* THINK POSITIVE. TOGETHER WE ARE BUILDING THE FUTURE *

ခုပို႔စ္ကို ေရးဖို႔ကို အတြက္ကို တာစူခဲ့တာ ေတာ္ေတာ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ စာေရးပ်င္းတဲ့ ကၽြန္ေတာ္ အက်င့္အတိုင္း ေရးမယ္ဆုိတာ စိတ္ထဲမွာပဲရွိခဲ့တာပါ။ အခုေရးျပခ်င္တာ ျပန္မွ်ေ၀ခ်င္တာ ကၽြန္ေတာ္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ Thesis စာတမ္းအတြက္ လုပ္ခဲ့တာေတြ အတြက္ အမွတ္တရနဲ႔ တင္ခ်င္တာရယ္၊ ေနာက္ စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ဥမင္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ဗဟုသုတရေစဖုိ႕အျပင္၊ တစိုက္မတ္မတ္ ေလ့လာသူမ်ား အတြက္လည္း တဖက္တလမ္းက အေထာက္အကူျပဳ ေစခ်င္လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္ပို႔စ္မွာ ကၽြန္ေတာ္သူငယ္ခ်င္း မိုးေပါက္က စာတမ္းေခါင္းစဥ္ေတြကုိ စာဖတ္သူကို မိတ္ဆက္ေပးၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာခဲ့တဲ့ ေခါင္းစဥ္က "Technological analysis of interstation tunnel construction of metropolitan in shallow depth" ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ ေခါင္းစဥ္က မီထ႐ိုကြန္ယက္ တည္ေဆာက္ရာမွာ တစိတ္တပိုင္း တစ္ခု အေနနဲ႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ မီထ႐ိုစနစ္ တစ္ခုျဖစ္လာဖုိ႔ အတြက္ လုိအပ္တဲ့ အဓိက အစိတ္အပို္င္း ႏွစ္ခုထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ပထမတစ္ခုကေတာ့ ေျမေအာက္ဘူတာ႐ံုျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာခဲ့တဲ့ Interstation tunnel ပဲျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္ေျပာရရင္ေတာ့ Interstation tunnel ဆုိတာ ဘူတာႏွစ္ခုၾကားက ရထားျဖတ္သြားရာ လမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ေဖာက္လုပ္ထားတဲ့ ဥမင္ ျဖစ္ပါတယ္။

ရထားလမ္းေၾကာင္း ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ တစ္လမ္းသြား၊ ႏွစ္လမ္းသြား လိုအပ္သလုိ ေဖာက္လုပ္ၾကပါတယ္။ တစ္လမ္းသြား အတြက္လိုအပ္တဲ့ အတုိင္းအတာ သတ္မွတ္ခ်က္ရွိသလုိ ႏွစ္လမ္းသြား အတြက္ကိုလည္း သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ အတုိင္းအတာ ဆုိတာမွာ ဥမင္အတြင္း ရထားသြားလာမႈအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အတိုင္းအတာ အျပင္ အျခား ထည့္သြင္း တပ္ဆင္ရမယ့္ အရာေတြ ( အခ်က္ျပမီးမ်ား၊ ဓာတ္အားလုိင္းမ်ား၊ ) အတြက္ပါ လုိအပ္တဲ့ အတုိင္းအတာျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွားသတ္မွတ္ခ်က္ အေနနဲ႔ တစ္လမ္းသြားအတြက္ "C" ႏွင့္ ႏွစ္လမ္းသြားအတြက္ "2C" ျဖစ္ပါတယ္။

ပံုအႀကီးကို ၾကည့္ရန္ ပံုမ်ားကို click လုပ္ပါ။


တစ္လမ္းသြားအတြက္ "C"

ႏွစ္လမ္းသြားအတြက္ "2C"

အဲဒီ အတြက္ကို လြတ္လြတ္ကင္းကင္းထားၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို စဥ္းစားတာက ပထမအဆင့္ပါ။ ဥမင္ေဖာက္လုပ္ရာမွာ ဘယ္လုိပံုစံေဖာက္မယ္၊ ဘယ္လုိ material ေတြကိုသံုးမယ္ စတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ဆက္လက္စဥ္းစား ဆံုးျဖတ္ရပါတယ္။ ဥမင္ပံုစံေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ စက္၀ိုင္းပံုစံ၊ ေထာင့္မွန္စတုဂံပံုစံ၊ အီလစ္ပံုစံ၊ ျမင္းခြာပံုစံ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေဖာက္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ အသံုးျပဳႏုိင္တဲ့ material ေတြကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ လူအမ်ားသိၾကတဲ့ အတိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ကရစ္၊ သံကူကြန္ကရစ္၊ cast iron စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေနရာမွာတင္ form work ဆင္ၿပီး ကြန္ကရစ္ ေလာင္းတာေတြရွိသလုိ အသင့္ျပဳလုပ္ၿပီးသား Lining element ေတြကို ဆက္ၿပီး lining ေဖာက္လုပ္တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြ အားလံုးအတြက္ (ဘယ္လုိပံုစံ၊ ဘယ္လို material) ေရြးခ်ယ္ဖုိ႔ရာ အဓိက က်တဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ေဖာက္လုပ္မယ့္ လမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္မွာ ရွိတဲ့ geological condition/Underground water level ႏွင့္ ဥမင္ တည္ရွိရာ အတိမ္အနက္ စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ေျမအေပ်ာ့၊ အမာ၊ ေျမေအာက္ေရ၊ ဥမင္ေပၚကို က်ေရာက္မယ့္ ဖိအား စတာေတြကို တြက္ခ်က္ၿပီး မိမိေဖာက္လုပ္မယ့္ ဥမင္ကို ဒီဇုိင္းအၾကမ္း ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ေျမႀကီးရဲ႕ characteristic ကအမ်ားႀကီး စကားေျပာပါတယ္။ ဥမင္ပံုစံ၊ အသံုးျပဳမယ့္ material ၊ ေဖာက္လုပ္မယ့္ နည္းလမ္း၊ အသံုးျပဳမယ့္ စက္ကိရိယာ စတာေတြမွာ အမ်ားႀကီးေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ surveying ကို တိတိက်က်လုပ္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ စာတမ္းမွာေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕နဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး တူညီႏုိင္ေအာင္ စဥ္းစားခဲ့ပါတယ္။ ေျမအေနအထားအရ အေပ်ာ့စားထဲမွာ ပါ၀င္ၿပီးေတာ့ ေျမေအာက္ေရလည္း ရွိမယ္ လုိ႔ ယူဆတြက္ခ်က္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ေရ ဆုိတာ ဥမင္ကို ဖ်က္ဖုိ႔ေစာင့္ေနသလုိပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခုက တည္ေဆာက္ေရးမွာလည္း အခက္အခဲေတြကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ တည္ေဆာက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း အဲဒီေျမေအာက္ေရကို ေကာင္းေကာင္းထိန္းႏိုင္မွသာ ဥမင္သက္တမ္း ေကာင္းေကာင္းကို ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ကိုလည္း ေရကာအလႊာေတြကို ဒီဇိုင္းမွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရပါတယ္။ (ေရွ႕ပို႔စ္တစ္ခုမွာ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးထားတာေတြ ရွိပါတယ္။) အဲဒီ အခ်က္ေတြ အားလံုးကို စုစည္း စဥ္းစားၿပီးေတာ့ တည္ေဆာက္ႏုိင္တဲ့ varient ေတြကို ခ်ေရးပါတယ္။ Varient ေပါင္းမ်ားစြာ ထြက္လာတာပါ။ အဲဒီကေနမွ တဆင့္ Techonological/ Economical အရ ႏႈိင္းယွဥ္ စဥ္းစားရပါတယ္။ Technological မွာေတာ့ ေဖာက္လုပ္ရာမွာ လြယ္ကူလ်င္ျမန္မႈ၊ အသံုးျပဳတဲ့ material ရဲ႕ေကာင္းက်ိဳး၊ ဆိုးက်ိဳး၊ အသံုးျပဳရန္လုိအပ္တဲ့ စက္ကိရိယာ၊ နည္းပညာလုိအပ္ခ်က္ စတာေတြကို စဥ္းစားပါတယ္။ Economical အရ ႏႈိင္းယွဥ္ရာမွာ ဥမင္ တစ္မီတာ ေဖာက္တုိင္းကုန္က်မယ့္ စရိတ္ကို တြက္ခ်က္ပါတယ္။ အသံုးျပဳရတဲ့ material ၊ စက္ကိရိယာ၊ ယာဥ္၊ လုပ္သား စတဲ့ အေျခခံ အခ်က္အလက္မ်ားကို အဓိကထား တြက္ခ်က္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးထြက္လာတဲ့ အေျဖေတြအရ အေကာင္းဆံုး Varient ကို ဒီဇိုင္းအတြက္ အတည္ယူၿပီး ေဖာက္လုပ္ေရးအတြက္ ဆက္လက္စဥ္းစားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ ဒီဇုိင္းကေတာ့ စက္၀ုိင္းပံုစံ ျဖစ္ပါတယ္။ စက္၀ုိင္းအတြင္း အခ်င္းက ၅၁၀၀ မီလီမီတာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ Lining အထူက ၂၀၀ မီလီမီတာပါ။ အသံုးျပဳထားတဲ့ material ကေတာ့ သံကူကြန္ကရစ္ကို အတြင္းကေနၿပီးေတာ့ cast iron အထူ ၆ မီလီမီတာ အျပားကို ေရတားအလႊာ အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ထားတဲ့ lining element ေတြကို အသံုးျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။

ပံုအႀကီးကို ၾကည့္ရန္ ပံုမ်ားကို click လုပ္ပါ။



Selected design



Normal element and his reinforcement

Element အေနနဲ႔ကေတာ့ ေလးမ်ိဳးပါ၀င္ပါတယ္။ normal၊base၊ key ႏွင့္ half element ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ စာဖတ္သူ ျမင္ေအာင္ ေျပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ စက္၀ိုင္းပံု tube တစ္ခုကို အပိုင္းေတြခဲြၿပီး အျပင္မွာ ျပဳလုပ္ထားၿပီးေတာ့ ေဖာက္လုပ္တဲ့ေနရာ မွာ ျပန္တပ္ဆင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆက္ေတြကလည္း မ်ိဳးစံုရွိပါတယ္။ ၀က္အူ၊ သပ္၊ ေတ့ဆက္ စသည္ျဖင့္ element ၾကားမွာေရာ၊ အျဖတ္တစ္ခုခ်င္း (ring) ၾကားမွာပါထားရွိရပါတယ္။ အျဖတ္တစ္ခုခ်င္းစီရဲ႕ အလ်ားကိုေတာ့ တစ္မီတာ ထားပါတယ္။ တစ္မီတာေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္လုိက္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လုိအပ္တဲ့ ဥမင္ျဖစ္လာပါၿပီ။ အခုေဆြးေႏြးခဲ့တာက lining and material အပုိင္းပါ။

အခုဆက္ေဆြးေႏြးမွာက အဲဒီ Lining တပ္ဆင္ဖုိ႔အတြက္ အရင္ဆံုး ေျမၾကီးေတြကို တူးထုတ္ရပါမယ္။ ဘယ္လုိတူးထုတ္မလဲ ဆက္စဥ္းစား ၾကည့္ရေအာင္။ နည္းလမ္းအေနနဲ႔ open type ႏွင့္ close type ဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ open type အေနႏွင့္ cut and cover method ကို အသံုးျပဳ ေဖာက္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေျမၾကီးေတြကို လိုခ်င္တဲ့ depth အထိတူးထုတ္ၿပီးေတာ့ lining ဆင္ၿပီး ျပန္ဖံုးတဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။ close type မွာေတာ့ mountainous method (drilling and blasting) ၊ shield method ႏွင့္ pressing method ေတြကို အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။

ဒီဇုိင္းလုပ္ထားတဲ့ ဥမင္က ေျမေအာက္ ၁၅ မီတာ အနက္မွာ တည္ရွိၿပီး အလ်ား အေနႏွင့္ ၂၃၀၀ မီတာ အရွည္ရွိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက လူေနထူထပ္တဲ့ ေနရာ ျဖစ္လုိ႔ သာမန္ၿမိဳ႕ျပစနစ္ကို ထိခိုက္မႈ အနည္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ စဥ္းစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ပါ အခ်က္မ်ား အျပင္ တူးထုတ္ရမယ့္ ေျမႀကီး ပမာဏကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ် ခ်င္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ close type ႏွင့္ တူးထုတ္ဖုိ႔ အတြက္ လ်ာထားပါတယ္။

ေျမႀကီးတူးထုတ္ဖို႔အတြက္ကို စက္ပစၥည္းကိရိယာ လုိအပ္လာပါၿပီ။ အရင္တုန္းကေတာ့ manual တူးၾကပါတယ္။ pneumatic hammer ေတြကိုလည္း သံုးၾကပါတယ္။ လူလုပ္အားနဲ႔တူးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ တစ္ရက္မွာ တစ္မီတာက်ဖို႔ေတာင္ မလြယ္လွပါဘူး။ ေျမေအာက္ေရ ရွိေနရင္ေတာ့ စက္ပစၥည္းမပါပဲ တူးဖုိ႔မလြယ္ပါဘူး။ ေတာင္ေတြမွာ ဥမင္ေဖာက္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေက်ာက္မာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ drilling and blasting method ကုိ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အရင္ဆံုး ကိုယ္လုိခ်င္တဲ့ section အတုိင္း အေပါက္ေတြေဖာက္မယ္၊ ၿပီးရင္ dynamite ထည့္ၿပီးခဲြ၊ ေနာက္ေျမႀကီးသယ္ထုတ္၊ Lining ေလာင္း အဲလုိလုပ္ၾကပါတယ္။ အခ်ိန္ေပးရပါတယ္။

ေနာက္နည္းလမ္းတစ္ခုက အခုေနာက္ပုိင္း အသံုးတြင္က်ယ္လာတဲ့ TBM (tunnel boring machine) ေတြကို အသံုးျပဳၿပီးတူးေဖာ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ shield ေတြကို အသံုးျပဳၿပီး တူးေဖာ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ လြယ္ကူလ်င္ျမန္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အဲဒီ အားသာခ်က္ေလးကို အသံုးခ်ပါမယ္။ shield method မွာလည္း အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ တူးေဖာ္တဲ့ ပံုစံကေတာ့ မိမိလုိခ်င္တဲ့ section အတိုင္း shield ကိုဆင္ ထားပါတယ္။ shield တစ္ခုမွာ ပါ၀င္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ အဓိက အစိတ္အပိုင္းေတြအေနနဲ႔ ေျမတူးေဖာ္ရာ အပိုင္း၊ (စက္ပစၥည္း အေနနဲ႔ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ ေခါင္းေပါ့ဗ်ာ)၊ တူးေဖာ္ၿပီးသား ေျမႀကီးကို သယ္ထုတ္မႈအပိုင္း ႏွင့္ lining တပ္ဆင္ရာ အပိုင္းတုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းပိုင္းမွာလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ Cutting edge ကို disc ပံုစံ၊ excavator ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳး တပ္ဆင္ အသံုးျပဳ ႏုိင္ပါတယ္။ ေျမႀကီး အမ်ိဳးအစားေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ အသံုးျပဳတာေတြ လည္းကြာျခားသြား ပါတယ္။ ေျမတူးေဖာ္ရာ အပိုင္းမွာ ေတြ႔ရတာ အဓိကထား စဥ္းစားရတာက ေျမႀကီးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဖိအားနဲ႔ ေျမေအာက္ေရေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဖိအားေတြကို တူးထုတ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘက္မွ်ေနေအာင္ ျပဳလုပ္ဖုိ႔ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ Cutting wheel ကေန တူးထုတ္လုိက္တာနဲ႔ အတူ shield ကိုလည္း ေရွ႕ကိုေရႊ႕ေစရပါမယ္။ ထုိ႔အတူပဲ မတူးထုတ္ရေသးတဲ့ ေျမႀကီးကလည္း နဂိုမူလ အေျခအေနမွာပဲ ရွိေနရပါမယ္။ အဲလုိမွ မဟုတ္ပဲ တူးသမွ် ေနာက္ကလုိက္ ထြက္လာမယ္ဆုိရင္ ေျမေပၚတစ္ေနရာမွာ အဲဒီ ေျမၾကီးေတြ အတြက္ နိမ့္၀င္တာေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီ့အခါမွာရွိၿပီးသား အေဆာက္အအံုေတြရဲ႕ stability ကိုထိခိုက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ pressure ျပန္ထိန္းဖို႔ စဥ္းစားရပါတယ္။ အသံုးျပဳႏုိင္တဲ့ ပံုစံေတြကေတာ့ bentonite suspension ကို အသံုးျပဳထိန္းျခင္း၊ compressed air ကို အသံုးျပဳထိန္းျခင္းႏွင့္ တူးထုတ္ၿပီးသား ေျမႀကီးနဲ႔ ျပန္ထိန္းျခင္း စတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ mix shield ေတြမွာေတာ့ bentonite suspension ႏွင့္ compressed air ႏွစ္ခုလံုးကို အသံုးျပဳတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ mix shield ရဲ႕ အားသာခ်က္ကေတာ့ လုိအပ္တဲ့ pressure ကုိ material ႏွစ္ခုလံုးႏွင့္ မွ်ေ၀ ထမ္းေဆာင္တာ ျဖစ္လုိ႔ ေျမအေနအထား အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။

ေျမႀကီးသယ္ထုတ္မႈ အပိုင္းမွာလည္း ေျပာင္းလဲႏိုင္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ conveyor ေတြ၊ dumping busket ေတြနဲ႔ ထုတ္ယူႏုိင္သလို တူးၿပီးသားေတြကို bentonite suspension နဲ႔ ေဖ်ာ္ၿပီး tube မွတဆင့္ pump နဲ႔ စုပ္ထုတ္တာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ bentonite suspension ဆုိတာကေတာ့ ရႊံ႕တစ္မ်ိဳးပါပဲ၊ ေရထက္ density မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ ကြန္ကရစ္နဲ႔လည္း ဓာတ္မျပဳပါဘူး။ သဲဆန္တဲ့ ေျမမ်ိဳးမွာ ဆုိရင္ ေျမၾကီးကို မာသြားေစၿပီး တူးေဖာ္ရာမွာ လြယ္ကူေစပါတယ္။ သာမန္ conveyor ေတြ dumping busket ေတြနဲ႔ သယ္ထုတ္ဖုိ႔ အတြက္ ဆိုရင္ track ေတြ လွ်ပ္စစ္စက္ေခါင္းတဲြေတြ လုိအပ္ပါတယ္။ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ အေနနဲ႔ကေတာ့ နည္းစနစ္တုိင္းမွာရွိပါတယ္။

lining တပ္ဆင္တဲ့ အပိုင္းမွာေတာ့ lining block ေတြကို သူ႔ေနရာနဲ႔သူ တပ္ဆင္ဖုိ႔အတြက္ လုိအပ္တဲ့ ကရိန္းေတြ၊ pressure jack ေတြပါ၀င္ပါတယ္။ ဥမင္ပံုစံကို လိုက္ၿပီး အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ ပံုစံေတြလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ စာတမ္းကိုက analysis ျဖစ္တာေၾကာင့္ လုိအပ္ခ်က္အတြက္ကို အသံုးျပဳႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္း အားလံုးကို ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာေလ့လာရတာပါ။ အသံုးျပဳမယ့္ shield ကုိလည္း အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ shield ကေတာ့ mix shield ျဖစ္ပါတယ္။



Mix shield

မိမိျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဥမင္ဒီဇုိင္း အတြက္ လိုအပ္တဲ့ static calculation ကိုလည္း အခန္းတစ္ခန္း အေနႏွင့္ ဆက္လက္ေလ့လာရပါတယ္။ ဥမင္ေပၚကို က်ေရာက္ေနတဲ့ loading အားလံုး (ေျမႀကီးအလႊာအားလံုးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ vertical and horizontal loading၊ ေျမေအာက္ေရေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့ loading ႏွင့္ own weight) ကိုတြက္ခ်က္ရပါတယ္။ ရရွိလာတဲ့ loading ေတြကို finite element method၊ force method စတာေတြနဲ႔ structural analysis ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။ အခုဒီေက်ာင္းမွာကေတာ့ ဒီအဆင့္ အတြက္ကို program တစ္ခုကို ေရးထားပါတယ္။ လက္နဲ႔ခ်တြက္တာ ထက္ အမ်ားႀကီး သက္သာသလုိ အခ်ိန္ကုန္လည္း အမ်ားႀကီး သက္သာေစပါတယ္။

မိမိတြက္ခ်က္လုိတဲ့ structure ကို AutoCAD မွာ ဆဲြထားၿပီး လုိအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ား ( vertical and horizontal loading၊ cross section shape & area၊ material၊ support type၊ no. of segment၊ group of soil၊ coefficient of bearing capacity of soil စသည္) ကိုထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ရပါတယ္။ အဲဒီ့ေနာက္မွာေတာ့ structural analysis လုပ္ဖုိ႔အတြက္ကို result ေတြကို ထုတ္ေပးပါတယ္။ Deformation shape၊ bending moment၊ axial force၊ shear force စတာေတြရဲ႕ ပံုၾကမ္းနဲ႔ တန္ဖိုးေတြကို ထုတ္ေပးပါတယ္။ ရရွိလာတဲ့ တန္ဖိုးေတြကို recommend ေပးထားတဲ့ တန္ဖိုးေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး safe ျဖစ္မျဖစ္ check ရပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ Reinforced concrete သံုးတဲ့ structure ေတြအတြက္ cross sectional area တစ္ခုမွာ လုိအပ္တဲ့ အနည္းဆံုး သံေခ်ာင္း cross sectional area ကိုလည္း တြက္ခ်က္ေပးပါတယ္။ အဲဒါကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ ထည့္သြင္းရမယ့္ သံေခ်ာင္း အေရအတြက္နဲ႔ diameter ကိုေရြးခ်ယ္ႏုိင္ပါတယ္။ အကယ္၍ checking လုပ္ရာမွာ recommend ေပးထားတာ ထက္မ်ားေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဆုိရင္ သံေခ်ာင္းကိုပိုထည့္ၿပီး ျဖစ္ေစ၊ lining thickness ကို ပိုႀကီးၿပီး ျဖစ္ေစ၊ material ကို ပိုေကာင္းတာကို သံုးၿပီးျဖစ္ေစ ေျဖရွင္းႏုိင္ပါတယ္။ အထက္ပါျပဳလုပ္ခ်က္မ်ားကို ျပဳလုပ္ၿပီးေသာ္လည္း မေျပလည္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဆုိရင္ေတာ့ ဥမင္ lining ပံုစံကို ျပန္ေျပာင္းၿပီး ဒီဇုိင္းျပဳလုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Then we had to go back to the drawing board. :)

ပံုအႀကီးကို ၾကည့္ရန္ ပံုမ်ားကို click လုပ္ပါ။



Calculation result

အခုဆက္လက္ေဆြးေႏြးမွာကေတာ့ ဒီဇုိင္းပိုင္းၿပီးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အျခားလုိအပ္တဲ့ တည္ေဆာက္မႈေတြ အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဆံုး ေဆြးေႏြးမွာက construction site ျဖစ္ပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ material ေတြကို dumping လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔၊ ေျမေအာက္ထဲကို ၀င္ေရာက္ႏုိင္ဖုိ႔ အတြက္ လုိအပ္တဲ့ trench သို႔မဟုတ္ bore shaft တူးေဖာ္ႏိုင္ဖုိ႔ ေျမေနရာေတြ လုိအပ္ပါတယ္။ ထုိ႔အျပင္ construction site တစ္ခုမွာ လုိအပ္တဲ့ အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား (ဂိုေထာင္၊ ထရန္ေဖာ္မာ၊ မီးတုိင္မ်ား၊ admin & medical first aid၊ canteen၊ security) တည္ေဆာက္ရန္လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ ၀င္လမ္း၊ ထြက္လမ္းမ်ားကို ၀င္ေပါက္၊ ထြက္ေပါက္မ်ားႏွင့္ တကြ ေနရာခ် ျပဳလုပ္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ mix shield ကို အသံုးျပဳတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ စုပ္ထုတ္ထားတဲ့ bentonite solution မွာပါ၀င္တဲ့ ေျမႀကီးေတြကို ဖယ္ထုတ္ၿပီး purification လုပ္ရန္ လုိအပ္တဲ့ စက္ကိရိယာမ်ား၊ filter မ်ား၊ conveyor မ်ားကိုလည္း တည္ေဆာက္ထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ close type ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ လုိအပ္တဲ့ အနက္ေရာက္ေအာင္ ပထမဦးဆံုး trench သို႔မဟုတ္ bore shaft တစ္ခုကို အရင္တည္ေဆာက္ရပါတယ္။ အဲဒီကေနမွ တဆင့္ အသံုးျပဳမယ့္ shield ကို ထည့္သြင္းတပ္ဆင္ၿပီး တူးေဖာ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Trench အက်ယ္ႏွင့္ bore shaft ရဲ႕diameter ေတြကေတာ့ သက္ဆုိင္ရာ ေဖာက္လုပ္မယ့္ ဥမင္အလုိက္ လုိအပ္တဲ့ အတုိင္းအတာ တစ္ခုကို ေဖာက္လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ working space တစ္ခုရေအာင္ ေျမေအာက္မွာ တည္ေဆာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါတည္ေဆာက္မႈတြင္လည္း drainage system ကုိထည့္သြင္း စဥ္းစားရမွာပါ။ အေပၚပိုင္းအပြင့္ပို္င္းမွ မိုးရာသီ မိုးက်တဲ့ အခါ၀င္လာတဲ့ေရေတြ သာမက ထြက္လာႏုိင္တဲ့ ေျမေအာက္ေရ အတြက္ပါ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားဖုိ႔လုိအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ trench သို႔မဟုတ္ bore shaft ကေန shield ကိုထည့္သြင္းတပ္ဆင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြ အျပင္ ဥမင္ေဖာက္လုပ္ရာမ်ာ safety ျဖစ္ေစဖုိ႔အတြက္ကိုလည္း စဥ္းစားရပါတယ္။ ေျမေအာက္မွာ အလုပ္လုပ္ရတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ Ventilation system ေတြကိုလည္း ထည့္သြင္း တပ္ဆင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ drilling and blasting ဆုိရင္ေတာ့ dangerous gas ေတြထြက္လာႏုိင္တဲ့ အတြက္ ပိုမိုတပ္ဆင္ဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။

ပံုအႀကီးကို ၾကည့္ရန္ ပံုမ်ားကို click လုပ္ပါ။



Bore shaft

shield method ကို အသံုးျပဳ ေဖာက္လုပ္တာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ထို shield အတြက္ လုိအပ္တဲ့ complex ကိုလည္း ထည့္သြင္းေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ complex တစ္ခုလံုးအတြက္ trolley cart ၄ခုလုိအပ္ပါတယ္။ ပထမ trolley cart မွာ ေျမႀကီးေပ်ာ္၀င္ေနတဲ့ bentonite solution ေတြကို စုပ္ထုတ္ဖို႔ pump ကိုတပ္ဆင္ထားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယ မွာေတာ့ lining block crane၊ ဆီပံုး၊ ထရန္စေဖာ္မာ၊ compressed air reciever စတာေတြကို တပ္ဆင္ထားရန္ လုိအပ္ပါတယ္။ တတိယ cart မွာ ပိုက္အပိုမ်ားျဖင့္ feeding line ႏွင့္ transporting line ေတြကို လုိအပ္တဲ့ အရွည္ရေအာင္ တုိးဆက္ေပးပါတယ္။ shield ကေရွ႕ကိုတိုးသြားတုိင္း အဲဒီ့ပိုက္လိုင္းေတြကလည္း လိုက္ရွည္လာဖုိ႔လုိပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး trolley မွာေတာ့ lining ႏွင့္ ေျမသားၾကားမွာရွိတဲ့ အလြတ္အလပ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြကို concrete မႈတ္ထည့္ရန္ အတြက္ လုိအပ္တဲ့ စက္ကိရိယာမ်ားကို တပ္ဆင္ထားပါတယ္။ concrete injection ကို ႏွစ္ဆင့္ျပဳလုပ္ရတာ ျဖစ္ၿပီး ပထမအဆင့္မွာ ဘိလပ္ေျမႏွင့္သဲ အေရာကို မႈတ္ထည့္ပါတယ္။ ဒုတိယ အဆင့္ကေတာ့ ဘိလပ္ေျမသပ္သပ္ကို သာ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ယခုကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ lining ႏွင့္ ေျမသားကို တစ္သားတည္း ျဖစ္ေစၿပီး ဥမင္ရဲ႕ခံႏုိင္အားကို တက္ေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေျမေအာက္ေရ ကိုလည္းကာကြယ္ေပးၿပီး lining ရွိ သံမ်ား သံေခ်းတက္မႈမွလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
shield တစ္ခုအလုပ္လုပ္ပံုကို ကၽြန္ေတာ္ျပန္ေရးျပပါမယ္။ tunneling process ေပါ့။ ပထမ cutting wheel က တူးထုတ္ပါမယ္။ ထြက္လာတဲ့ ေျမၾကီး အႏွစ္ေတြကို transporting line ကေနၿပီးေတာ့ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ေပၚကို စုပ္ထုတ္ေနသလုိ feeding line ကလည္း excavation chamber ကို bentonite suspension ေတြကို ပို႔လႊတ္ေပးေနပါတယ္။ အဲဒီလုိ တူးထုတ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ shield ကေရွ႕ကိုတိုးသြားပါတယ္။ ေနာက္က လြတ္က်န္ခဲ့တဲ့ေနရာမွာ lining ကို lining block crane အကူအညီနဲ႔တပ္ဆင္ပါတယ္။ ထို႔ေနာက္ လုိအပ္တဲ့ လမ္းေၾကာင္း(lining block ေတြကိုပို႔ဖုိ႔ အတြက္လုိအပ္တဲ့ ရထားလမ္းေသး) နဲ႔ ပိုက္လုိင္းမ်ားကို တိုးဆက္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ lining ေတြကို ေျမသားႏွင့္ တစ္ထပ္ထည္း ျဖစ္ေအာင္ ကြန္ကရစ္ကုိ မႈတ္ထည့္ပါတယ္။ အဲဒါအားလံုးက 1 cycle ပါ။

အဲဒါကို တစ္ရက္ ၂၄ နာရီမွာ ဘယ္လုိ လုပ္မယ္၊ အဆုိင္း ဘယ္ႏွစ္ဆိုင္း ခဲြလုပ္မယ္ စတာေတြကေတာ့ Management ႏွင့္ ပတ္သက္သြားပါၿပီ။ Construction Management ျဖစ္တာေၾကာင့္မို႔ Civil engineer ေတြအတြက္ အစိမ္းသက္သက္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ စာတမ္းမွာေတာ့ အဲဒီ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့ bar chart ကိုေရးဆဲြတင္ျပထားပါတယ္။ အဆုိင္း ၄ ဆုိင္း ၊ တစ္ဆုိင္းကို ၆ နာရီႏွင့္ တစ္ရက္ကို ၂၄ နာရီ အလုပ္လုပ္ခုိင္းထားပါတယ္း အလုပ္သမားလုိအပ္ခ်က္ အေနနဲ႔ ၁၄ ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကတူူးေဖာ္ေနတဲ့ အစိတ္အပိုင္းအတြက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ပံုအႀကီးကို ၾကည့္ရန္ ပံုမ်ားကို click လုပ္ပါ။



Bar chart diagram

Bar chart ကို working day တစ္ရက္စာ အတြက္ကိုပဲ ေရးဆဲြထားတာ ျဖစ္ၿပီး သာမန္ အမ်ားျပည္သူ႐ံုးပိတ္ရက္ေတြ အတြက္ကိုေတာ့ ႏွစ္ရွည္ အလုိက္ဆဲြရတဲ့ ျပကၡဒိန္ ဂရက္ဖ္ မွာ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ထားပါတယ္။ အဲဒီ့ graph မွာထည့္သြင္းေရးဆဲြထားတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈအပိုင္း၊ construction site တည္ေဆာက္မႈအပိုင္း၊ bore shaft တည္ေဆာက္မႈအပိုင္း၊ shield complex တပ္ဆင္မႈအပိုင္း၊ တူးေဖာ္မႈႏွင့္ lining တပ္ဆင္မႈအပိုင္း၊ ရထားလမ္းပိုင္းတည္ေဆာက္မႈအပိုင္း၊ shield ျပန္လည္ျဖဳတ္မႈအပိုင္း၊ စက္ကိရိယာမ်ား ျပန္လည္ သိမ္းဆည္းမႈ အပိုင္းႏွင့္ အၿပီးသတ္လုပ္ေဆာင္မႈ အပိုင္းဆုိၿပီး အပုိင္းေတြခဲြၿပီး ေရးဆဲြထားပါတယ္။ တစ္ၿပိဳင္တည္း ျပဳလုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေတြရွိသလုိ တစ္ခုၿပီး မွတစ္ခု လုပ္ေဆာင္ရတဲ့ အလုပ္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အလုပ္သမား အင္အားအေနႏွင့္ အမ်ားဆံုး ၃၄ေယာက္ ႏွင့္ အနည္းဆံုး ၆ ေယာက္ အသံုးျပဳထားပါတယ္။ ဥမင္တစ္ခုလံုး တည္ေဆာက္ရန္ ၾကာခ်ိန္ကို ၂ ႏွစ္ သတ္မွတ္ေရးဆဲြထားပါတယ္။

အခုေလာက္ဆိုရင္ စာဖတ္သူအေနနဲ႔ ဥမင္လမ္းေၾကာင္းတစ္ခု ေဖာက္လုပ္ရတဲ့ process တစ္ခုကို သိေလာက္ပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္လုပ္ခဲ့တဲ့ စာတမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျခံဳငံုေဆြးေႏြးခြင့္ေပးတဲ့ Mymetro ႏွင့္တကြ အစစအရာရာ ကူညီခဲ့ၾကတဲ့ အတန္းတူတက္ သူငယ္ခ်င္း ၁၄ ေယာက္တုိ႔ကိုလည္း အထူးပင္ ေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္။ ထုိ႔အတူပဲ ကၽြန္ေတာ္ေရးထားတာေတြကို စိတ္၀င္တစားဖတ္႐ႈေပးၾကတဲ့ စာဖတ္သူအေပါင္းကိုလည္း ေက်းဇူးအထူးတင္ရွိပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဖဲြ႔သားေတြ အမိျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္ရေတာ့မွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အခုကတည္းက ႏႈတ္ဆက္စကားဆုိထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးပဲ ရႊင္လန္း ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ။ ကၽြ်န္ေတာ္ေရးထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြး အၾကံေပးခ်က္မ်ားကို ကၽြန္ေတာ္ မျပန္ခင္ အခ်ိန္အတြင္း ျပန္လည္ေဆြးေႏြးသြားပါမယ္။


Print ပရင့္ထုတ္ရန္
9 ထင္ျမင္ခ်က္၊
  1. MyMetro July 4, 2008 at 2:24 AM  

    ေနာင္လည္း အခ်ိန္ရတဲ့အခါပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စာဖတ္လို႔ ေရးတဲ့အခါပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေရးျဖစ္တဲ့ အခါမွာ ေမးလ္ကေနတဆင့္ ပို႔ေပးပါ။ စာေရးေကာင္းတဲ့ contributor တစ္ေယာက္ေတာ့ မဆံုး႐ႈံးခ်င္ပါဘူး။ ေရးဖို႔ အႏူးအညႊတ္ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ေရးျဖစ္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

  2. zyh July 4, 2008 at 6:08 AM  

    ဟုတ္ကဲ့ပါအကို၊ ေနာက္ကို အင္တာနက္သံုးခြင့္ရခဲ့မယ္ ဆုိရင္ အင္တာနက္ ၀င္တဲ့ အခ်ိန္မွာ Mymetroworld ကို ေ၀ေ၀ဆာဆာနဲ႔ ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနတာကို ေတြ႔ခ်င္ပါတယ္။ Contributor ေတြေလွ်ာ့သြားေပမယ့္ အရင္လိုပဲ ဆက္လက္ၿပီး အခ်က္အလက္ေတြကို မွ်ေ၀ ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ အကူအညီေတြကိုလည္း တတ္စြမ္းသမွ် ေပးသြားပါမယ္ ခင္ဗ်ာ။

  3. Anonymous July 7, 2008 at 11:25 PM  

    ဒီပို႔စ္က ေနာက္ဆံုးေရးတဲ့ပို႔စ္ေတာ့ မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူးေနာ္။ စာေတြ႔ေတြအားလံုးကို လက္ေတြ႔နဲ႔ေပါင္းစပ္ႏိုင္ပါေစ . . . .

  4. Anonymous May 11, 2009 at 12:34 PM  

    tunnel linning ၇ဲ႔ shear force ေတြ, bending moment ေတြ ကို ဘယ္ software သံးုျပီး ရွာထားတာလဲ ဆိုတာေလး သိခ်င္လို့ပါ။

  5. MyMetro May 11, 2009 at 1:04 PM  

    Musson ဆိုတဲ့ ဥမင္ဒီဇိုင္းတြက္တဲ့ ေဆာ့ဖ္ဝဲကို သံုးၿပီး တြက္ထားတာပါ။ ေက်ာင္းက ေရးထားတဲ့ေဆာ့ဖ္ဝဲပါ။

  6. chitsuelay May 11, 2009 at 3:39 PM  

    အခုလို ခ်က္ခ်င္းျပန္ေျဖေပးလို့ အ၇မ္းေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိ အလုပ္မွာေတာ့ tunnel linning design ကို spread sheet နဲ႔ တြက္သလို PLAXIS ကိုလဲ သုးံပါတယ္။

  7. MyMetro May 11, 2009 at 3:51 PM  

    Spread sheet ကိုေတာ့ မသိပါဘူး။ Plaxis နဲ႔ တြက္တာကိုေတာ့ စိတ္ဝင္စားပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ နမူနာတြက္ထားတာ ျဖစ္ျဖစ္ ပို႔ေပးႏိုင္မလားခင္ဗ်ာ။ အခုလို လုပ္ငန္းခြင္အေတြ႔အႀကံဳရွိသူအေနနဲ႔ ဒီဘေလာ့ဂ္မွာ contribute လုပ္ေပးဖို႔ ဖိတ္ေခၚပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

  8. chitsuelay May 12, 2009 at 12:41 PM  

    Tunnel linning ရ႔ဲ Reinforcement ေတြကိုတြက္ဖို့ လိုအပ္တဲ႔ Bending moment နဲ႔ axial force ကို PLAXIS သုံးျပီး ရွာထားတဲ႔ PLAXIS file ပါ။

    http://ifile.it/h1wyvfj

  9. MyMetro May 12, 2009 at 12:51 PM  

    ေက်းဇူးအမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္ sis ေရ...။

CITY DIRECTORY FROM METRO BITS

Adana Amsterdam Ankara Antwerp Athens Atlanta Baku Baltimore Bangkok Barcelona Beijing Belo Horizonte Berlin Bielefeld Bilbao Bochum Bonn Boston Brasilia Brussels Bucharest Budapest Buenos Aires Buffalo Bursa Busan Cairo Caracas Catania Changchun Charleroi Chennai Chiba Chicago Chongqing Cleveland Cologne Copenhagen Daegu Daejeon Dalian Delhi Detroit Dnepropetrovsk Dortmund Dubai Duesseldorf Duisburg Edmonton Essen Frankfurt Fukuoka Gelsenkirchen Genoa Glasgow Guadalajara Guangzhou Gwangju Haifa Hamburg Hanover Helsinki Hiroshima Hong Kong Incheon Istanbul Izmir Jacksonville Kamakura Kaohsiung Kazan Kharkov Kiev Kitakyushu Kobe Kolkata Kryvyi Rih Kuala Lumpur Kyoto Las Vegas Lausanne Lille Lima Lisbon London Los Angeles Ludwigshafen Lyon Madrid Manila Maracaibo Marseille Medellin Mexico City Miami Milan Minsk Monterrey Montreal Moscow Mulheim Mumbai Munich Nagoya Naha Nanjing Naples New York Newark Newcastle Nizhny Novgorod Novosibirsk Nuremberg Oporto Osaka Oslo Palma de Mallorca Paris Perugia Philadelphia Pittsburgh Porto Alegre Poznan Prague Pyongyang Recife Rennes Rio de Janeiro Rome Rotterdam Rouen Saint Louis Saint Petersburg Samara San Francisco San Juan Santiago Santo Domingo Sao Paulo Sapporo Seattle Sendai Seoul Seville Shanghai Shenzhen Singapore Sofia Stockholm Stuttgart Sydney Taipei Tama Tashkent Tbilisi Tehran The Hague Tianjin Tokyo Toronto Toulouse Turin Valencia Valencia Valparaiso Vancouver Vienna Volgograd Warsaw Washington Wuhan Wuppertal Yekaterinburg Yerevan Yokohama
Currently, there are 175 metros all over the world.