ဥေရာပ - အာရွ ရထားလမ္းကြန္ယက္ (Trans-Asian Railways - TAR)

ဥေရာပ - အာရွျဖတ္ေက်ာ္ ရထားကြန္ယက္ (Trans-Asian Railways - TAR) သည္ဥေရာပႏွင့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ကုန္စည္အျပန္အလွန္ စီးဆင္းမႈရွိေစရန္ စီမံေဖာက္လုပ္မည့္ ရထားလမ္းကြန္ယက္ စီမံကိန္းျဖစ္သည္။ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ ေဒသဆိုင္ရာ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးလုပ္ငန္း ေကာ္မရွင္ - (United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific - UNESCAP )၏ စီမံကိန္းတခုလည္း ျဖစ္သည္။

၎စီမံကိန္းကို စင္ကာပူႏွင့္ တူရကီႏိုင္ငံ၊ အစၥတန္ဘူၿမိဳ႕ေတာ္ၾကား ရထားလမ္းအခ်ိတ္အဆက္ မိုင္ေပါင္း ၈၇၅၀ [ကီလိုမီတာ ၁၄၀၀၀] ၾကားအကြာအေ၀းကို ဆက္လက္ ခ်ိတ္ဆက္အသံုးျပဳၿပီး ဥေရာပႏွင့္ အာရွႏုိင္ငံမ်ားအၾကား ကုန္စည္ပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ ရထားလမ္းမ်ား ေဖာက္လုပ္အသုံးျပဳရန္ (၁၉၆၀) ခုႏွစ္မ်ားကတည္းက စတင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဥေရာပႏွင့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားၾကား ကုန္စည္ႏွင့္ အျခားပစၥည္းမ်ား ပို႔ေဆာင္ရာတြင္ ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္မႈထက္ အခ်ိန္ႏွင့္ေငြေၾကး သိသာထင္ရွားစြာ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္မည့္ အလားအလာေကာင္းမ်ား ရွိသည္။ TAR စီမံကိန္းသည္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္၊ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလမ်ား၌ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ စတင္ႏိုင္ရန္ ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၉၀ ခုႏွစ္အလြန္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ ၿပီးဆံုးသြားၿပီး အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား နည္းပညာ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္မႈမ်ား ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ ဥေရာပႏွင့္ အာရွတိုက္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ေဖာက္လုပ္မည့္ ရထားလမ္းစီမံကိန္း ကြန္ယက္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျပန္လည္ရွင္သန္လာခဲ့သည္။

TAR စီမံကိန္းသည္ ဥေရာပႏွင့္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ကုန္စည္စီးဆင္းမႈ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕ေစၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္မႈက႑ ျမင့္မားလာေစမည့္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္း တစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ ၎သည္ ကုန္းတြင္းပိတ္ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ လာအုိ၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳး တိုးတက္ေစမည့္ အခြင့္အလမ္း တစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။

ရထားလမ္းကြန္ယက္ အမ်ားစုတြင္ ကုန္စည္ႏွင့္ခရီးသည္ ပို႔ေဆာင္မႈအတြက္ ပယ္လယ္ျဖတ္ေက်ာ္ အသံုးျပဳသည့္ New Silk Road ဟုေခၚသည့္ ႏိုင္ငံနယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားရွိၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ ျပတ္ေတာက္မႈမ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္ (၎လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို Eurasian Land Bridge ဟုေခၚသည္။ Eurasian Land Bridge ခ်ဲ႕ထြင္ရန္ ရည္မွန္းထားသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ရထားလမ္းအက်ယ္ (gauge) တူသည့္ ကာဇတ္စတန္ႏိုင္ငံမွတဆင့္ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္းႏွင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ခ်ိတ္ဆက္မည့္ ရထားလမ္း ေဆာက္လုပ္ေရး စီမံခ်က္ရွိသည္)။

TAR စီမံကိန္း ကြန္ယက္အတြက္ ႀကီးမားေသာ စိန္ေခၚမႈတရပ္မွာ ဥေရာပႏွင့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ရထားလမ္းအက်ယ္ (gauge) ကြာဟမႈပင္ျဖစ္သည္။ Rail gauge (သံလမ္းႏွစ္ခုၾကား အတိုင္းအထြာ) သည္ Standard gauge အျဖစ္အသံုးျပဳေသာ ဥေရာပႏိုင္ငံအမ်ားစု၊ တူရကီ၊ အီရန္၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယားတြင္ ၁၄၃၅ - မီလီမီတာ ျဖစ္ၿပီး ဖင္လန္၊ ႐ုရွားႏွင့္ ယခင္ဆိုဗီယက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ၁၅၂၀ - မီလီမီတာ ရွိသည္။ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ သီရိလကၤာတို႔တြင္ ၁၆၇၅ မီလီမီတာ (၅’ ၆”) အက်ယ္ရွိ၍ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံ အမ်ားစုတြင္မူ တစ္မီတာ (၁၀၀၀ မီလီမီတာ) အက်ယ္ရွိေသာ လမ္းမ်ားကိုအသံုးျပဳသည္။ TAR စီမံကိန္းတြင္ ႏိုင္ငံအလိုက္ အသံုးျပဳေသာ လမ္းအက်ယ္မ်ားကို ေျပာင္းလဲပစ္မည္မဟုတ္ပဲ Mechanical ပိုင္းဆိုင္ရာ စက္ပစၥည္းမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ကြန္တိန္နာမ်ားကို ရထားလမ္းျပတ္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ရထားတစီးမွ အျခားတစီးသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ပို႔ေဆာင္မည္ျဖစ္သည္။

ရထားသံလမ္းအက်ယ္မ်ား ႏိႈင္းယွဥ္ျပပံု

အျခားႀကီးမားေသာ အခက္အခဲတစ္ခုမွာ ဂ်ပန္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယားၾကား ပင္လယ္ျဖတ္ေက်ာ္ ပို႔ေဆာင္ရန္ျဖစ္သည္။ ကြန္တိန္နာ သေဘၤာမ်ားတြင္ ရထားမ်ားထက္ ကြန္တိန္နာ အေရအတြက္ ပို၍သယ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ္လည္း အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာမႈ အခက္အခဲအတြက္ ရထားမ်ားကို အသံုးျပဳလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို ျဖတ္၍ ေျမေပၚဆက္သြယ္မႈ (Overland Connection) ေဆာက္လုပ္ႏိုင္မည့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ရွိေသာ္လည္း လမ္းဆက္ကြာဟမႈ (Break of Gauge) အျဖစ္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ စီမံကိန္း၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္အျဖစ္ လမ္းေၾကာင္းေလးခု (the four corridors) ကို စတင္ေလ့လာခဲ့ၾကသည္။

(၁) ေျမာက္ဘက္ ေကာ္ရစ္ဒါတြင္ ဥေရာပႏွင့္ ပစိဖိတ္ကို ခ်ိတ္ဆက္မည့္ ဂ်ာမဏီ၊ ပိုလန္၊ ဘီလာရုစ္၊ ႐ုရွား၊ ကာဇတ္စတန္၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ တရုတ္ႏွင့္ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံမ်ားကို ခ်ိတ္ဆက္မည္ျဖစ္ၿပီး ရထားလမ္းဆက္ျပတ္ ေနရာမ်ားမွာ ပိုလန္ - ဘီလာရုစ္နယ္စပ္ (၁၄၃၅ - ၁၅၂၀ မီလီမီတာ)၊ ကာဇတ္စတန္ - တ႐ုတ္နယ္စပ္ (၁၅၂၀ - ၁၄၃၅ မီလီမီတာ)၊ မြန္ဂို - တ႐ုတ္နယ္စပ္ (၁၅၂၀ - ၁၄၃၅ မီလီမီတာ) တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ မိုင္ေပါင္း (၅၇၅၀)မိုင္ [ကီလိုမီတာ - ၉၂၀၀] အရွည္ရွိသည့္ Trans-Siberian Railway (ေမာ္စကိုႏွင့္ ႐ုရွားအေရွ႕ဘက္ ေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ မြန္ဂိုလီးယား၊ တရုတ္ႏွင့္ ဂ်ပန္ပင္လယ္တို႔ထိ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ရထားကြန္ယက္)သည္ ယခု ပထမလမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္တြင္ အသံုးျပဳ ေနရာယူလွ်က္ရွိၿပီး အေရွ႕အာရွမွ ေမာ္စကို၊ ၄င္းမွ ဥေရာပ အေရွ႕ဘက္ ေဒသမ်ားသို႔ ကုန္စည္ပမာဏမ်ားစြာ စီးဆင္းလည္ပါတ္လ်က္ရွိသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးျပသနာမ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ေတာင္ကိုရီးယားရွိ ကုန္စည္မ်ားကို လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ႐ုရွားအေရွ႕ဘက္ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ ဘလာဂ်ီေဗာ့စေတာ့ (Vladivostok) မွတဆင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္လွ်က္ရွိသည္။

(၂) ေတာင္ဘက္လမ္းေၾကာင္း ေကာ္ရစ္ဒါတြင္ ဥေရာပမွ အေရွ႕ေတာင္အာရွသို႔ သြားမည္ျဖစ္ၿပီး တူရကီ၊ အီရန္၊ ပါကစၥတန္၊ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံကို တရုတ္ေတာင္ပိုင္း ယူနန္ခ႐ိုင္ႏွင့္၊ မေလးရွားကိုျဖတ္၍ စင္ကာပူသို႔ ခ်ိတ္ဆက္မည္ျဖစ္သည္။ လမ္းေၾကာင္း အဆက္ျပတ္ေသာ ေနရာမ်ားမွာ အိႏၵိယႏွင့္ျမန္မာၾကား၊ ျမန္မာႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံၾကား၊ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံၾကား ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ ဗီယက္နမ္ၾကား၊ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ယူနန္ၾကားတြင္ျဖစ္သည္။ အီရန္ႏိုင္ငံအေရွ႔ပိုင္း Bam ႏွင့္ Zahedam ေဒသမ်ားတြင္ လမ္းေၾကာင္း ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ျဖစ္သည္။ အာရွတိုက္ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္းရွိ ရထားလမ္းအက်ယ္ ကြာဟမႈမ်ားမွာ အီရန္ - ပါကစၥတန္နယ္စပ္ (၁၄၃၅ - ၁၆၇၆ မီလီမီတာ)၊ အိႏၵိယ - ျမန္မာနယ္စပ္ (၁၆၇၆ - ၁၀၀၀ မီလီမီတာ)၊ ျမန္မာႏွင့္တ႐ုတ္ (၁၀၀၀ - ၁၄၃၅ မီလီမီတာ) အသီးသီးျဖစ္သည္။

(၃) အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကြန္ယက္ (ျမန္မာ - ထိုင္း - လာအို - ကေမၻာဒီးယား - ဗီယက္နမ္ - မေလးရွား - စင္ကာပူလမ္းေၾကာင္း)

(၄) အေနာက္ေတာင္ဘက္ လမ္းေၾကာင္းသည္ ဥေရာပေျမာက္ဘက္ႏွင့္ ပါရွန္းပင္လယ္ေကြ႕ကို ခ်ိတ္ဆက္မည္ျဖစ္သည္။ အဓိကလမ္းေၾကာင္းသည္ ဖင္လန္ႏိုင္ငံၿမိဳေတာ္ Helsinki မွ စတင္မည္ျဖစ္ၿပီး ႐ုရွားကိုျဖတ္၍ လမ္းေၾကာင္း(၃)ခု ခြဲထြက္မည့္ ကတ္စပီယန္ ပင္လယ္ဆီ ဦးတည္မည္ျဖစ္သည္။ ၎ခြဲထြက္မည့္ လမ္းေၾကာင္း (၃) ခုမွာ-

• အဇာဘိုင္ဂ်န္၊ အာေမးနီးယားကုိျဖတ္၍ အီရန္အေနာက္ဘက္ပိုင္းသို႔ ၀င္ေရာက္မည့္ အေနာက္ဘက္ လမ္းေၾကာင္း၊
• ကတ္စပီယန္ ပင္လယ္ကိုျဖတ္၍ အီရန္သို႔ ကူးတို႔ျဖင့္ကူးမည့္ အလယ္လမ္းေၾကာင္း၊
• ကာဇတ္စတန္၊ ဥဇဘက္ကစၥတန္၊ တာမင့္ခ္နစၥတန္သို႔ျဖတ္ၿပီး အီရန္အေရွ႕ဘက္သို႔ သြားမည့္ အေရွ႕ဘက္ လမ္းေၾကာင္း တို႔ျဖစ္သည္။

၎လမ္းေၾကာင္း ၃ ခုသည္ အီရန္ႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ တီဟီရန္တြင္ ေပါင္းဆံုၿပီး အီရန္ႏိုင္ငံ အေရွ႕ဘက္ ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ Bandar Abbas သို႔ ဆက္လက္ဦးတည္မည္ ျဖစ္သည္။

သေဘာတူစာခ်ဳပ္

၂၀၀၆ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာ ၁၀ ရက္တြင္ ကုလသမဂၢ၊ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေဒသ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္ (UNESCAP) ၏ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈျဖင့္ ဥေရာပ ႏွင့္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားၾကား ႀကီးမားေသာ ကုန္းေျမျဖတ္ေက်ာ္ ရထားလမ္း (Continental Railroad) စီမံကိန္းကို အာရွႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇ ႏိုင္ငံမွ ပူးေပါင္းပါ၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါသည္။ ၎စီမံကိန္းကို ပိုးသားသံလမ္း စီမံကိန္း (Iron Silk Road) ဟုလည္း ေခၚဆိုႏိုင္ၿပီး အေရွ႕အာရွ၊ ေတာင္ႏွင့္ အေနာက္အာရွမွ ေျမထဲပင္လယ္ထိ ဆက္သြယ္ႏိုင္မည့္ Silk Road လမ္းေၾကာင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါသည္။

အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးလုပ္ငန္း ေကာ္မရွင္၏ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းတစိတ္တေဒသအျဖစ္ အာရွတိုက္ ကုန္းလမ္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈ အေျခခံအေဆာက္အအံု ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မႈ စီမံကိန္း (Asian Land Transport Infrastructure Development Plan) ပင္ျဖစ္ပါသည္။ သေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္ကို တရား၀င္ လက္မွတ္ထိုးရန္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔အထိ သတ္မွတ္ထားရွိခဲ့သည္။

ခ်ိတ္ဆက္ကြန္ယက္ (network)

ဥေရာပ - အာရွျဖတ္ေက်ာ္ ရထားလမ္းကြန္ယက္တြင္ အဓိက လမ္းေၾကာင္း (၄) ခုပါ၀င္ပါသည္။ ေမာ္စကိုႏွင့္ ရုရွားႏိုင္ငံ အေရွ႕ဘက္စြန္းၿမိဳ႕ Vladivostok ကို ခ်ိတ္ဆက္ေပးထားသည့္ Trans-Serbian လမ္းေၾကာင္းအပါအ၀င္ တ႐ုတ္ႏွင့္ မြန္ဂိုလီယား၊ ကိုရီးယား၊ ကာဇတ္စတန္၊ ရုရွားႏိုင္ငံမ်ားကို ခ်ိတ္ဆက္မည့္ အျခားလမ္းေၾကာင္း မ်ားစြာလည္း ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံအလိုက္ ရထားလမ္း ကြာျခားမႈမ်ား

ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ ကိစၥရပ္တခုျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံအလိုက္၊ နယ္ေျမအလိုက္ လက္ရွိသံုးစြဲေနေသာ ရထားလမ္းအက်ယ္ (gauge) မ်ား အက်ဥ္းအက်ယ္ ကြာဟမႈ ျပႆနာရွိသည္။ လက္ရွိ တ႐ုတ္၊ အီရန္ႏွင့္ တူရကီတို႔တြင္ စံသတ္မွတ္ထားေသာ လမ္းအက်ယ္ - ၁၄၃၅ မီလီမီတာ [၄ ေပ၊ ၈.၅ လက္မ]၊ ႐ုရွားႏိုင္ငံ လမ္းေၾကာင္းမ်ားတြင္ - ၁၅၂၀ မီလီမီတာ၊ အိႏၵိယ၊ ပါကစၥတန္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားတြင္ - ၁၆၇၆ မီလီမီတာ [၅ ေပ ၆ လက္မ]၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ အေရွ႕ဘက္ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ေတာင္ဘက္အစြန္း မေလးကြ်န္းဆြယ္အထိ (၁၀၀၀) မီလီမီတာ[၃ ေပ၊ ၃.၄ လက္မ]၊ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ဂ်ပန္တြင္ ၁၀၆၇ မီလီမီတာ အသီးသီးရွိၾကသည္။ ထိုျပႆနာေၾကာင့္ လမ္းေၾကာင္းအဆက္ျပတ္ ေနရာမ်ားတြင္ ကြန္ယက္တခုလံုးႏွင့္ ဆက္မိရန္အတြက္ အခ်ိန္သံုးစြဲရမည္ကို ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ရမည္ျဖစ္သည္။

 ကမာၻေပၚတြင္ အသံုးျပဳလ်က္ရွိေသာ Rail gauge မ်ား

ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ အျခားအခ်က္မ်ားမွာ -

• လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ျဖည့္တင္းေပးရန္ လိုအပ္မႈ၊ (Railway Electrification) – 25 kV (Alternating Current) - ရွည္လ်ားေသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား သံုးစြဲမႈမ်ားေသာ လမ္းေၾကာင္းမ်ားအတြက္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ကတည္းက သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ ကမာၻ႔စံသတ္မွတ္ခ်က္။
• ရထား၏ အခ်ိတ္အဆက္ (Couplings) - ရထားတြဲမ်ားၾကားရွိ Buffers ႏွင့္ Chains မ်ား၊ အခ်ိတ္အဆက္ SA2 အမ်ိဳးအစားမ်ား။ ႏွစ္မ်ိဳးသုံး Dual fitment အခ်ိတ္အဆက္မ်ားမွာ ခ်ိတ္ဆက္အသံုးျပဳရန္ အဆင္ေျပသည္။
• ဘရိတ္ (Breaks) မ်ား၊ ေလဘရိတ္ (သို႕) ECP (Electronically controlled pneumatic brakes) လွ်ပ္စစ္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ ဘရိတ္အုပ္ေသာ စနစ္မ်ား။
• ဥမင္ႏွင့္ တံတားမ်ားကို ျဖတ္သန္းသြားလာရာတြင္ ၎တို႔၏ အျမင့္ႏွင့္ လမ္းအက်ယ္ေပၚ မူတည္၍ ႏိုင္ငံအလိုက္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ရထားလမ္းအက်ယ္ဆံုး Loading Gauge မ်ား၊ အနည္းဆံုး သတ္မွတ္ထားသည့္ Structure Gauge မ်ား၊
• အခ်က္ျပစနစ္မ်ား (Signals) - အခ်ိဳ႕ေသာ အခ်က္ျပစနစ္မ်ားမွာ စက္ေခါင္းမႉးမွ မျမင္ႏိုင္ေသာ္လည္း စက္ေခါင္းမွ အလိုအေလ်ာက္ ဖတ္ေသာစနစ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံအလိုက္ အခ်က္ျပစနစ္ ကြာျခားမႈမ်ား၊ ေအာ္တိုမက္တစ္ ပိတ္ဆို႕စနစ္(Automatic Blocking Systems) ကြာျခားမႈမ်ား၊ အလိုအေလ်ာက္ အခ်က္ျပစနစ္ (Automatic Signaling Systems) ကြာျခားမႈမ်ား။
• လွ်ပ္စစ္ႀကိမ္ႏႈန္း ကန္႔သတ္ခ်က္ (Electromagnetic interference) (သို႕မဟုတ္) ေရဒီယိုႀကိမ္ႏႈန္း (Radio Frequency Interference RFI) ျခားနားမႈမ်ားေၾကာင့္ ျခားနားေသာ အခ်က္ျပစနစ္မ်ား။
• ႏိုင္ငံအလိုက္ စည္းမ်ဥ္းႏွင့္ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား (Rules and Regulations)။
• ဘာသာစကား ကြာျခားမႈမ်ား။

ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးေသာ ႏိုင္ငံမ်ား

၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာ ၂၈ မွ ၃၀ ရက္ေန႔ထိ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၊ ဖူဆန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးဆိုင္ရာ ၀န္ႀကီးမ်ားအဆင့္ ညီလာခံတြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၁ ႏိုင္ငံမွ ၀န္ႀကီးမ်ား တတ္ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး သေဘာတူညီမႈကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ရည္မွန္းထားေသာ လမ္းအရွည္ ၈၀၉၀၀ ကီလိုမီတာကို အာရွ၏ ပစိဖိတ္ ပင္လယ္ကမ္းေျခမွ စတင္ၿပီး ဥေရာပ အေနာက္နယ္စပ္တြင္ အဆံုးသတ္မည္ျဖစ္သည္။ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ေရးထိုးရာတြင္ ေအာက္ပါႏိုင္ငံမ်ား ပါ၀င္ခဲ့သည္။

အာေမးနီးယား၊ အဇာဘိုင္ဂ်န္၊ ကေမၻာဒီးယား၊ အိႏၵိယ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ အီရန္၊ ကာဇတ္စတန္၊ လာအို၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ နီေပါ၊ ပါကစၥတန္၊ တ႐ုတ္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ႐ုရွား၊ သီရိလကၤာ၊ တာဂ်စ္ကစၥတန္၊ ထိုင္း၊ တူရကီ၊ ဥဇဘက္ကစၥတန္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံတို႕ျဖစ္သည္။

အျခားက်န္ေသာ ၂၄ ႏိုင္ငံမွာ ၂၀၀၇၊ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔ထိ လက္မွတ္ ေရးထိုးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၅ ရက္ေန႔ ေနာက္တႀကိမ္ နယူးေယာက္တြင္ ျပဳလုပ္မည့္ ညီလာခံမတိုင္မီ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ ပါ၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးမည္ဟု တရား၀င္ေၾကၿငာခဲ့သည္္။ ၎စီမံကိန္း ကြန္ယက္အတြက္ အိႏၵိယႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွတဆင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ျဖတ္မည့္ အေရးႀကီးလမ္းေၾကာင္း တစ္ခုရွိသည္။ ထိုလမ္းေၾကာင္း တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ကေလး-တမူးၾကား ျပတ္ေတာက္ေနေသာ ရထားလမ္း တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ခန္႔မွန္းေျခ အိႏၵိယရူပီး ၂၄.၉၁ ဘီလီယံ [အေမရိကန္ေဒၚလာ - သန္း ၇၃၀]ခန္႔ က်ခံသံုးစြဲရမည္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွ တရား၀င္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္ေဖာက္လုပ္ႏိုင္မည့္ အေနအထား စီမံကိန္းလမ္းေၾကာင္းျပပံု

TAR စီမံကိန္းသည္ ၿပီးျပည့္စံုရန္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနေသးသည္။ သို႔ေသာ္ အျပဳသေဘာ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ရပါက နည္းပညာမ်ား အစဥ္တိုးတက္ေျပာင္းလဲေနေသာ ေခတ္ျဖစ္ရာ အရည္အေသြးမွီ စက္ပစၥည္းကိရိယာ တန္ဆာပလာမ်ား၊ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ား၊ လိုအပ္ေသာ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့မ်ား စသည္ျဖင့္ ႏိုင္ငံအလိုက္ ေပါင္းစပ္ပါ၀င္ႏိုင္ပါက တေန႔တခ်ိန္တြင္ ဤစီမံကိန္းမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ရုပ္လံုးႂကြလာမည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ရန္အတြက္လည္း ႏိုင္ငံေပါင္းစုံမွ ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္သည္။

အက်ိဳးရလာဒ္ေကာင္းမ်ားအျဖစ္ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား မတူညီသည့္ ကုန္စည္မ်ား အျပန္အလွန္ စီးဆင္းႏိုင္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြ ရရွိေစျခင္း၊ အခ်ိန္ကုန္သက္သာေစၿပီး မ်ားျပားေသာ ကုန္ခ်ိန္ပမာဏမ်ား၊ ဥပမာ ေလယာဥ္ျဖင့္ သယ္ေဆာင္ရန္ မလြယ္ကူသည့္ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ကြ်န္းသစ္ႏွင့္ အျခားသစ္ေတာထြက္ ပစၥည္းမ်ား၊ လယ္ယာထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ ေရႏွင့္ေရထြက္ ပစၥည္းမ်ား လြယ္ကူျမန္ဆန္စြာ ပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္ျခင္း၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ အျခားႏိုင္ငံမွ လိုအပ္ေသာ နည္းပညာ အေထာက္အပံ့ပစၥည္း စက္ကိရိယာမ်ားကို မိမိႏိုင္ငံမွတင္ပို႔သည့္ ကုန္ပစၥည္းႏွင့္ ေငြေၾကးတန္ဖိုး တြက္ခ်က္ၿပီး ျပန္လည္မွာယူႏိုင္ျခင္း စေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ျဖစ္ေပၚေစမည္ျဖစ္သည္။ ထိုအက်ိဳးရလာဒ္ေကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဥေရာပ - အာရွ ရထားလမ္းကြန္ယက္ (TAR – Trans-Asian Railways) သည္ ႏိုင္ငံတိုင္း၏ စီးပြားေရး အေျခခံအေဆာက္အအံုကို လွ်င္ျမန္စြာ ဖြံၿဖိးတိုးတက္ေစၿပီး ႏိုင္ငံသားတိုင္း၏ လူေနမႈဘ၀ကို ျမင့္မားလာေစမည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။

မွီျငမ္းကိုးကား

1. http://www.unescap.org/ttdw/common/TIS/TAR/tar_home.asp

2. http://en.wikipedia.org/wiki/Trans-Asian_Railway

3. http://www.un.org/Depts/rcnyo/newsletter/NL20/actescap.htm

4. http://en.wikipedia.org/wiki/Transcontinental_railway

5. http://en.wikipedia.org/wiki/Trans-Siberian_Railway

Download this post

ပရင့္ထုတ္ရန္