(here, pilot means not a person who operates the flying controls of an aircraft, it is an experiment or test before wider introduction)
ဥမင္တစ္ခု ေဖာက္လုပ္တဲ့ ေယဘူယ်နည္းလမ္းမ်ားကို ဥမင္နဲ႔ မီထ႐ိုပိုလီတန္ ေက်ာင္းသားမ်ား အေနနဲ႔ အေတာ္မ်ားမ်ား သိရွိၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အခုပို႔စ္မွာေတာ့ ဥမင္ ေဖာက္လုပ္တဲ့ Construction technology ေတြထဲက ေက်ာင္းသား အေတာ္ မ်ားမ်ား မသိရွိေသးတဲ့ နည္းလမ္းတစ္ခုကို တင္ျပေပးသြားပါမယ္။ အဲဒါကေတာ့ Pilot tunneling method လို႔ေခၚတဲ့ နည္းပါပဲ။ ဒီနည္းကို underground station ေတြေဆာက္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ အမ်ားအားျဖင့္ အသံုးျပဳပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရထားလမ္းဥမင္မ်ားနဲ႔ station ေတြဆံုတဲ့ေနရာမွာလည္း ဒီနည္းကို အသံုးျပဳ ေဖာက္လုပ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီနည္းကို အသံုးျပဳရတာလဲလို႔ ဆိုရင္။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ ဘူမိေျမအေနအထား ဆိုးရြားလို႔ပါပဲ။ ေရဝပ္ေနတဲ့ ႏုံးေျမ၊သဲန႔ဲ ရႊံ႕ေျမ။ ေျမေအာက္ ေရ အၿမဲတေစ စိ့မ္ေနတဲ့ ေျမႀကီးရဲ႕ ခံႏိုင္၀န္အားနည္းတဲ့ ေျမအမ်ိဳးအစားေတြမွာ ဥမင္ေဖာက္လုပ္ရင္၊ station ေဆာက္ရင္ ဒီနည္းလမ္းဟာ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါပဲ။ အဲဒီလိုေျမမ်ဳိးမွာ အရြယ္အစား ႀကီးမားတဲ့ ဥမင္ေတြ၊ အေဆာက္အအံု ေတြကို တခါတည္း တူးေဖာ္ ေဆာက္လုပ္ဖို႔ရာ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ေျမပ်ဳိက်ႏိုင္လို႔ပါပဲ။
Pilot tunnel ေဖာက္လုပ္တဲ့နည္းကေတာ့ ပထမဦးစြာ မိမိတို႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့ ဥမင္ အရြယ္အစား အတိုင္း မေဖာက္ခင္ အရင္ဆံုး အရြယ္အစားေသးတဲ့ ဥမင္ေလးကို ေဖာက္လုပ္ၿပီးမွ plan မွာပါတဲ့အတိုင္း မူလဥမင္ ကို ဆက္လက္ ေဖာက္လုပ္ျခင္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥမင္ကိုယ္ထည္ကိုေတာ့ Reinforced concrete lining သို႔မဟုတ္ Cast iron lining block ေတြကိုအသံုးျပဳ ေဖာက္လုပ္ပါတယ္။ (ဥမင္ေဖာက္ရာမွာ ဒီ lining ေတြပဲရွိပါတယ္။ ဒီထက္ေကာင္းတဲ့ material မေပၚေသးပါဘူး။ စကားခ်ပ္။) ဒီနည္းလမ္းဟာ မူလဥမင္ အရြယ္အစား အတိုင္း ေဖာက္လုပ္ရမယ့္ ဥမင္ မ်က္ႏွာျပင္ ပမာဏကို ေလ်ာ့ခ်ရာ ေရာက္ၿပီး ဥမင္ အေသး(pilot tunnel)ရဲ႕ အရြယ္အစားနဲ႔ တပ္ဆင္ထားတဲ့ lining ေတြေၾကာင့္ မူလ ရည္မွန္းထားတဲ့ ဥမင္ရဲ႕ ေတာင့္တင္း ခုိင္မာမႈကို လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရေစပါတယ္။ အကယ္၍ ဥမင္အမိုးပိုင္းမွာ ေရစိမ့္ေျမ၊ ေရ၀ပ္ေျမ သို႔ stability မေကာင္းတဲ့ ေျမမ်ဳိး ဆိုရင္ Pilot tunnel ထဲကေန အရင္ဆံုး ေျမသားကို အေျခာက္ခံတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေျမသားခံႏိုင္၀န္အား ေကာင္းေအာင္ ေစာေစာစီးစီး ျပဳလုပ္ထားႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Station ေတြေဆာက္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ Station ရဲ႕အလ်ား မရွည္လြန္းတာ ေၾကာင့္လည္း Pilot tunnel ကို အရင္ဆံုး ေဖာက္လုပ္ၿပီးစီးမွသာ မူလဥမင္ၾကီးကို ဆက္လက္ခ်ဲ႕ထြင္ ေဖာက္လုပ္တာ မ်ားပါတယ္။ အျခား နည္းလမ္းကေတာ့ ဥမင္အလ်ားရွည္တဲ့ အခါမွာ Pilot tunnel ကို ေရွ႕ကေဖာက္၊ ေနာက္က ၁၅-၂၀ မီတာ အကြာကေန မူလဥမင္ႀကီးကို ဆက္ၿပီး ခ်ဲ႕ထြင္တဲ့နည္းပါ။
တူးေဖာ္တဲ့ နည္းကေတာ့ မိုင္းခြဲတဲ့နည္း သို႔မဟုတ္၊ ေျမတူးစက္မ်ားနဲ႔ တူးေဖာ္ၿပီး ဥမင္မ်က္ႏွာျပင္ ၿပိဳမက်ေစဖို႔ အတြက္ ယာယီ သစ္သားပ်ဥ္ခ်ပ္မ်ားနဲ႔ ခုခံထားၿပီး ၎တို႔ကို သံမဏိပိုက္လံုးမ်ားနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ Lining segment(block) မ်ားကို Block erector နဲ႔တပ္ဆင္ၿပီးေတာ့ Pilot tunnel ရဲ႕ အခ်င္းက ၅.၅ မီတာရွိပါတယ္။ ဥမင္ရဲ႕ Cutting length(глубина заходки) ကေတာ့ block ရဲ႕အလ်ားအတိုင္း ၀.၇၅ မီတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥမင္ ရဲ႕ ၀င္႐ိုးလမ္းေၾကာင္းကိုေတာ့ တူးေဖာ္ဖို႔ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္မယ့္ေနရာနဲ႔ ဘူမိအေနအထားအရ ဥမင္ရဲ႕ Stability အေကာင္းဆံုး ျဖစ္မယ့္ေနရာမွာ ထားရွိပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ Pilot tunnel နဲ႔ မူလဥမင္တို႔ကို ေဒါင္လိုက္ အခ်ဳိးညီစြာ ေဆာက္လုပ္ၾကပါတယ္။ Station တစ္ခုရဲ႕ Lateral tunnel ေတြကိုေဖာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာ ရထားလမ္းဥမင္နဲ႔ ဆက္စပ္သြားတဲ့ အတြက္ ဥမင္ႏွစ္ခုရဲ႕ ၀င္႐ုိးဟာ ေဒါက္လိုက္ တထပ္တည္းမက်ပါဘူး(pic-1)။ ပင္မ Terminal tunnel ကိုေဖာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ၀င္႐ုိးႏွစ္ခုလံုးဟာ ေဒါင္လိုက္ တထပ္တည္းက် ပါတယ္ (pic-2)။
Pilot tunnel ထဲက တူၿပီးသား ေျမစာေတြကို သယ္ထုတ္ဖို႔ ဥမင္ထဲမွာ ေရြ႕လ်ားႏိုင္တဲ့ ျငမ္းစင္ေပၚမွာ ေျမသယ္တဲ့ bunker တစ္ခုကို တပ္ဆင္ထားပါတယ္။ ပင္မဥမင္ အတြက္ ေျမသားေတြ ခ်ဲ႕ထြင္တဲ့အခါမွာေတာ့ Pilot tunnel က lining segments ေတြကုိ ျပန္ျဖတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ segments ေတြျပန္ျဖဳတ္ဖို႔ block erector သို႔မဟုတ္ အထူး ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ပူလီႀကိဳးကို အသုံးျပဳပါတယ္။ က်န္တဲ့ အပိုင္းမ်ားကေတာ့ ပံုမွန္ ဥမင္ေဖာက္လုပ္တဲ့ နည္းမ်ားအတိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Pilot tunneling method ကေတာ့ ဥမင္ေဖာက္လုပ္တဲ့အခါ၊ Station ေဆာက္လုပ္တဲ့အခါ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အေျခအေနမ်ားမွာ အသံုးျပဳ ရတဲ့နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ Construction technology ကို သင္ၾကားေနရသူမ်ား အတြက္ ေဆာက္လုပ္ပံု နည္းစနစ္ မ်ားကို ေလ့လာႏိုင္ေစဖို႔ ေရးသား တင္ျပလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပရင့္ထုတ္ရန္
တူးေဖာ္တဲ့ နည္းကေတာ့ မိုင္းခြဲတဲ့နည္း သို႔မဟုတ္၊ ေျမတူးစက္မ်ားနဲ႔ တူးေဖာ္ၿပီး ဥမင္မ်က္ႏွာျပင္ ၿပိဳမက်ေစဖို႔ အတြက္ ယာယီ သစ္သားပ်ဥ္ခ်ပ္မ်ားနဲ႔ ခုခံထားၿပီး ၎တို႔ကို သံမဏိပိုက္လံုးမ်ားနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ Lining segment(block) မ်ားကို Block erector နဲ႔တပ္ဆင္ၿပီးေတာ့ Pilot tunnel ရဲ႕ အခ်င္းက ၅.၅ မီတာရွိပါတယ္။ ဥမင္ရဲ႕ Cutting length(глубина заходки) ကေတာ့ block ရဲ႕အလ်ားအတိုင္း ၀.၇၅ မီတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥမင္ ရဲ႕ ၀င္႐ိုးလမ္းေၾကာင္းကိုေတာ့ တူးေဖာ္ဖို႔ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္မယ့္ေနရာနဲ႔ ဘူမိအေနအထားအရ ဥမင္ရဲ႕ Stability အေကာင္းဆံုး ျဖစ္မယ့္ေနရာမွာ ထားရွိပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ Pilot tunnel နဲ႔ မူလဥမင္တို႔ကို ေဒါင္လိုက္ အခ်ဳိးညီစြာ ေဆာက္လုပ္ၾကပါတယ္။ Station တစ္ခုရဲ႕ Lateral tunnel ေတြကိုေဖာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာ ရထားလမ္းဥမင္နဲ႔ ဆက္စပ္သြားတဲ့ အတြက္ ဥမင္ႏွစ္ခုရဲ႕ ၀င္႐ုိးဟာ ေဒါက္လိုက္ တထပ္တည္းမက်ပါဘူး(pic-1)။ ပင္မ Terminal tunnel ကိုေဖာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ၀င္႐ုိးႏွစ္ခုလံုးဟာ ေဒါင္လိုက္ တထပ္တည္းက် ပါတယ္ (pic-2)။
Pilot tunnel ထဲက တူၿပီးသား ေျမစာေတြကို သယ္ထုတ္ဖို႔ ဥမင္ထဲမွာ ေရြ႕လ်ားႏိုင္တဲ့ ျငမ္းစင္ေပၚမွာ ေျမသယ္တဲ့ bunker တစ္ခုကို တပ္ဆင္ထားပါတယ္။ ပင္မဥမင္ အတြက္ ေျမသားေတြ ခ်ဲ႕ထြင္တဲ့အခါမွာေတာ့ Pilot tunnel က lining segments ေတြကုိ ျပန္ျဖတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ segments ေတြျပန္ျဖဳတ္ဖို႔ block erector သို႔မဟုတ္ အထူး ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ပူလီႀကိဳးကို အသုံးျပဳပါတယ္။ က်န္တဲ့ အပိုင္းမ်ားကေတာ့ ပံုမွန္ ဥမင္ေဖာက္လုပ္တဲ့ နည္းမ်ားအတိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Pilot tunneling method ကေတာ့ ဥမင္ေဖာက္လုပ္တဲ့အခါ၊ Station ေဆာက္လုပ္တဲ့အခါ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ အေျခအေနမ်ားမွာ အသံုးျပဳ ရတဲ့နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ Construction technology ကို သင္ၾကားေနရသူမ်ား အတြက္ ေဆာက္လုပ္ပံု နည္းစနစ္ မ်ားကို ေလ့လာႏိုင္ေစဖို႔ ေရးသား တင္ျပလိုက္ရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
nyi lay write tae pilot ka a yan sate win sar poe kg par tal,,,ba hu thu ta lae ya tal,,thanks nyi lay !! sat write par oo !!
ေက်းဇူးပါ.....ခ်စ္္ကိုႀကီး