ဥမင္မ်ား တည္ေဆာက္တဲ့ အခါမွာ အေရးႀကီးဆံုး အပိုင္း ကေတာ့ Lining Segment မ်ားတပ္ဆင္တဲ႔ အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥမင္မ်ား အေပၚ သက္ေရာက္တဲ့ Load မ်ားကို ခံႏိုင္မႈ၊ ဥမင္ တာရွည္ တည္တံ့မႈ၊ ခုိင္ခံ့မႈ၊ ဥမင္မ်ား အတြင္းသို႔ ေရစိမ့္ဝင္မႈဒဏ္ ခံႏိုင္မႈ စတဲ့ အခ်က္မ်ားဟာ Lining Segment အေပၚမွာ လံုးဝ မူတည္ ေနပါတယ္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဥမင္မ်ား တည္ေဆာက္ရန္ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ ဥမင္နဲ႔ ကိုက္ညီမယ့္ Lining Segment မ်ားကို ေသခ်ာစြာ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
Lining Segment မ်ားကို ဒီဇုိင္း ျပဳလုပ္တဲ့ အခါမွာ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပ ထားတဲ့ အခ်က္ မ်ားကို အဓိက စဥ္းစား ရပါမယ္။
ဥမင္ တူးေဖာ္မယ့္ Soil Condition နဲ႕ပတ္သတ္ၿပီး စဥ္းစားတဲ့အခါ Ground Pressure (Dead Load၊ Swelling Pressure၊ Reduction Pressure)၊ Ground Water Pressure၊ Ground Water အတြင္း Chemical မ်ား ပါဝင္ျခင္း ရွိ မရွိ၊ Weak Soil မ်ားတြင္ Settlement ျဖစ္မႈ စသည္တုိ႔ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားပါတယ္။
Construction Condition နဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး စဥ္းစားတဲ့အခါ Grouting ဒဏ္ခံႏုိင္မႈ၊ သယ္ေဆာင္ရလြယ္ကူမႈ၊ Thrust forces မ်ားနဲ႕ Backup Load မ်ားကို ခံႏုိင္မႈ စသည္တုိ႔ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားပါတယ္။
Utilization condition နဲ႕ပတ္သတ္ၿပီး စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ Temperature effect ၊ Gas မ်ားႏွင့္ Waste Water မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ Chemical Attack မ်ား၊ Tarffic Effect မ်ား နဲ႔ Traffic Structure မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈဒဏ္ ခံႏုိင္မႈ စတဲ့ အခ်က္မ်ားကို စဥ္းစားတြက္ခ်က္ၾကပါတယ္။
TBM စက္မ်ားနဲ႕ ဥမင္တူးၿပီးတဲ့အခါမွာ စက္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ေနာက္ပိုင္း (Tail of TBM) အတြင္းဘက္ အကာေအာက္မွာ အဝိုင္းပံုစံ အတိုင္း Lining Segment မ်ားကို တပ္ဆင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ Lining Segment မ်ားဟာ Ring-shape မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ဥမင္မ်ားရဲ႕ ဒီဇိုင္း လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို မူတည္ၿပီးေတာ့ Steel Lining ၊ Cast Iron Lining ၊ Iron Lining ၊ Conctete Linging ၊ Reinforced-concrete Lining စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးအစားမ်ား ကြဲျပားၾကပါတယ္။ Lining Segment မ်ားကို စက္႐ံုႀကီးမ်ားမွာ Mould မ်ားနဲ႔ လိုအပ္ေသာ ပံုစံ ရရွိေအာင္ ပံုသြင္းၿပီး ႀကိဳတင္ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။
အဆိုပါ Lining Segment မ်ားကို တပ္ဆင္ရာတြင္ Erector ဟုေခၚေသာ အေဝးထိန္း Lining တပ္ဆင္သည့္ စက္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ တပ္ဆင္ႏုိင္ပါတယ္။ Lining Segment မ်ားကုိ ဆက္တဲ့အခါမွာ Segment-segment Joint မ်ားအျပင္ Ring-ring Joint မ်ားကိုပါ ဆက္ေပးဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ၎ Joint မ်ားကို ဆက္ရာမွာ Bolt မ်ား ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Groove and Tounge မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Dowel မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Double-ended Bolt (pin) မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Connecting Rod မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း အသံုးျပဳ ၾကပါတယ္။ Joint မ်ားကို Screwing ျပဳလုပ္ရာမွာ ကၽြမ္းက်င္ လုပ္သားမ်ားကို အသံုးျပဳဖို႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။
Lining Segment Joint မ်ားမွာ ဆက္တဲ့အခါ အသံုးမ်ားတဲ့ ပံုစံမ်ားကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ႔အျပင္ Lining Segment မ်ားရဲ႕ Outer Surface နဲ႕ ေျမႀကီးအနားသတ္ အၾကားမွာ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ Space မ်ား၊ Air void မ်ားကို Cement Mortor မ်ား၊ လုိအပ္ပါက Chemical Mixture မ်ားကို အသံုးျပဳၿပီး လုိအပ္တဲ့ Pressure နဲ႔ မႈတ္ထည့္ဖို႔ လုိအပ္ပါမယ္။ သို႔မွသာ Lining Segment မ်ားနဲ႔ ေျမႀကီးဟာ တစ္သားတည္း ျဖစ္သြားၿပီး ဥမင္ န႔ဲ ထိကပ္ေနတဲ့ ေျမႀကီးမွာ လုိအပ္တဲ့ Stability ကို ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Lining Ring တစ္ခု တပ္ဆင္ၿပီးသြားတဲ့အခါမွာ TBM စက္ႀကီးမ်ားဟာ ေနာက္ထပ္ Working Face Length တစ္ခုကို ရရွိေအာင္ Thrust Cylinder လို႔ေခၚတဲ့ Hydraulic Power သံုး Jack မ်ား ေနာက္ဆံုး တပ္ဆင္ခဲ့တဲ့ Lining Ring ကို ေထာက္ကန္ၿပီး ေရွ႕ကို ဆက္လက္ တူးေဖာ္မႈ ျပဳလုပ္ပါတယ္။
Concrete Lining Ring မ်ား တပ္ဆင္ရာမွာ အဓိက လုိအပ္တဲ့ အပိုင္းတစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ Key-Segment (Wedge Block) လို႔ေခၚတဲ႔ သတ္ပံုစံ (Cone-shpaed) ရွိတဲ့ Segment ပါ။ Ring မ်ားမွာ Lining Segment မ်ားကို တပ္ဆင္တ့ဲအခါ ေနာက္ဆံုး တပ္ဆင္ရတဲ့ Segment ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ Segment ကို တပ္ဆင္ရာမွာလည္း သတ္ထိုးသကဲ့သို႔ တပ္ဆင္ရပါတယ္။ ဒီ Segment ဟာ ပုံမွန္ Lining Segment မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ အရြယ္အစား ေသးငယ္ပါတယ္။ ဒီ Key Segment မ်ားဟာ Ring မ်ားအတြက္ လုိအပ္တဲ့ Strength နဲ႔ Rigidity ကို ေပးပါတယ္။
Key Segment (Wedge block) မ်ားရဲ႕ အရြယ္အစားဟာ Ground ရဲ႕ Static Condition နဲ႔ တပ္ဆင္ရမယ့္ Mechanical Condition အေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။
Steel Lining န႔ဲ Iron Lining Segment မ်ားမွာေတာ့ Key Segment ကိုတပ္ဆင္ဖို႔ မလုိအပ္ပါဘူး။
Lining Segment မ်ားကို စတင္ျပဳလုပ္ကတည္းက ေျမႀကီးရဲ႕ Load မ်ားအျပင္ ေရစိမ့္ဝင္မႈ အတြက္ကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားၿပီး ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဥမင္မ်ားမွာ Single Lining Shell မ်ားကိုသာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အကယ္၍ လုိအပ္ပါက Double Lining Shell မ်ားကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ၎ Shell မ်ားဟာ ေရစမ္႔ဝင္မႈကို ရာႏႈန္းျပည့္ တားဆီး ေပးႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း Economic Cost မ်ားစြာ ကုန္က်မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Primary Lining Segment မ်ားဟာ လံုေလာက္တဲ့ Strength နဲ႔ Watertight ကုိေပးမယ္ဆိုရင္ Secondary Lining Shellကို တပ္ဆင္ဖို႔ မလုိအပ္ပါဘူး။
TBM လို႔ေခၚတဲ့ Shield စက္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ဥမင္မ်ားကို တူးေဖာ္ၿပီးတဲ့အခါ ဥမင္မ်ားရဲ႕ ခိုင္ခံမာေက်ာမႈ ၊ အသံုးျပဳရ အဆင္ေျပမႈမ်ားဟာ အဓိကအားျဖင့္ Lining Segment မ်ားရဲ႕ Quality အေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ Prefabricated Reinforced Concrete Lining မ်ားဟာ Rigidity အရမ္းေကာင္းမြန္ၿပီး Watertight လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Compressive Strength ေကာင္းမြန္ၿပီး Load (radial and longitudinal forces )မ်ားကို Tranfer လုပ္ရာမွာ အလြန္ ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ Steel Lining Segment နဲ႔ Iron Lining Segment မ်ားထက္စာရင္လည္း Cost မ်ားစြာ သက္သာ ေစပါတယ္။
Lining Segment မ်ားကို ဒီဇုိင္း ျပဳလုပ္တဲ့ အခါမွာ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပ ထားတဲ့ အခ်က္ မ်ားကို အဓိက စဥ္းစား ရပါမယ္။ဥမင္ တူးေဖာ္မယ့္ Soil Condition နဲ႕ပတ္သတ္ၿပီး စဥ္းစားတဲ့အခါ Ground Pressure (Dead Load၊ Swelling Pressure၊ Reduction Pressure)၊ Ground Water Pressure၊ Ground Water အတြင္း Chemical မ်ား ပါဝင္ျခင္း ရွိ မရွိ၊ Weak Soil မ်ားတြင္ Settlement ျဖစ္မႈ စသည္တုိ႔ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားပါတယ္။
Construction Condition နဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး စဥ္းစားတဲ့အခါ Grouting ဒဏ္ခံႏုိင္မႈ၊ သယ္ေဆာင္ရလြယ္ကူမႈ၊ Thrust forces မ်ားနဲ႕ Backup Load မ်ားကို ခံႏုိင္မႈ စသည္တုိ႔ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားပါတယ္။
Utilization condition နဲ႕ပတ္သတ္ၿပီး စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ Temperature effect ၊ Gas မ်ားႏွင့္ Waste Water မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ Chemical Attack မ်ား၊ Tarffic Effect မ်ား နဲ႔ Traffic Structure မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈဒဏ္ ခံႏုိင္မႈ စတဲ့ အခ်က္မ်ားကို စဥ္းစားတြက္ခ်က္ၾကပါတယ္။
TBM စက္မ်ားနဲ႕ ဥမင္တူးၿပီးတဲ့အခါမွာ စက္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ေနာက္ပိုင္း (Tail of TBM) အတြင္းဘက္ အကာေအာက္မွာ အဝိုင္းပံုစံ အတိုင္း Lining Segment မ်ားကို တပ္ဆင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ Lining Segment မ်ားဟာ Ring-shape မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ဥမင္မ်ားရဲ႕ ဒီဇိုင္း လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို မူတည္ၿပီးေတာ့ Steel Lining ၊ Cast Iron Lining ၊ Iron Lining ၊ Conctete Linging ၊ Reinforced-concrete Lining စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးအစားမ်ား ကြဲျပားၾကပါတယ္။ Lining Segment မ်ားကို စက္႐ံုႀကီးမ်ားမွာ Mould မ်ားနဲ႔ လိုအပ္ေသာ ပံုစံ ရရွိေအာင္ ပံုသြင္းၿပီး ႀကိဳတင္ ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။
Herrenknecht Company မွထုတ္လုပ္ေသာ Lining Segment Mould ပံုစံတစ္မ်ိဳး
အဆိုပါ Lining Segment မ်ားကို တပ္ဆင္ရာတြင္ Erector ဟုေခၚေသာ အေဝးထိန္း Lining တပ္ဆင္သည့္ စက္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ တပ္ဆင္ႏုိင္ပါတယ္။ Lining Segment မ်ားကုိ ဆက္တဲ့အခါမွာ Segment-segment Joint မ်ားအျပင္ Ring-ring Joint မ်ားကိုပါ ဆက္ေပးဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ၎ Joint မ်ားကို ဆက္ရာမွာ Bolt မ်ား ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Groove and Tounge မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Dowel မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Double-ended Bolt (pin) မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ Connecting Rod မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း အသံုးျပဳ ၾကပါတယ္။ Joint မ်ားကို Screwing ျပဳလုပ္ရာမွာ ကၽြမ္းက်င္ လုပ္သားမ်ားကို အသံုးျပဳဖို႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။
Lining Segment Joint မ်ားမွာ ဆက္တဲ့အခါ အသံုးမ်ားတဲ့ ပံုစံမ်ားကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ႔အျပင္ Lining Segment မ်ားရဲ႕ Outer Surface နဲ႕ ေျမႀကီးအနားသတ္ အၾကားမွာ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ Space မ်ား၊ Air void မ်ားကို Cement Mortor မ်ား၊ လုိအပ္ပါက Chemical Mixture မ်ားကို အသံုးျပဳၿပီး လုိအပ္တဲ့ Pressure နဲ႔ မႈတ္ထည့္ဖို႔ လုိအပ္ပါမယ္။ သို႔မွသာ Lining Segment မ်ားနဲ႔ ေျမႀကီးဟာ တစ္သားတည္း ျဖစ္သြားၿပီး ဥမင္ န႔ဲ ထိကပ္ေနတဲ့ ေျမႀကီးမွာ လုိအပ္တဲ့ Stability ကို ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Lining Ring တစ္ခု တပ္ဆင္ၿပီးသြားတဲ့အခါမွာ TBM စက္ႀကီးမ်ားဟာ ေနာက္ထပ္ Working Face Length တစ္ခုကို ရရွိေအာင္ Thrust Cylinder လို႔ေခၚတဲ့ Hydraulic Power သံုး Jack မ်ား ေနာက္ဆံုး တပ္ဆင္ခဲ့တဲ့ Lining Ring ကို ေထာက္ကန္ၿပီး ေရွ႕ကို ဆက္လက္ တူးေဖာ္မႈ ျပဳလုပ္ပါတယ္။
Concrete Lining Ring မ်ား တပ္ဆင္ရာမွာ အဓိက လုိအပ္တဲ့ အပိုင္းတစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ Key-Segment (Wedge Block) လို႔ေခၚတဲ႔ သတ္ပံုစံ (Cone-shpaed) ရွိတဲ့ Segment ပါ။ Ring မ်ားမွာ Lining Segment မ်ားကို တပ္ဆင္တ့ဲအခါ ေနာက္ဆံုး တပ္ဆင္ရတဲ့ Segment ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ Segment ကို တပ္ဆင္ရာမွာလည္း သတ္ထိုးသကဲ့သို႔ တပ္ဆင္ရပါတယ္။ ဒီ Segment ဟာ ပုံမွန္ Lining Segment မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ အရြယ္အစား ေသးငယ္ပါတယ္။ ဒီ Key Segment မ်ားဟာ Ring မ်ားအတြက္ လုိအပ္တဲ့ Strength နဲ႔ Rigidity ကို ေပးပါတယ္။
Key Segment (Wedge block) မ်ားရဲ႕ အရြယ္အစားဟာ Ground ရဲ႕ Static Condition နဲ႔ တပ္ဆင္ရမယ့္ Mechanical Condition အေပၚမူတည္ၿပီးေတာ့ ကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။Steel Lining န႔ဲ Iron Lining Segment မ်ားမွာေတာ့ Key Segment ကိုတပ္ဆင္ဖို႔ မလုိအပ္ပါဘူး။
Lining Segment မ်ားကို စတင္ျပဳလုပ္ကတည္းက ေျမႀကီးရဲ႕ Load မ်ားအျပင္ ေရစိမ့္ဝင္မႈ အတြက္ကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားၿပီး ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ဥမင္မ်ားမွာ Single Lining Shell မ်ားကိုသာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အကယ္၍ လုိအပ္ပါက Double Lining Shell မ်ားကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ၎ Shell မ်ားဟာ ေရစမ္႔ဝင္မႈကို ရာႏႈန္းျပည့္ တားဆီး ေပးႏိုင္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း Economic Cost မ်ားစြာ ကုန္က်မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Primary Lining Segment မ်ားဟာ လံုေလာက္တဲ့ Strength နဲ႔ Watertight ကုိေပးမယ္ဆိုရင္ Secondary Lining Shellကို တပ္ဆင္ဖို႔ မလုိအပ္ပါဘူး။
TBM လို႔ေခၚတဲ့ Shield စက္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ဥမင္မ်ားကို တူးေဖာ္ၿပီးတဲ့အခါ ဥမင္မ်ားရဲ႕ ခိုင္ခံမာေက်ာမႈ ၊ အသံုးျပဳရ အဆင္ေျပမႈမ်ားဟာ အဓိကအားျဖင့္ Lining Segment မ်ားရဲ႕ Quality အေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ Prefabricated Reinforced Concrete Lining မ်ားဟာ Rigidity အရမ္းေကာင္းမြန္ၿပီး Watertight လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Compressive Strength ေကာင္းမြန္ၿပီး Load (radial and longitudinal forces )မ်ားကို Tranfer လုပ္ရာမွာ အလြန္ ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ Steel Lining Segment နဲ႔ Iron Lining Segment မ်ားထက္စာရင္လည္း Cost မ်ားစြာ သက္သာ ေစပါတယ္။
ဂ်ပန္မွျပဳလုပ္ေသာ Steel-concrete Lining Segment
ဂ်ပန္ဥမင္မ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာ Cellular Typed Lining Segment
ပရင့္ထုတ္ရန္
ဒီပို႔စ္ဟာ Lining ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျပည့္ျပည့္စံုစံု ရွင္းလင္း ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပို႔စ္တစ္ပုဒ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥမင္တစ္ခုမွာ Lining ဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥမင္အတြင္း သြားလာမယ့္ ကား၊ ရထားအတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်မႈ၊ ဥမင္သက္တမ္း ၾကာရွည္ ခုိင္ခံမႈဟာ ဒီ lining materials ေတြ အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ အင္အားႀကီးမားတဲ့ ငလ်င္လႈပ္တာ၊ နဴးကလီးယား ဗံုးေပါက္တာမ်ဳိးက လြဲရင္ ပံုမွန္ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္မႈ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဥမင္တစ္ခုဟာ အနည္းဆံုး ႏွစ္ ၁၀၀ ထိ စိတ္ခ်စြာ အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္ (ဥပမာ- နယူးေယာက္ မီထ႐ို)။ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ ရွိတဲ့ အမ်ားဆံုး သက္ေရာက္မႈအားေတြကို ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ထားတာ ျဖစ္လို႔ ဥမင္အတြင္း သာမန္ေပါက္ကြဲမႈ၊ မီးေလာင္မႈမ်ဳိးလို ဒဏ္ကို Lining မ်ားဟာ ေကာင္းစြာ ခံႏိုင္ရည္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗံုးေပါက္တာမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္လာမယ့္ မီးေလာင္မႈ၊ မီးခိုးနဲ႔ အႏၱရာယ္ရွိ ဓာတ္ေငြ႔ေတြကို ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ fire protection engineers, ventilation engineers မ်ားရဲ႕ လုပ္ငန္းမ်ားသာ ျဖစ္လို႔ အဲဒီအပိုင္းကို Tunnel engineers မ်ား အေနနဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း မရွိပါဘူး။ သို႔ေပမဲ့လည္း အဲဒီ engineering field မ်ားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မိမိတို႔ လက္လွမ္းမီသမွ် ေလ့လာသြားဖို႔ လိုပါတယ္။ HR အျပည့္အစံု မရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာ အဲဒီအပိုင္းမ်ားကိုလဲ တာဝန္ယူႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။
အစ္ကို ဝင္ေရာက္ ေဆြးေႏြး ေပးတာကို ေက်းဇူး တင္ပါတယ္။ Tunnel lining မ်ားဟာ သာမန္ Carrier Bomb မ်ား ေပါက္ကြဲမႈဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ ရွိပါတယ္။ Station မ်ားမွာလည္း မီထ႐ို လံုျခံဳေရး ရဲအဖြဲ႕မ်ား ထားရွိျခင္း၊ မသကၤာမႈမ်ားကို ေခၚယူ စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္လည္း Tunnel လံုျခံဳေရးမ်ားကို ျပဳလုပ္ ၾကပါတယ္။ ေပါက္ကြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာခဲ့ရင္လည္း ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ျမန္ဆန္စြာ ျပဳလုပ္ ႏုိင္ေရးအတြက္ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းထား ဖို႔လုိအပ္ပါတယ္။ Tunnel ပ်က္စီးမႈ မ်ားကိုလည္း ျမန္ဆန္စြာ ျပင္ဆင္ႏုိင္ဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ Fire protection engineers, Ventilation engineers မ်ား စဥ္းစားရမယ့္ အပိုင္းကို Tunnel Fire ဆိုတဲ့ Post မွာ ဆက္လက္ တင္ျပႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားပါ႔မယ္။
ဒီပိုစ့္အတြက္ေတာ့ အထက္ပါ ေကာမန္႔မ်ားကိုပါေပါင္းဖတ္ျပီးမွ နည္းနည္းျပည့္စံု သြားပါတယ္။
က်ေနာ္သိသေလာက္ေတာ့ Tunneling Engineers ေတြက Civil Engineering ထဲကခြဲထြက္လာတဲ့ Transportation Engineering က႑ထဲကတစ္ခု။ အဲ့ထဲမွာမွ fire protection အပိုင္းတို႔၊ ventilation အပိုင္းတို႔က Tunneling ထဲမွာပဲ ပါ၀င္ထယ္ ထင္လိုက္လို႔ပါ။
ဒါေပမဲ့ ဒီ Tunnel တစ္ခုလံုးကို Designing and Construction တာ၀န္ယူရတဲ့ Tunnel Engineers ေတြအေနနဲ႔က Tolerence, ေတြ.. ဥပမာ- Hazards and Threats ေတြအတြက္ အေစာၾကီးကတည္းက Calculation ေတြလုပ္စရာမလိုအပ္ဘူးလား။ (Large IED တို႔ Medium IED တို႔ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ ) ျပီးေတာ့ဒီလိုမ်ိဳး Threats ေတြကလည္း Tunnel တစ္ခုကိုတိုက္ခိုက္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ အဓိက Lining ပိုင္းကို Target ထားၾကတယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္လည္း Lining အေၾကာင္း အစ္ကိုတို႔ုေျပာေတာ့ ပိုသိခ်င္လို႔ေမးလိုက္တာပါ။
Tunnel Safety and Security ပိုင္းေလးလည္း Case Study သေဘာမ်ိဳးေတြေရးေပးႏိုင္ၾကမယ္ဆုိရင္ ဖတ္ခ်င္ပါတယ္။
ေျပာခဲ့ၿပီးသားကို ထပ္ထပ္ေျပာေနရသလို ျဖစ္ေနၿပီ...။ အခုမွ နည္းနည္းျပည့္စံုသြားတယ္ ဆိုေတာ့ ေနာက္ထပ္ နည္းနည္းေလာက္ ေရးလိုက္ရင္ lining အေၾကာင္း စာတမ္းတစ္ေစာင္ ျဖစ္သြားေတာ့မယ္။ ေကာင္းပါတယ္။ ကြန္ဖရင့္မွာ တက္ဖတ္လို႔ရတာေပါ့။
ထပ္မံ ျဖည့္စြက္ရရင္ lining design လုပ္တဲ့အခါ ရွိရွိသမွ်၊ ျဖစ္လာႏိုင္သမွ် (လူလုပ္၊ သဘာဝ) သက္ေရာက္မႈေတြ အားလံုးကို တြက္ခ်က္ၿပီး အဲဒီထဲက အမ်ားဆံုး သက္ေရာက္မယ့္ အားအေပၚ မူတည္ၿပီး ဒီဇိုင္း လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီ သက္ေရာက္မယ့္ အားေတြ အထဲမွာ Dynamic loads ေတြ အကုန္ပါပါတယ္။ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္၊ ဥမင္အတြင္း၊ အျပင္၊ အနီးအနားမွာ ျဖစ္တဲ့ ေပါက္ကြဲမႈေတြက ျဖစ္လာမယ့္ သက္ေရာက္မႈေတြလည္း ပါတယ္။ အေသးစိတ္ေတာ့ မရွင္းျပေတာ့ပါဘူး။ ေျပာဖို႔လဲ လိုမယ္ မထင္လို႔ပါ။ ဒီဇုိင္းတြက္တာကို ေရးတဲ့ ပို႔စ္လဲ မဟုတ္လို႔ အဲဒီအပိုင္းကို ေဖာ့ေရးထားတာ နားလည္မယ္ ထင္ပါတယ္။ အခု lining အပိုင္းမွာလဲ ဘေလာက္တံုး နံရံ လို႔ ေခၚမယ့္ block segment lining ကို ဦးစားေပး ေရးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ lining အေၾကာင္း ပိုသိခ်င္တယ္လို႔ ဆိုတဲ့အတြက္ တျခား lining အမ်ဳိးအစားေတြကိုလဲ ဆက္လက္ ေရးသားတင္ဆက္ သြားပါမယ္။
အခုလို ဝင္ေရာက္ ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးတဲ့ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
တင္ျပထားတဲ့ Post Title နဲ႔ မသက္ဆိုင္ေပမယ့္ စိတ္ပါဝင္စားစြာ ေမးျမန္းလာတဲ့ အခါမွာ သိသမွ်ကို ေဆြးေႏြး သြားပါ႔မယ္။ Hazards and Threats ေတြအတြက္ စဥ္းစားတာကလည္း Tunnel Design and Construction မွာ လုိအပ္တဲ့ အပိုင္း တစ္ပိုင္းပါ။ Lining segment မ်ားရဲ႕ Thickness ကို တြက္ခ်က္ရာမွာ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ Static and Dynamic Effects ေတြကို Safety ျဖစ္ေအာင္ စဥ္းစားၿပီး ျပဳလုပ္ ထားတာေၾကာင့္ သာမန္ ဗံုးဒဏ္ကို ခံႏုိင္ရည္ ရွိပါတယ္။ အဓိက စဥ္းစားရတာက ေပါက္ကြဲရာက ေလာင္ကၽြမ္းၿပီး ထြက္လာတဲ့ Smoke Effects နဲ႔ Poisonous Gas ေတြကို ဖယ္ရွားႏုိင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ Smoke Effects နဲ႔ မ်ားဟာ လူကို ေသေစႏုိင္သည္ အထိ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဂ်ပန္မွာ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္သူမ်ားက မီထ႐ို အတြင္းမွာ Poisonous Gas နဲ႔ တိုက္ခိုက္ခဲ့ ဘူးပါတယ္။ Tunnel အတြင္းမွာ ဒီလို Effects ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရင္ ခရီးသြားမ်ားရဲ႕ အသက္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းစြာ သြားလာႏုိင္ဖို႔ ဒီ Effects ေတြကို အခ်ိန္မီ ျမန္ဆန္စြာ ရွင္းလင္း ဖယ္ထုတ္ႏုိင္ရန္ အတြက္ Tunnel Safety Engineer က စဥ္းစားရပါတယ္။ ေနာက္လာမယ့္ Post မွာဒီအေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးပါဦးမယ္။ အားေပးပါဦး။
ေနအံုး...။ တစ္ခုစဥ္းစားမိတာက.. ဥမင္ထဲမွာ ဗံုးခြဲရင္ ဘယ္လုိျဖစ္မလဲဆိုတာကိုပဲ လာလာၿပီး ေမးေနေတာ့.. ဧကႏၱ.. terrorist မ်ားလား။ ဘယ္မွာ ဗံုးသြားခြဲမလို႔ လာေမးေနတာလဲ မသိဘူး။ အားလံုး သတိ ဝီရိယေတာ့ ရွိပေစေဟ့ .... :P
တခုခု သတင္းထူးရင္လဲ သက္ဆိုင္ရာကို အျမန္ဆံုး အေၾကာင္းၾကားၾကပါ။
အေသးစားေပါက္ကြဲေစႏိုင္ေသာ ပစၥည္း
အေသးစားေပါက္ကြဲေစႏိုင္ေသာ ပစၥည္းဆိုသည္မွာ လူ႔ခႏၱာကိုယ္အႏွ႔ံ သို႔မဟုတ္ ပစၥည္းတစ္ခုခုထဲမွာ မျမင္သာေအာင္ ၀ုက္ထားႏိုင္ေသာ ေပါက္ကြဲေစႏိုင္ေသာ ပစၥည္းျဖစ္သည္။ ႏွ႔ံႏွံ႔စပ္စပ္ ေသခ်ာရွာေဖြႏိုင္မွပဲေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ ေပါက္ကြဲမွဳ သက္ေရာက္ႏိုင္ေသာ ဧရိယာအတြင္း ေသဆံုးမွဳ ၊ ဒဏ္ရာရရွိမွဳတို႔ကိုျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တယ္။ ဥမင္အတြင္း Small IEDs (အေသးစားေပါက္ကြဲမွဳ) ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ား......
Tunnel Structure-
လက္ကိုင္ ဗံုး တစ္ခု၏ ေပါက္ကြဲမွဳဧရိယာအတြင္းရွိေသာ ဥမင္ Structure အစိတ္အပိုင္းမ်ား အနည္းငယ္ပ်က္စီးႏိုင္သည္။ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ယာယီပိတ္ထားရမည္။
Protals-
လက္ကိုင္ ဗံုး တစ္ခု၏ ေပါက္ကြဲမွဳဧရိယာအတြင္းရွိေသာ ဥမင္ Portals အစိတ္အပိုင္းမ်ား အနည္းငယ္ပ်က္စီးႏိုင္သည္။ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ယာယီပိတ္ထားရမည္။
ွွStations-
လက္ကိုင္ဗံုးေၾကာင့္ ပစၥည္းပ်က္စီးမွဳထက္စာလွ်င္ စေတရွင္မ်ားတြင္ လူဒဏ္ရာရာမွဳအတြက္ပိုျပီးစိုးရိမ္ရသည္။ Passenger Station တြင္မ်ားေသာအားျဖင့္ ဥမင္ပိုင္းကိုထက္ လူမ်ားကိုျခိမ္းေျခာက္ရန္၊ ေသေၾကဒဏ္ရာရရွိရန္ ဦးတည္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ Station မ်ားတြင္ေပါက္ေသာ ဗံုးမ်ားေၾကာင့္ ဥမင္၏ Structure ပိုင္းကုိ အနည္းငယ္ေလာက္သာ ပ်က္စီးေစႏိုင္သည္။
Control Center-
တစ္ခါတစ္ေလေတာ့ ဥမင္ရဲ႕ Operation ပိုင္းကိုထိခိုင္ေစရန္ Control Center မ်ားကိုတိုက္ခိုင္ႏိုင္သည္။ လက္ကိုင္ဗံုးအရြယ္အစား ျဖင့္ Control Center ကိုျပင္းထန္စြာ ဖ်က္စီးပစ္ႏိုင္ျပီး Tunnel Operation အပိုင္းကိုအေႏွာက္အရွက္ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။
Distribution System-
အေသးစားေပါက္ကြဲမွဳေၾကာင့္ သက္ေရာက္ပတ္၀န္းက်င္ရွိ Wiring,Piping,Vents မ်ားပ်က္စီးေစႏိုင္သည္။
*ပညာရွင္တစ္ေယာက္ အျမင္ထက္ ေလ့လာသူတစ္ေယာက္အျမင္သာျဖစ္ပါတယ္။*
ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမွာ ရွိတဲ့ A86 Tunnel မွာ ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ Tunnel Fire Effect ကို ကာကြယ္ႏုိင္ဖို႔ စဥ္းစားျပဳလုပ္ ထားတဲ့ Main safety features ေတြကို ေဖာ္ျပေပးလုိက္ ပါတယ္။
1.Fire Detection System
2.CCTV Cameras
3.Semi-transversal Ventilator
4.Mobile Emergency Service
5.Water Mist Fire Protection
6.Escape Routes between the Levels Every 200 m
7.Emergency Exits to the Ground Every 1000 m.