္ automatic train detection စနစ္ျဖင့္ လမ္းပုိင္းအတြင္း ရထားရွိမရွိ စစ္ေဆးကာ အလုိေလ်ာက္ ေဖာ္ျပသည္။ အကယ္၍ လမ္းပုိင္းအတြင္း ရထားရွိေနလွ်င္ ေနာက္ထပ္ဝင္ေရာက္လာမည့္ရထားကို traffic light တြင္ မီးနီျပ၍ ရပ္တန္႔ကာ လမ္းေၾကာင္းရွင္းမွ ဆက္လက္ေမာင္းႏွင္ရန္ မီးစိမ္းျပျခင္းျဖင့္ control လုပ္ႏိုင္သည္။

ဤေနရာတြင္ automatic train detection စနစ္အေၾကာင္း အၾကမ္းဖ်င္း ရွင္းလင္းလုိပါသည္။ ၎စနစ္တြင္ လမ္းပိုင္းအတြင္း ရထားရွိမရွိကုိ စစ္ေဆးရာတြင္ track circuit ကုိ အသံုးျပဳသည္။ လွ်ပ္စစ္ရထား သံလမ္းမ်ားသည္ လမ္းပုိင္း တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုအၾကား လွ်ပ္စစ္မစီးဘဲ သီးသန္႔ျဖစ္ေနေအာင္ insulator မ်ားခံထားသည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ သံလမ္းမ်ားမွ signal current စီးဆင္းေလ႔ရွိသျဖင့္ ယခုကဲ့သုိ႔ ပုိင္းျခားထားျခင္း ျဖစ္သည္။ လမ္းပုိင္းရွိ သံလမ္းႏွစ္ခုလံုးအား တဖက္မွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ေပးထားၿပီး အျခားတစ္ဖက္တြင္ relay တပ္ဆင္ထားသည္။ လမ္းပုိင္းအတြင္း ရထားမရွိဘဲ ရွင္းလင္းေနခ်ိန္တြင္ relay coil မ်ားတြင္ circuit ပတ္လမ္းအျပည့္ ျဖစ္ေနၿပီး relay သည္ energized ျဖစ္ေနမည္။ အကယ္၍ လမ္းပုိင္းအတြင္း ရထားဝင္လာပါက သံလမ္းမ်ားတြင္ short-circuit ျဖစ္သြားၿပီး relay သည္လည္း De-energized ျဖစ္သြားေပလိမ့္မည္။ ဤနည္းျဖင့္ ရထားရွိ၊ မရွိ detect လုပ္ႏိုင္သည္။

Railway signaling system အေၾကာင္းေရးသားရာတြင္ ဘာသာရပ္အားျဖင့္ နယ္ပယ္က်ယ္ဝန္းသည့္ အားေလ်ာ္စြာ ကၽြန္ေတာ့္အေနျဖင့္ အၾကမ္းဖ်င္းမွ်သာ ေရးသားထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခုတင္ျပခဲ႔သည္႔ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္ေနေသာ အခ်က္အလက္မ်ားစြာ က်န္ရွိပါေသးသည္။ ဤေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္ရွဳ၍ railway signalingႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး အတုိင္းအတာ တစ္ခုအထိ ဗဟုသုတ ျဖစ္ေစမည္ဆုိလွ်င္ပင္ ေရးသားရက်ဳိးနပ္ပါသည္။

မွီျငမ္းကုိးကား
၁။ Почаевец.В.С. Введение в специальность Электроснабжение на железнодорожном транспорте: Учебное пособие для техникумов и колледжей ж.д. транспорта. – М .: Маршрут, 2005. – 139 с.
၂။ Железные дороги. Общий курс: Учебник для вузов. М.М. Филиппов., М.М. Уздин., Ю.И. Ефименко и др. Под ред.М.М. Уздина. – 4.е изд, перераб и доп. – М.: Транспорт.1991. – 295с.
၃။ Устройства сигнализации, централизации и блокировки [СЦБ] Московского метрополитена, Технология обслуживания. В.И. Ефременков, Н.Л. Немцова. М .: Транспорт 1998.
၃။ http://en.wikipedia.org/wiki/Railway_signal#Color_light_signals
၄။ http://en.wikipedia.org/wiki/Railway_signalling#Colour_light_signals
၅။ http://ru.wikipedia.org/wiki/Железнодорожная_светофорная_сигнализация

Download this post

ပရင့္ထုတ္ရန္