Shotcrete ၏ ဘက္စံုအသံုးဝင္ျခင္း၊ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီစြာ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ေစ်းသက္သာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္ ဥမင္ႏွင့္ တြင္း (shaft) မ်ားတည္ေဆာက္ရာတြင္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္သည္။ လတ္တေလာ ေဖာက္လုပ္ထားေသာ ဥမင္ မ်က္ႏွာျပင္မ်ားတြင္ ခ်က္ခ်င္း အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္း၊ ဥမင္ႏွင့္ တြင္း(shaft)တို႔ ဆက္စပ္ေနရာမ်ား၊ ဥမင္ခ်ဲ႕ထြင္ေသာ ေနရာမ်ား၊ ဥမင္လမ္းေၾကာင္း အဆက္ေနရာမ်ားတို႔တြင္ တြဲစပ္အေနျဖင့္ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္းႏွင့္ ေျမအေျခအေနကိုလိုက္၍ သင့္ေတာ္ေသာ အေရာအေႏွာ၊ အထူတို႔ကို အမ်ဳိးမ်ဳိးအသံုးျပဳ၍ ရျခင္းတို႔သည္ Shotcrete ၏ အားသာခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ Shotcrete မွာ ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ ႂကြပ္ဆက္ေသာ သေဘာရွိေသာေၾကာင့္ ေျမသားပင့္ေထာက္မႈအတြက္ အသံုးျပဳရာတြင္ tension ဒဏ္၊ မာေၾကာမႈႏွင့္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈ (flexibility) ရရွိရန္အတြက္ အားျဖည့္မႈ (reinforcement) မ်ားထည့္သြင္းရန္ လိုအပ္ေပမည္။ သို႔အတြက္ သံဇကာကြက္ သို႔မဟုတ္ ဝါယာဖိုင္ဘာမွ်င္မ်ားကို reinforcement အျဖစ္ တပ္ဆင္ အသံုးျပဳၾကသည္။ ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ steel fiber မ်ားကို ဘိလပ္ေျမ၊ ေက်ာက္တို႔ႏွင့္ ေရာေႏွာ၍ reinforcement အေနျဖင့္ အသံုးျပဳလာၾကသည္။ Steel fiber reinforced shotcrete (SFRS) ကို ၁၉၇၂ ခုႏွစ္မ်ားက ေျမာက္အေမရိကတြင္ ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေသာ ဥမင္မ်ားတြင္ ပထမဆံုး အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ မာေက်ာမႈႏွင့္ ေကြးညႊတ္မႈ ခံႏိုင္အားမ်ား ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္လာခဲ့ၿပီး shotcrete အလႊာမ်ား၏ ဒဏ္ခံႏိုင္မႈ (fatigue) ႏွင့္ ႐ုိက္ခတ္မႈ ခံႏိုင္အား (impact resistance) မ်ားလည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္လာသည္။
ယခုလက္ရွိ Shotcrete ၏ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ားမွာ admixtures မ်ားထည့္သြင္း အသံုးျပဳလာျခင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ မိုက္ခ႐ိုဆီလီကာ (microsilica) မ်ား ထည့္သြင္း အသံုးျပဳလာၿပီး ၎သည္ shotcrete ပက္ဖ်န္းစဥ္ ျပန္ကန္လြင့္စင္ထြက္မႈကို ေကာင္းစြာေလွ်ာ့ခ်ေပးၿပီး သိပ္သည္းဆ၊ မာေက်ာမႈအားႏွင့္ ေရလံုမႈ(ေရစိမ့္ဝင္မႈ) တို႔ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစသည္။
အသံုးျပဳပံုမ်ား။ Shotcrete ကို ဥမင္မ်ားႏွင့္ တြင္း(shaft) မ်ားတူးေဖာ္စတြင္ ကနဦး ေျမသားပင့္ေထာက္မႈ လုပ္ငန္းအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္။ တူးေဖာ္ထားေသာ ေက်ာက္သား(ေျမသား) မ်က္ႏွာျပင္ေပၚသို႔ ၂ လက္မမွ ၄ လက္မအထူ ရွိေသာ အလႊာရေအာင္ မႈတ္ဖ်န္းျခင္း ျဖစ္ၿပီး ၎၏ setting time မွာ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳထားေသာ accelerator မ်ားေပၚတြင္ မူတည္၍ မိနစ္ အနည္းငယ္မွသည္ နာရီအနည္းငယ္အထိ ၾကာျမင့္တတ္သည္။ မိုင္းေဖာက္ခြဲ၍ တူးေဖာ္ေသာ ဥမင္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ shotcrete ျဖင့္ မညီညာေသာ ဥမင္မ်က္ႏွာျပင္မ်ား၊ ေဖာက္ခြဲရာတြင္ ပိုသြားေသာ ေနရာမ်ားကို ေခ်ာမြတ္ေစျခင္း၊ ျဖည့္သြင္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ မညီညာေသာ မ်က္ႏွာျပင္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္ shear ေၾကာင့္ ေျမၿပိဳက်မႈမ်ား၊ အလႊာလိုက္ ေရြ႕လ်ားမႈမ်ား၊ မ်က္ႏွာျပင္ရွိ ေက်ာက္သားမ်ား ပြကာ ဖြာထြက္က်ျခင္းမ်ားကိုလည္း တားဆီးေပးသည္။ ထို႔အတူ ေက်ာက္သား မ်က္ႏွာျပင္တြင္ ရွိေသာ ေရေငြ႔ပါဝင္ႏႈန္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ ေျမသားပြျခင္း၊ က်ဳံ႕ျခင္းမ်ားကိုလည္း တားဆီးေပးသည္။ Shotcrete သည္ ေျမအမ်ဳိးအစား မေကာင္းသည့္ ေနရာမ်ဳိးတြင္ rock bolts (သို႔) dowels မ်ား၊ ရံဖန္ရံခါ steel ribs မ်ား၊ lattice girders မ်ားပါ ေပါင္းစပ္ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳရသည့္ SEM ဥမင္ေဖာက္လုပ္နည္းျဖင့္ ေဆာက္လုပ္သည့္ အခါမ်ဳိးတြင္ မရွိမျဖစ္ အသံုးဝင္ေသာ ပစၥည္းျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ Shotcrete မွာ ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ ႂကြပ္ဆက္ေသာ သေဘာရွိေသာေၾကာင့္ ေျမသားပင့္ေထာက္မႈအတြက္ အသံုးျပဳရာတြင္ tension ဒဏ္၊ မာေၾကာမႈႏွင့္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈ (flexibility) ရရွိရန္အတြက္ အားျဖည့္မႈ (reinforcement) မ်ားထည့္သြင္းရန္ လိုအပ္ေပမည္။ သို႔အတြက္ သံဇကာကြက္ သို႔မဟုတ္ ဝါယာဖိုင္ဘာမွ်င္မ်ားကို reinforcement အျဖစ္ တပ္ဆင္ အသံုးျပဳၾကသည္။ ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ steel fiber မ်ားကို ဘိလပ္ေျမ၊ ေက်ာက္တို႔ႏွင့္ ေရာေႏွာ၍ reinforcement အေနျဖင့္ အသံုးျပဳလာၾကသည္။ Steel fiber reinforced shotcrete (SFRS) ကို ၁၉၇၂ ခုႏွစ္မ်ားက ေျမာက္အေမရိကတြင္ ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေသာ ဥမင္မ်ားတြင္ ပထမဆံုး အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ မာေက်ာမႈႏွင့္ ေကြးညႊတ္မႈ ခံႏိုင္အားမ်ား ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္လာခဲ့ၿပီး shotcrete အလႊာမ်ား၏ ဒဏ္ခံႏိုင္မႈ (fatigue) ႏွင့္ ႐ုိက္ခတ္မႈ ခံႏိုင္အား (impact resistance) မ်ားလည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္လာသည္။
ယခုလက္ရွိ Shotcrete ၏ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ားမွာ admixtures မ်ားထည့္သြင္း အသံုးျပဳလာျခင္းျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ မိုက္ခ႐ိုဆီလီကာ (microsilica) မ်ား ထည့္သြင္း အသံုးျပဳလာၿပီး ၎သည္ shotcrete ပက္ဖ်န္းစဥ္ ျပန္ကန္လြင့္စင္ထြက္မႈကို ေကာင္းစြာေလွ်ာ့ခ်ေပးၿပီး သိပ္သည္းဆ၊ မာေက်ာမႈအားႏွင့္ ေရလံုမႈ(ေရစိမ့္ဝင္မႈ) တို႔ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစသည္။
အသံုးျပဳပံုမ်ား။ Shotcrete ကို ဥမင္မ်ားႏွင့္ တြင္း(shaft) မ်ားတူးေဖာ္စတြင္ ကနဦး ေျမသားပင့္ေထာက္မႈ လုပ္ငန္းအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္။ တူးေဖာ္ထားေသာ ေက်ာက္သား(ေျမသား) မ်က္ႏွာျပင္ေပၚသို႔ ၂ လက္မမွ ၄ လက္မအထူ ရွိေသာ အလႊာရေအာင္ မႈတ္ဖ်န္းျခင္း ျဖစ္ၿပီး ၎၏ setting time မွာ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳထားေသာ accelerator မ်ားေပၚတြင္ မူတည္၍ မိနစ္ အနည္းငယ္မွသည္ နာရီအနည္းငယ္အထိ ၾကာျမင့္တတ္သည္။ မိုင္းေဖာက္ခြဲ၍ တူးေဖာ္ေသာ ဥမင္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ shotcrete ျဖင့္ မညီညာေသာ ဥမင္မ်က္ႏွာျပင္မ်ား၊ ေဖာက္ခြဲရာတြင္ ပိုသြားေသာ ေနရာမ်ားကို ေခ်ာမြတ္ေစျခင္း၊ ျဖည့္သြင္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ မညီညာေသာ မ်က္ႏွာျပင္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္ shear ေၾကာင့္ ေျမၿပိဳက်မႈမ်ား၊ အလႊာလိုက္ ေရြ႕လ်ားမႈမ်ား၊ မ်က္ႏွာျပင္ရွိ ေက်ာက္သားမ်ား ပြကာ ဖြာထြက္က်ျခင္းမ်ားကိုလည္း တားဆီးေပးသည္။ ထို႔အတူ ေက်ာက္သား မ်က္ႏွာျပင္တြင္ ရွိေသာ ေရေငြ႔ပါဝင္ႏႈန္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ ေျမသားပြျခင္း၊ က်ဳံ႕ျခင္းမ်ားကိုလည္း တားဆီးေပးသည္။ Shotcrete သည္ ေျမအမ်ဳိးအစား မေကာင္းသည့္ ေနရာမ်ဳိးတြင္ rock bolts (သို႔) dowels မ်ား၊ ရံဖန္ရံခါ steel ribs မ်ား၊ lattice girders မ်ားပါ ေပါင္းစပ္ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳရသည့္ SEM ဥမင္ေဖာက္လုပ္နည္းျဖင့္ ေဆာက္လုပ္သည့္ အခါမ်ဳိးတြင္ မရွိမျဖစ္ အသံုးဝင္ေသာ ပစၥည္းျဖစ္သည္။
Related links:
ပရင့္ထုတ္ရန္
သေဘာက်တယ္ဗ်ာ..တင္ျပပံုေတြကို..ေစာင္႕ေမွ်ာ္ဖတ္ရွဳလ်က္ပါ..
ေက်းဇူးပါဘဲဗ်ာ..