* THINK POSITIVE. TOGETHER WE ARE BUILDING THE FUTURE *

Power supply for Electric Traction

စာေရးသူ © MyMetro |

ခုတေလာ ကမာၻေပၚမွာ စြမ္းအင္ျပႆနာအေၾကာင္း ပိုၿပီးအာ႐ုံစိုက္လာၾက၊ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္လာၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ စက္မႈက႑မွာ စြမ္းအင္ဟာ မရွိမျဖစ္အေရးပါတဲ့ အတြက္ ယေန႔ အခ်ိန္အခါမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ျဖစ္ႏိုင္သမွ်နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ စြမ္းအင္ျပႆနာကို ေျဖရွင္း ေနၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာလည္း မိမိတို႔ရဲ႕ ေရေျမသဘာ၀က ေပးထားတဲ့ အခြင့္အလမ္း ေတြကို အသံုးခ်ၿပီး ဇီ၀ေလာင္စာဆီ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနသလို၊ တဖက္ကလည္း လွ်ပ္စစ္က႑ အတြက္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႀကီးမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္လ်က္ရွိပါတယ္။ ၂၁ ရာစု လူေနမႈဘ၀မွာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား အသံုးျပဳမႈဟာ ပိုမို တိုးတက္မ်ားျပား လာမွာျဖစ္သလို ယခင္ ေလာင္စာဆီ အသံုးျပဳ စက္မႈလုပ္ငန္း မ်ားဟာလည္း လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ကို ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳၿပီး ေလာင္စာဆီကို ေခၽြတာ လာၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ရရွိလာေတာ့မယ့္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ အေနအထားအရ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ မီးရထားက႑ ကိုလည္း upgrade လုပ္ဖို႔ (၀ါ) ယေန႔ ဒီဇယ္သံုးရထား စက္ေခါင္းေတြကို လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္သံုး စက္ေခါင္းမ်ားနဲ႔ အစားထိုး အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ရလာပါၿပီ။ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္နဲ႔ ေျပးဆြဲတဲ့ ရထားေတြ ေပၚေပါက္လာတာ ၾကာၿပီ ျဖစ္ေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတြက္ေတာ့ ဒါဟာ နည္းပညာ နယ္ပယ္အသစ္ ျဖစ္တဲ့အျပင္ စိတ္၀င္စားစရာလည္း ေကာင္းတာမို႔လို႔ မိမိတို႔ သိရွိသမွ်ေတြကိုလည္း ျဖန္႔ေ၀ေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ဒီပို႔စ္ကို ေရးသား လိုက္တာပါ။

ယေန႔ကမာၻတစ္၀ွမ္းမွာ ရထားလိုမ်ဳိး ႀကီးမားေလးလံတဲ့ အရာေတြကို ေရြ႕လ်ားသြားလာေအာင္ လုပ္ဖို႔ရာ အတြက္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတဲ့ အထဲမွာ အခုေနာက္ပိုင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသံုးျပဳလာၾကတဲ့ စနစ္တစ္ခုကေတာ့ Electric Traction System ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစနစ္ဟာ ရထားအမ်ဳိးအစား ေပၚမူတည္ၿပီး တည္ေဆာက္ပံု ကြဲျပားပါတယ္။ နည္းပညာဟာ အခ်ိန္နဲ႔ အမွ်တိုးတက္ေနေပမဲ့လည္း ဒီစနစ္ရဲ႕ အေျခခံယူဆခ်က္ မ်ားကေတာ့ အခုထိ ခိုင္မာလ်က္ရွိပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၁၀၀ ေလာက္ကတည္းက တည္ေဆာက္မႈေတြ အေပၚမွာ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ကစၿပီးေတာ့ လွ်ပ္စစ္ရထားေတြမွာ အလြန္ျမင့္မားတဲ့ အရွိန္နဲ႔ ေျပးႏိုင္တဲ့ Electric Traction စနစ္ဟာ Micro processors၊ power electronics တို႔နဲ႔ အၿပိဳင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ လာခဲ့ပါတယ္။ စက္႐ုံေတြမွာ Electric Traction System အတြက္ ပစၥည္းေတြ စံထားၿပီး ထုတ္လုပ္လာတဲ့ အထိ ေအာင္ျမင္လာပါတယ္။ ပို႔စ္ရွည္လြန္းမွာစိုးတဲ႔ အတြက္ Electric Traction သမိုင္းကို ဒီေလာက္နဲ႔ရပ္ၿပီး Electric Traction System အတြက္ လိုအပ္တဲ့ Power Supply အေၾကာင္းကို ဆက္လက္တင္ျပသြားပါမယ္။

လွ်ပ္စစ္ရထားေတြမွာ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့၊ စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈသက္သာတဲ့ Power Supply လိုအပ္ပါတယ္။ Power Supply မွာ Direct current(DC) နဲ႔ Alternating current(AC) လို႔ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ DC အသံုးျပဳ system ဟာ ႐ိုးရွင္းလြယ္ကူတဲ့ အတြက္ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာကတည္းက အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ AC စနစ္ဟာ Long distances ေတြမွာ အသံုးျပဳရင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ၿပီး ကုန္က်စရိတ္လည္း သက္သာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Control ပိုင္းမွာ DC system ေတြထက္ ပိုမိုခက္ခဲပါတယ္။ ရထားကို လွ်ပ္စစ္ပို႔မယ့္ Power Transmission အတြက္ Overhead wire (ေကာင္းကင္ႀကိဳး) သို႔မဟုတ္ Third rail လို႔ေခၚတဲ့ ရထားသံလမ္းႏွစ္ခု ေဘးရွိ အပို သံလမ္းမွ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ကို ေပးပို႔ပါတယ္။ ၎တုိ႔က ေပးပို႔လိုက္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားကို ရထားဆီကို တိုက္ရိုက္ပို႔လႊတ္လို႔ မရပါဘူး။ ၾကားခံအျဖစ္ Pantograph လို႔ ေခၚတဲ့ လွ်ပ္စစ္ျဖတ္သန္း စီးဆင္းေစတဲ့ framework တစ္ခုကို အသံုးျပဳၾက ရပါတယ္။

View image

Pantograph ရဲ႕တာ၀န္ကေတာ့ ပို႔လႊတ္လိုက္တဲ့ Electrical Power Transmission ရဲ႕ High Voltage ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ဓာတ္အားကိုသာ အသံုးျပဳႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရတာပါ။ အသံုးျပဳရာမွာ လြယ္ကူသလို Maintenance လုပ္ရာမွာလည္း အဆင္ေျပပါတယ္။ မူလက Pantographs ေတြဟာ Diamond shape ျဖစ္ေပမဲ့ အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ပံုမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အတိုင္း Single arm pantograph ေတြကို အသံုးျပဳလာၾကပါတယ္။ အကယ္၍ Pantograph မွာ ျပႆနာ တစ္စံုတစ္ရာ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရင္ သတိေပးႏိုင္တဲ့ အခ်က္ျပ စနစ္ေတြကို လည္း တပ္ဆင္ထားပါတယ္။

View image

Overhead wire ကေန လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ရယူေျပးဆြဲတဲ့ စက္ေခါင္းေတြကို ေျမျပင္ရထားလိုင္းေတြမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။ ဒီ wire ေတြဟာ ရာသီဥတု ၾကမ္းတမ္းမႈဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္စြမ္းရွိၿပီး Ampere ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာပါ၀င္တဲ့ current ေတြကို သယ္ေဆာင္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ထို႔ျပင္ Tension load ကိုလည္း ၂ တန္ အထိ ခံႏိုင္ရည္ရွိပါတယ္။ Overhead wire ေတြမွာ DC overhead wire ေတြက ပိုမိုထူထဲၿပီး ဗို႔အား ၁၅၀၀ မွ ၃၀၀၀ ထိပို႔လႊတ္ႏိုင္ပါတယ္။ AC overhead wire ေတြမွာေတာ့ အကြာအေ၀း မ်ားလာတဲ့အခါ ဗို႔အား မတူညီမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ဒီျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ Booster Transformers ေတြကို အသံုးျပဳၾကရပါတယ္။ AC ေရာ DC ပါ အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ Dual Voltage wire ေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ Locomotives အခ်ဳိ႕မွာ 25 kV AC/ 15 kV AC/ 3000 V DC နဲ႔ 1500 V DC ေတြကို ခံႏိုင္တဲ့ Dual voltage wire ေတြကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။

View image
View image

Third Rail ကေန လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ရယူတဲ့စနစ္ကိုေတာ့ ေျမေအာက္ရထားေတြမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။ ၎ကေန ဓာတ္အားကို ရထားဆီ ေရာက္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ အရာေတြကို Shoe လို႔ေခၚပါတယ္။ Shoe ေတြကို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားၾကပါတယ္။ ပံုမွာ အရုိးရွင္းဆံုး Top contact collector shoe ကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

View image

လွ်ပ္စစ္ရထားေတြ အတြက္ ေနာက္ထပ္လိုအပ္တဲ့ အရာကေတာ့ Return ဆိုတဲ့ Electrical conductor ပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ Source ကေန current ကို ရယူၿပီး တဖန္ထို source သို႔ current ျပန္စီးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ ရထားေတြမွာ ဒီ Return ေတြကို အလံုအေလာက္တပ္ဆင္ထားရပါတယ္။

ယေန႔ေခတ္မွာ ရထားေတြကို AC supply ေကာ DC supply ပါ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ AC သို႔မဟုတ္ DC supply ေတြကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာ Power supply ေပးရာမွာ မွန္ကန္တဲ့ power transmission system ကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခရီးေ၀းသြားတဲ့ ရထားေတြမွာ AC supply ကို အသံုးျပဳၿပီး ခရီးတိုမ်ားမွာေတာ့ DC supply ေတြကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ဗို႔အားျမင့္တင္ရာမွာ DC system ထက္ AC system က ပိုၿပီး လြယ္ကူတဲ့အတြက္ Power အေျမာက္အျမားကို ေပးပို႔ရာမွာ AC transmission lines ေတြကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အခုေနာက္ပိုင္း လွ်ပ္စစ္ရထားေတြမွာ AC system ကိုပဲ စံထားၿပီး အသံုးျပဳ လာၾကပါတယ္။

ယေန႔ကမာၻမွာ နည္းပညာဟာ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် ေျပာင္းလဲတိုးတက္ေနတာ အံမခန္း ျမင္ေတြ႔ ေနရပါတယ္။ ယမန္ေန႔က (၃.၄.၂၀၀၇) ရက္ေန႔က ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ကမာၻ႔အျမန္ဆံုး လွ်ပ္စစ္ရထားလိုင္းကို ဖြင့္လွစ္တဲ့သတင္းကို ဖတ္လိုက္ ရပါတယ္။ အဲဒီရထားဟာ တစ္နာရီကို ၅၄၇.၇ ကီလိုမီတာႏႈန္းနဲ႔ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း တစ္နာရီကို ၆၀၀ ကီလိုမီတာႏႈန္းနဲ႔ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္မယ့္ ရထားကို စမ္းသပ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းသိရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကမာၻေပၚမွာ လွ်ပ္စစ္ရထားက႑မွာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈေတြ အစဥ္မျပတ္ျဖစ္ေပၚေနသလို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း လက္ရွိမီးရထားက႑ ကို အဆင့္ျမွင့္တင္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ မိမိတို႔ တက္ႏိုင္တဲ့ အပိုင္းကေန ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ ႀကိဳးစားၾကဖို႔ လုိအပ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားရင္းနဲ႔ ပို႔စ္ကို ဒီမွာပဲ အဆံုးသတ္လိုက္ပါတယ္။
By Okkar(Electric Traction)

Print ပရင့္ထုတ္ရန္
0 ထင္ျမင္ခ်က္၊

CITY DIRECTORY FROM METRO BITS

Adana Amsterdam Ankara Antwerp Athens Atlanta Baku Baltimore Bangkok Barcelona Beijing Belo Horizonte Berlin Bielefeld Bilbao Bochum Bonn Boston Brasilia Brussels Bucharest Budapest Buenos Aires Buffalo Bursa Busan Cairo Caracas Catania Changchun Charleroi Chennai Chiba Chicago Chongqing Cleveland Cologne Copenhagen Daegu Daejeon Dalian Delhi Detroit Dnepropetrovsk Dortmund Dubai Duesseldorf Duisburg Edmonton Essen Frankfurt Fukuoka Gelsenkirchen Genoa Glasgow Guadalajara Guangzhou Gwangju Haifa Hamburg Hanover Helsinki Hiroshima Hong Kong Incheon Istanbul Izmir Jacksonville Kamakura Kaohsiung Kazan Kharkov Kiev Kitakyushu Kobe Kolkata Kryvyi Rih Kuala Lumpur Kyoto Las Vegas Lausanne Lille Lima Lisbon London Los Angeles Ludwigshafen Lyon Madrid Manila Maracaibo Marseille Medellin Mexico City Miami Milan Minsk Monterrey Montreal Moscow Mulheim Mumbai Munich Nagoya Naha Nanjing Naples New York Newark Newcastle Nizhny Novgorod Novosibirsk Nuremberg Oporto Osaka Oslo Palma de Mallorca Paris Perugia Philadelphia Pittsburgh Porto Alegre Poznan Prague Pyongyang Recife Rennes Rio de Janeiro Rome Rotterdam Rouen Saint Louis Saint Petersburg Samara San Francisco San Juan Santiago Santo Domingo Sao Paulo Sapporo Seattle Sendai Seoul Seville Shanghai Shenzhen Singapore Sofia Stockholm Stuttgart Sydney Taipei Tama Tashkent Tbilisi Tehran The Hague Tianjin Tokyo Toronto Toulouse Turin Valencia Valencia Valparaiso Vancouver Vienna Volgograd Warsaw Washington Wuhan Wuppertal Yekaterinburg Yerevan Yokohama
Currently, there are 175 metros all over the world.