ၿမိဳ႕ျပအေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား ေျမေအာက္သို႔ တိုးဝင္ျခင္း

လူ

သားတို႔သည္ သမိုင္းမတင္မီ ေခတ္ကာလမ်ားကတည္းက ေျမေအာက္ ကမာၻကို တူးဆြခဲ့ၾကသည္။ ရာသီဥတုဒဏ္၊ သားရဲတိရိစာၦန္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ လူမ်ဳိးႏြယ္စုတို႔၏ တိုက္ခိုက္မႈ အႏၱရာယ္မ်ားမွ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ သဘာဝလိုဏ္ဂူမ်ားတြင္ ေနထိုင္ခဲ့သည့္ ဘဝမွအစျပဳ၍ မိမိတို႔၏ အက်ဳိးစီးပြားအလို႔ငွာ ေျမေအာက္က႑ကို ေကာင္းစြာ အသံုးခ်လာ ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္အထိ အဆင့္ဆင့္ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ပထမဦးဆံုး ေျမေအာက္တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဘီစီ ၃၅ ႏွင့္ ၃၀ ရာစုႏွစ္ကာလမ်ားက ဆူမာေဒသ (Sumer - ယခု အီရတ္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းေဒသ) ႏွင့္ ဆင္ႏိုင္းကၽြန္းဆြယ္ (Sinai peninsula - အာရွတိုက္ႏွင့္ အာဖရိကတိုက္ၾကား) တို႔တြင္ ေၾကး အစရွိေသာ သတၱဳမ်ားတူးေဖာ္ရာမွ အစျပဳခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရပါသည္။

ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ တေခတ္ထက္ တေခတ္ ေျမေအာက္ ဓာတ္သတၱဳရွာေဖြေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရသိုေလွာင္ေရးႏွင့္ ေရေပးေဝေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ား စသည္ျဖင့္ ေျမေအာက္ တူးေဖာ္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ၁၈ ရာစုမွ ၁၉ ရာစုအတြင္း အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ ေရလမ္းဥမင္မ်ားကို ေဖာက္လုပ္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ၁၉ ရာစုအေစာပိုင္းတြင္ မီးရထားလမ္းမ်ားစတင္ ေပၚေပါက္လာမႈ ႏွင့္အတူ ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ျပင္သစ္၊ အဂၤလန္၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ အီတလီ၊ ဂ်ာမဏီ၊ ဆြီဒင္ႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတို႔တြင္ ရထားလမ္းဥမင္မ်ားကိုပါ တၿပိဳင္နက္တည္းလိုလို ေဖာက္လုပ္ လာခဲ့ၾကသည္။

၁၉ ရာစုေႏွာင္းပုိင္း ကာလမ်ားတြင္ လန္ဒန္၊ ဂလပ္စကို၊ ပါရီႏွင့္ ဘာလင္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ေျမေအာက္ ရထားလမ္း (Metro) မ်ား စတင္ေဖာက္လုပ္ လာခဲ့ၾကသည္။ ပထမဆံုး ေျမေအာက္ ရထားလမ္း (Metro) ကို ၁၈၆၃ ခုႏွစ္၌ လန္ဒန္ၿမိဳ႕တြင္ စတင္ေဖာက္လုပ္ခဲ့သည့္ ေနာက္တြင္ ကမာၻ႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမ်ား၌ အလြန္႐ႈပ္ေထြး ႀကီးမားေသာ ေျမေအာက္ မီးရထားလမ္းမ်ား အလွ်ဳိလွ်ဳိ ေပၚေပါက္ လာခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္ ကမာၻ႔ေပၚတြင္ ေျမေအာက္ မီးရထားလမ္း ကြန္ယက္စနစ္ (Metropolitan) ရွိေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးေပါင္း ၁၆၇ ၿမိဳ႕ထိရွိလာၿပီျဖစ္ၿပီး ေျမေအာက္ မီးရထားလမ္းမ်ားကို ေဖာက္လုပ္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ေသာ ေခတ္မီၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားလည္း လ်င္ျမန္စြာ တိုးပြားလာေနၿပီ ျဖစ္သည္။

၂၀ ရာစုအလယ္ပိုင္း ကာလမွစ၍ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ ကာလအထိ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္း ဥမင္မ်ား၊ ေျမေအာက္ ရထားလမ္း ကြန္ယက္မ်ား၊ ကားလမ္း - ရထားလမ္းျဖတ္ လူကူးဥမင္မ်ား၊ ေရ၊ လွ်ပ္စစ္၊ ေကဘယ္လ္ႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႔လိုင္း အစရွိသည့္ ဥမင္မ်ား၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ဥမင္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု မ်ားစြာကို အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ တိုးတက္ ေဆာက္လုပ္ လာခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ သမိုင္းမတင္မီ ေခတ္ကတည္းက စခဲ့ေသာ လူသားတို႔၏ ေျမေအာက္ကမာၻသို႔ တိုးဝင္ေရး စိတ္ကူးမ်ားသည္ ေနာင္ရာစုႏွစ္၊ ေထာင္စုႏွစ္ မ်ားစြာအထိ ဆက္လက္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေနမည္ဟု ယူဆရပါသည္။


၂။ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာေသာ ေျမေအာက္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ဥမင္ေဖာက္လုပ္ျခင္းဆိုင္ရာ နည္းပညာမ်ား ျမင့္မား တိုးတက္လာသည္ ႏွင့္အမွ် ယေန႔ကာလ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားတြင္ ေျမေအာက္ ေဆာက္လုပ္ေရး က႑ကို အရွိန္အဟုန္ျဖင့္ ထိေရာက္စြာ အသံုးခ်လာ ၾကသည္။ ေျမေအာက္ ကမာၻသို႔ တိုးဝင္ျခင္းသည္ လူသားတို႔အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား ရရွိရာ နယ္ပယ္တစ္ရပ္သဖြယ္ ျဖစ္လာၿပီး ေျမေပၚရွိ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းရာ ေရာက္သည္ဟုလည္း ႐ႈျမင္လာၾကသည္။

အသက္အႏၱရာယ္ ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ နည္းပညာဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား၊ ႏ်ဴကလီးယား ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံမ်ား၊ ေရဒီယိုသတၱိႂကြ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း သိုေလွာင္႐ုံမ်ား၊ စြန္႔ပစ္ေရဆိုးႏွင့္ မိလႅာသန္႔စင္ စက္႐ုံမ်ား၊ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ံုမ်ားမွ ထြက္ေသာ အႏၱရာယ္ရွိ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား သိုေလွာင္ရန္ေနရာမ်ား စသည္တို႔ကို ေျမေအာက္တြင္ ေဆာက္လုပ္ အသံုးျပဳလာၾကသည္။ ထို႔ျပင္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ၊ လူမႈေရးဆိုင္ရာ၊ အမ်ားျပည္သူ ဆိုင္ရာႏွင့္ အျခားေသာ ျဒပ္ဝတၳဳ၊ အေဆာက္အအံုမ်ား အားလံုးကို ေျမေအာက္တြင္ထားရွိ အသံုးျပဳႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလာၾကျခင္းသည္ လူသားတို႔၏ ေနထိုင္မႈဘဝ ျပည့္စံုကံုလံုေရး အတြက္ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈ အေျခအေနတစ္ရပ္ ျဖစ္လာျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

(က) တိုးပြားလာေသာ လူဦးေရႏွင့္အတူ ေျမဧရိယာ လိုအပ္လာျခင္း
ယေန႔ကာလတြင္ ကမာၻေပၚ၌ လူဦးေရ တစ္သန္းႏွင့္ အထက္ေနထိုင္ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီးျဖစ္သလို ထိုကဲ့သို႔ေသာၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား အေရအတြက္သည္လည္း အၿပိဳင္းအ႐ိုင္းႏွင့္ လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္လာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢမွ ထုတ္ျပန္ေသာ စာရင္းဇယားမ်ားအရ ကမာၻ႔လူဦးေရမွာ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္ သန္းေလးေထာင္ခန္႔သာ ရွိရာမွ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တြင္ သန္းငါးေထာင္၊ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ သန္းေျခာက္ေထာင္အထိ တိုးတက္လာခဲ့ၿပီး ထိုႏႈန္းအတိုင္းသာ ႏွစ္စဥ္တိုးလာပါက ၂၀၂၉ ခုႏွစ္အေရာက္တြင္ ကမာၻ႔လူဦးေရမွာ ၇.၅ ဘီလီယံအထိ ေရာက္ရွိလာမည္ျဖစ္သည္။

ထို႔အတူ ကမာၻ႔ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၏ လူဦးေရသည္လည္း အလြန္ လ်င္ျမန္ေသာႏႈန္းျဖင့္ တိုးတက္လာခဲ့ၿပီး ၿမိဳ႕ျပဧရိယာမွာလည္း တကမာၻလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ မရပ္မနား က်ယ္ျပန္႔လာေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ၁၈၃၀ ခုႏွစ္မ်ားက ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူဦးေရမွာ စုစုေပါင္းလူဦးေရ၏ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္သာ ရွိရာမွ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ၿမိဳ႕ေနလူဦးေရ ၃၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ားအရ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ လူဦးေရ၏ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ေနထိုင္ၾကမည္ ျဖစ္ၿပီး ၂၀၂၀ ခုႏွစ္တြင္ ၿမိဳ႕ေနလူဦးေရမွာ ၅၇.၆ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရွိလာမည္ျဖစ္သည္။

ၿမိဳ႕ေနလူဦးေရ တိုးပြားလာမႈႏွင့္အတူ ၿမိဳ႕ျပဧရိယာ လုိအပ္ခ်က္ကလည္း ပိုမိုျမင့္မားလာပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္အတြင္း မကၠဆီကိုၿမိဳ႕၏ ဧရိယာမွာ ၁၃၀ မွ ၁၂၅၀ စတုရန္းကီလိုမီတာ အထိ က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့သည္။ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕၏ ဧရိယာမွာလည္း ၃၂၆ မွ ၉၉၄ စတုရန္း ကီလိုမီတာအထိ က်ယ္ျပန္႔လာသည္။ သုိ႔ျဖစ္၍ ၿမိဳ႕ျပဧရိယာ က်ယ္ျပန္႔လာမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရန္ ေခတ္မီၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား အေနျဖင့္ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု (Underground facilities) မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာက္လုပ္လာခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ ၿမိဳ႕ျပဖြံ႔ၿဖိဳး ႀကီးထြားမႈပံုစံသည္ အလ်ားလိုက္ ျပန္႔ကားေနရာမွ ေဒါင္လိုက္ ပံုသ႑ာန္သို႔ ေျပာင္းလဲလာျခင္းလည္းျဖစ္၏။

ယေန႔မ်က္ေမွာက္ကာလ ၿမိဳ႕ျပအိုးအိမ္ စီမံကိန္းမ်ား ေရးဆြဲျခင္း၊ ေဆာက္လုပ္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ရာတြင္ အထူးသျဖင့္ လူဦးေရ သန္းေက်ာ္ေနထိုင္ေသာ မီဂါပိုလစ္ (Mega polis) ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေျမေအာက္ ဧရိယာကို အသံုးခ်ႏိုင္မႈ၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈႏွင့္ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ားကို ထုတ္ယူသံုးစြဲမႈ ကာကြယ္ေရး ဆိုင္ရာ အခ်က္မ်ား၊ လက္ရွိၿမိဳ႕ဧရိယာအတြင္း အေဆာက္အအံုမ်ား ထပ္မံ ေဆာက္လုပ္ႏိုင္မႈ အလားအလာမ်ား၊ ၿမိဳ႕ျပသယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာ စနစ္မ်ား ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာမႈ၊ လူေန/ မေနေသာ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းႏွင့္ အျခားေသာ ၿမိဳ႕ျပဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ႏိုင္မႈ စသည့္ အခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ အဓိကထား စဥ္းစားလာၾကသည္။

အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥမင္ႏွင့္ ေျမေအာက္အေဆာက္အအံု နည္းပညာဆိုင္ရာ အဖြဲ႔ႀကီး (ITA-AITES)၏ ဥကၠ႒ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ ပါေမာကၡ စီ၊ ပီလစ္ဇာ က ၂၁ ရာစု၏ ပထမဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ေျမေအာက္ကမာၻကို အသံုးခ်မႈမ်ား ပိုမိုတိုးတက္လာလိမ့္မည္ဟု ေအာက္ပါ အဓိက အခ်က္သံုးခ်က္ျဖင့္ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ထားပါသည္။

• လူဦးေရထူထပ္ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၏ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ား ပိုမိုတိုးတက္ ေကာင္းမြန္ လာရန္ႏွင့္ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္တင္ရန္ လိုအပ္လာျခင္း (ျမန္ဆန္ ထိေရာက္ေသာ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္၊ ေရဆိုး စြန္႔ထုတ္/သန္႔စင္စနစ္မ်ား မြမ္းမံရန္ လိုအပ္မႈ စသည္)။
• ၿမိဳ႕လယ္ပိုင္းႏွင့္ ေရရွားေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားကို ေသာက္သံုးေရ ပမာဏ ပိုမို ပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္ရန္ႏွင့္ ၎ေရကို ရယူႏိုင္ရန္ ေနရာမ်ား လိုအပ္လာျခင္း။
• ရထားႏွင့္ ကားကို အဓိက အသံုးျပဳေသာ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ပိုမိုလုပ္ေဆာင္ရန္ လုိအပ္လာသည္ ႏွင့္အမွ် သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး စနစ္ကိုလည္း အဆင့္ ျမွင့္တင္ရန္ လိုအပ္လာျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။

ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ႐ႈခင္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းရာ ေရာက္သည့္အျပင္ အေဆာက္အဦးမ်ားျဖင့္ ျပည့္က်ပ္ေနၿပီး ျဖစ္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေနာက္ထပ္ အေဆာက္အဦးမ်ားကို ေျမေအာက္သို႔ တိုးဝင္ တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ေျမဧရိယာ လိုအပ္မႈကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေျမေအာက္က႑ကို ေကာင္းစြာ အသံုးျပဳေနၿပီး ျဖစ္ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားနည္းတူ၊ ဖြ႔ံၿဖိဳးေနဆဲျဖစ္ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္လည္း ၿမိဳ႕ျပ ေျမေအာက္အိုးအိမ္ စီမံခ်က္မ်ားကို ေရးဆြဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္လာၾကသည္။[၁]

(ခ) သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ေဂဟစနစ္ကို ထိန္းသိမ္းရန္ လုိအပ္ျခင္း
ေျမေအာက္ နယ္ပယ္ကို အသံုးခ်ျခင္းသည္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ရာတြင္ မ်ားစြာေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား ရရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ေအာက္ပါတို႔သည္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈ အနည္းဆံုးသာ ျဖစ္ေပၚေစေသာ ထင္ရွားေသာ ႐ႈေထာင့္မ်ားျဖစ္သည္-

(၁) အလွအပဆိုင္ရာ (Aesthetics)။ ေျမေအာက္ထဲတြင္ တစိတ္တပိုင္း (သို႔) လံုးလံုးလ်ားလ်ား တည္ရွိေသာ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု မ်ားသည္ ေျမေပၚ အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ျမင္ကြင္း အတားအဆီးျဖစ္ျခင္း နည္းပါးသည္။ ေျမေပၚတြင္ ထားရွိရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ ေရေပးေဝေရး ပိုက္လိုင္းမ်ား၊ မိလႅာႏွင့္ ေရဆိုးထုတ္ ပိုက္လိုင္းမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အင္ဂ်င္နီယာဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ေျမေအာက္တြင္ ထားရွိျခင္းျဖင့္ သဘာဝ ေျမယာ အေနအထားကို ထိန္းသိမ္းရာ ေရာက္သည္။

(၂) ေဂဟစနစ္။ ေျမေပၚ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းမမ်ား၏ ယာဥ္သြားလာမႈမွ ထြက္ေပၚ လာေသာ ဆူညံမႈႏွင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုဒ္ (CO2) အခိုးအေငြ႕မ်ားသည္ ၿမိဳ႕ျပေလထုႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို အဓိက ညစ္ညမ္း ေစေသာ အရာမ်ားအျဖစ္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ား (ရထား၊ ကားလမ္းဥမင္မ်ား)ကို ေျမေအာက္တြင္ ေဖာက္လုပ္ျခင္းျဖင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေျမယာ႐ႈခင္းအေပၚ ထိခိုက္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း၊ သစ္ေတာဧရိယာမ်ားကို မထိခိုက္ႏိုင္ျခင္း၊ လယ္ယာေျမမ်ားကို အသံုးျပဳရမႈမွ ေရွာင္ကြင္းႏိုင္ျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ေဂဟစနစ္ကို ေဘးဒုကၡျဖစ္ေစျခင္းတို႔မွ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေပသည္။


(ဂ) ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္ အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ ေျမေအာက္သို႔ တိုးဝင္ျခင္း
ေတာင္ကုန္းေတာင္တန္းမ်ား ထူထပ္ေသာ ေဒသမ်ား၊ ျမစ္ကူး ေခ်ာင္းကူးေနရာမ်ားတြင္ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္း၊ ေရလမ္း ဥမင္မ်ားသည္ ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္ ပထဝီ အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ အေရးပါေသာ အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ျမစ္မ်ား၊ ေခ်ာင္းမ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ရာတြင္ တံတားမ်ားထက္ ေရေအာက္ ဥမင္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ ေဖာက္လုပ္ ရျခင္းမွာ တံတားမ်ားသည္ ဥမင္မ်ားထက္ ေဆာက္လုပ္မႈ ကုန္က်စရိတ္ သက္သာျခင္းႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး ကာလ တိုေတာင္းမႈ ရွိေသာ္လည္း ျမစ္ျပင္က်ယ္ပါက ခ်ဥ္းကပ္တံတားကို ပိုမို ရွည္လ်ားစြာ ေဖာက္လုပ္ရျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပ ဧရိယာအတြင္း တံတား၏ ေနရာယူမႈ ပိုမို မ်ားျပားျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပ၏ ဗိသုကာ ဆိုင္ရာအျမင္ အေပၚ ထိခိုက္ ေစႏိုင္ျခင္း၊ ျမစ္အတြင္း ေရေၾကာင္း သြားလာမႈကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ေသာ တံတားမ်ားသည္ ေန႕၊ ည အၿမဲ အသံုးမျပဳႏိုင္ျခင္း၊ အစဥ္မျပတ္ ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းမႈ ျပဳလုပ္ေနရျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ဥမင္မ်ားသည္ ေဆာက္လုပ္ေရး ကာလ ၾကာျမင့္၍ ကုန္က်စရိတ္ မ်ားျပားေသာ္လည္း ျမစ္ေၾကာင္း သြားလာမႈကို ေႏွာင့္ယွက္မႈ မရွိျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပ၏ဗိသုကာ ဆိုင္ရာႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ဆိုင္ရာ အေနအထား တို႔ကို မထိခိုက္ျခင္း၊ ေျမေအာက္တြင္ တည္ရွိ ေနျခင္းေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ျပ ဧရိယာအတြင္း ေနရာယူမႈ မရွိျခင္း စသည့္ အားသာခ်က္မ်ား ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ (ဥမင္မ်ားအတြင္း ေလ၀င္ ေလထြက္ စနစ္၊ လွ်ပ္စစ္မီးစနစ္၊ ေရဆိုးထုတ္ စနစ္မ်ားကိုမူ အၿမဲတေစ ျပဳလုပ္ေပးဖို႔ လိုသည္)။


(ဃ) လူမႈေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္မ်ား
ၿမိဳ႕ျပလူေနမႈဘဝ၏ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုင္ရာ က႑မ်ားတြင္ ပိုမိုတိုးတက္ ေကာင္းမြန္ လာေစေရး၊ ေန႔စဥ္ ႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ ၿမိဳ႕ျပလူမႈဘဝ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ လူဦးေရ တိုးပြားလာေသာ အေျခအေန မ်ားအတြက္ အသင့္ေတာ္ ဆံုးေသာ အေျခအေန တရပ္ကို ဖန္တီးႏိုင္ေရး၊ သင့္ေတာ္ေသာ ၿမိဳ႕ျပပတ္ဝန္းက်င္၊ လူထုက်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ နည္းပညာဆိုင္ရာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကို ရယူေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရးတို႔သည္ ၿမိဳ႕ျပအိုးအိမ္ စီမံခ်က္မ်ား၏ လုိအပ္ခ်က္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ေျပလည္ေစရန္အတြက္ ေျမေအာက္ က႑သည္ အဓိက အခ်က္မွ ပါဝင္ေနေပသည္။

ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ယာဥ္စီးဆင္းမႈ ပမာဏႏွစ္စဥ္ ႀကီးထြားလာျခင္းေၾကာင့္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ မ်ားျပားလာျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပ၏ ဧရိယာမ်ားကို ယာဥ္မ်ား ရပ္တန္႔ရန္ အတြက္ ေနရာေပးရျခင္း၊ ယာဥ္မ်ားမွ ထြက္ေသာ အခိုးအေငြ႕ မ်ားေၾကာင့္ ေလထုညစ္ညမ္း ေစျခင္း ႏွင့္ ဆူညံသံမ်ား၊ အလားတူ ယာဥ္မ်ားေၾကာင့္ မေတာ္တဆ ထိခိုက္ေသဆံုးမႈမ်ား ႀကီးထြား လာျခင္းတို႔သည္ ၿမိဳ႕ျပ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး စနစ္အား ေျမေအာက္သို႔ ေရာက္ရွိေစျခင္း (Moving Traffic Underground) ၏ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္ေပသည္။[၄]

ဥပမာအားျဖင့္ ဥမင္မ်ားသည္ ၿမိဳ႕ျပဧရိယာအတြင္းသို႔ ေရသန္႔မ်ား သယ္ပို႔ေပးျခင္း၊ ၿမိဳ႕တြင္းမွ ေရဆိုးမ်ားကို ထုတ္ေပးျခင္းျဖင့္ အေရးႀကီးေသာ အခန္းက႑မွ တာဝန္ယူေနသလို ၿမိဳ႕ျပ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး က႑တြင္လည္း ျမန္ဆန္ေခ်ာေမြ႔ျခင္း၊ လံုၿခံဳျခင္းႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေလထု၊ ေရထုအား ညစ္ညမ္းမႈ မရွိျခင္းတို႔ျဖင့္ အက်ဳိးေက်းဇူးျပဳေပသည္။ ၿမိဳ႕တြင္းရွိ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္း ဥမင္မ်ားသည္ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈကို ရွင္းလင္းေပးၿပီး ဆူညံမႈ၊ ေလထုညစ္ညမ္းမႈတို႔ကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ေပးသည္။

ေျမေအာက္ ကားရပ္နားေနရာမ်ား၊ ေျမေအာက္ အေရာင္းခန္းမမ်ားကဲ့သို႔ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ၊ လူသံုးကုန္/စားေသာက္ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္းမ်ားဆိုင္ရာ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ႐ုပ္ရွင္႐ုံ၊ အားကစား႐ုံစေသာ အပန္းေျဖ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ေျမေအာက္တြင္ တည္ေဆာက္ထားရွိျခင္းျဖင့္ တိုးပြားလာေသာ လူဦးေရႏွင့္ ေျမေနရာ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကိုလည္း ေကာင္းစြာ ေျဖရွင္းေပးသည္။

(င) ေျမေအာက္သို႔ တိုးဝင္ျခင္း၏ အျခားေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
ေျမႀကီး၏ အေျခခံ ဂုဏ္သတၱိျဖစ္ေသာ ထုထည္ရွိျခင္းႏွင့္ အလင္းထိုးေဖာက္ မဝင္ႏိုင္ျခင္းတို႔သည္ အေဆာက္ အအံုမ်ားကို ေျမေအာက္တြင္ ထားရွိ ေဆာက္လုပ္ လာျခင္း၏ အဓိကက်ေသာ အေၾကာင္းရင္း တစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ပါသည္။

(၁) ရာသီဥတု။ ေျမေအာက္အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ ေျမေပၚရွိ ရာသီဥတုမ်ဳိးစံုမွ ကင္းလြတ္ၿပီး ေျမထုအတြင္းရွိ ေျမသား၊ ေက်ာက္သားမ်ားသည္ သင့္ေတာ္ေသာ အပူခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္သျဖင့္ ေျမေပၚမွာကဲ့သို႔ အပူ၊ အေအး ေျပာင္းလဲမႈႏႈန္း မျမန္ေပ။ ထို႔ျပင္ စြမ္းအင္ကို ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ၿပီး သိုေလွာင္ထားႏိုင္သည့္ အက်ဳိးေက်းဇူး မ်ားလည္း ရွိသည္။

(၂) သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္မ်ား။ ေျမေအာက္ အေဆာက္ အအံုမ်ားသည္ သဘာဝအားျဖင့္ ဆိုးဝါးလွေသာ ရာသီဥတုမ်ား (ဥပမာ မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ျခင္း၊ အက္စစ္မိုးရြာျခင္း) ဒဏ္မွ အလိုအေလ်ာက္ ကာကြယ္ၿပီးသား ျဖစ္၏။ ထို႔ျပင္ ေရလႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ပ်က္စီးမႈမ်ားကိုလည္း ခံႏိုင္ရည္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ လိုအပ္သည့္ ေရလႊမ္းဒဏ္ ကာကြယ္ေရး အစီအမံမ်ားကိုမူ ျပဳလုပ္ထားရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ထက္ပို၍ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု မ်ားတြင္ရွိေသာ ထူးျခားသည့္ အက်ဳိးေက်းဇူး တစ္ရပ္မွာ ငလ်င္ဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ ရွိျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ကိုေဘးငလ်င္ႏွင့္ ယခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဆန္ဖရန္စစၥကိုငလ်င္ႏွင့္ မကၠဆီကုိ ငလ်င္တို႔တြင္ ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ ေျမမ်က္ႏွာျပင္တြင္ ျဖစ္ေပၚေသာ ငလ်င္လိႈင္းဒဏ္ကိုသာ အနည္းငယ္ခံစားရၿပီး ေျမထု လႈပ္ရွားမႈႏွင့္အတူ လိုက္ပါေရြ႕လ်ား ေနရေသာေၾကာင့္ တုန္ခါမႈေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဒဏ္ကိုလည္း အကန္႔အသတ္ႏွင့္သာ ခံစားရသည္။

(၃) အကာအကြယ္။ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား အတြင္းရွိ သင့္ေတာ္မွ်တၿပီး တသမတ္တည္း ရွိသည့္ အပူခ်ိန္ႏွင့္ ေလလံုမႈ တို႔ေၾကာင့္ အစားအစားႏွင့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား သိုေလွာင္ ထိန္းသိမ္း ရာတြင္လည္း မ်ားစြာ အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈ ရွိသည္။ ထုိ႔ျပင္ ေျမထု အရံအတား အနည္းငယ္ရွိ႐ုံမွ်ျဖင့္ အသံလံု ေသာေၾကာင့္ ဆူညံသံမ်ား ပ်ံ႕လြင့္မႈကိုလည္း တားဆီးႏိုင္သည္။ ထုိ႔အတူ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ အနီးနားမွ ထြက္ေပၚလာေသာ တုန္ခါမႈသည္လည္း ေျမထုထဲသို႔ ေရာက္သည္ႏွင့္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစႏိုင္သည္။ ေရဒီယိုသတၱိႂကြမႈႏွင့္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံမ်ားမွ မေတာ္တဆ ေပါက္ကြဲမႈမ်ား ျဖစ္သည့္အခါတြင္လည္း ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ အလြန္အဖိုးတန္ေသာ ယာယီနားခိုရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

(၄) သိုေလွာင္ထိန္းသိမ္းႏိုင္မႈ။ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ အသက္အႏ ၱရာယ္ ထိခိုက္ေစႏိုင္ေသာ နည္းပညာဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ား၊ ျႏဴကလီးယား ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံမ်ား၊ ေရဒီယိုသတၱိႂကြ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း သိုေလွာင္႐ုံမ်ား၊ စြန္႔ပစ္ေရဆိုးႏွင့္ မိလႅာသန္႔စင္ စက္႐ုံမ်ား၊ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ံုမ်ားမွ ထြက္ေသာ အႏ ၱရာယ္ရွိ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား သိုေလွာင္ရန္ေနရာမ်ား စသည္တို႔အတြက္ အထူးပင္ အသံုးဝင္လွသည္။

(၅) လံုၿခံဳေရး။ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ၊ ျပည္တြင္းစစ္စသည့္ အေရးအခင္းမ်ားတြင္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ခိုလႈံရာအျဖစ္လည္း အသံုးခ်ႏိုင္ၿပီး ထိုအေဆာက္အအံုမ်ားကို တိုက္ခုိက္လာပါကလည္း အလြယ္တကူ ကာကြယ္ႏိုင္ေပသည္။

၃။ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားအေပၚ ႐ႈျမင္အကဲျဖတ္ခ်က္မ်ား
ေျမေအာက္က႑ အသံုးခ်မႈမ်ား တိုးတက္လာမႈကို အဓိက တားဆီးေနေသာ အခ်က္မွာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ႐ႈျမင္ အကဲျဖတ္ခ်က္ျခင္းမ်ား မွားယြင္းစြာ က်န္ရွိ ေနေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုၾကသည္။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား အတြက္ ကနဦး ေဆာက္လုပ္ေရး ကုန္က်စရိတ္သည္ ေျမေပၚ အေဆာက္အအံုမ်ား၏ ကုန္က်စရိတ္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပား ေနေလ့ရွိရာ ထိုအခ်က္ေပၚတြင္ အေျခခံ၍ စဥ္းစားေလ့ ရွိၾကေသာေၾကာင့္ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းသည္ အျပစ္တစ္ခုသဖြယ္ ျဖစ္ေနေလ့ ရွိသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု တစ္ခု၏ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားကို တြက္ခ်က္ရာတြင္ ၎အေဆာက္အအံုမ်ဳိး၏ သက္တမ္း တေလွ်ာက္ ရွိလာႏိုင္ေသာ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားကို ခန္႔မွန္းထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ရန္ လုိမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ထက္ပို၍ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားအေပၚ အကဲျဖတ္ရာတြင္ ၎အေဆာက္အအံုမ်ားမွ ရရွိလာမည့္ သြယ္ဝိုက္ေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားအျပင္ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈမ်ားကိုပါ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။

(က) ေျမယာအတြက္ကုန္က်မႈစရိတ္ သက္သာျခင္း
ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု စီမံကိန္းတစ္ခုကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရာတြင္ ေျမယာအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား (သို႔) ေျမယာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္းမွာ ျမင္သာ ထင္ရွားေသာ အခ်က္ တစ္ခ်က္ ျဖစ္သည္။ ေျမယာတန္ဖိုး ႀကီးမားေသာ ေဒသမ်ား အထူးသျဖင့္ ၿမိဳ႕လယ္ေဒသ မ်ားတြင္ ေျမယာအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ မ်ားျပားျခင္းသည္ ကနဦး ကုန္က်စရိတ္မ်ား တြက္ခ်က္ရာတြင္ အဓိက အခ်က္ျဖစ္သည္။ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ေျမေအာက္တြင္ ထားရွိျခင္း၏ အဓိက်ေသာ အက်ဳိးေက်းဇူး တစ္ရပ္မွာ ေျမေပၚရွိ တန္ဖိုးရွိေသာ ေျမဧရိယာကို ေခၽြတာႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ သာမန္အားျဖင့္ လူတို႔သည္ ေျမေပၚတြင္သာ အေဆာက္အဦးမ်ား ေဆာက္လုပ္ၾကသည္ ျဖစ္ရာ ေျမေအာက္တြင္ပါ ေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ေျမဧရိယာ တစ္ခုအတြက္ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္ ႏွစ္ဆ အသံုးခ်ႏိုင္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ေျမေအာက္၊ ေျမျပင္ႏွင့္ ေျမေပၚ(အထပ္ျမင့္) သံုးမ်ဳိးလံုးကို အက်ဳိးရွိစြာ အသံုးခ်ႏိုင္ျခင္းျဖစ္ရာ ေျမယာတန္ဖိုးကို ေလ်ာ့ခ်ရာလည္း ေရာက္သည္။

(ခ) ေဆာက္လုပ္ေရး ကုန္က်စရိတ္မ်ား
ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ေရး နည္းပညာႏွင့္ နည္းစနစ္မ်ား တိုးတက္လာေသာ္လည္း ေဆာက္လုပ္ေရး ကုန္က်စရိတ္မ်ားသည္ ေျမေပၚ အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ မ်ားစြာကုန္က် ေနေပေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕ေသာ ဘူမိပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား၊ အရြယ္အစားႏွင့္ အေဆာက္အအံု အမ်ဳိးအစားမ်ားကို ေပါင္းစပ္ အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ေဆာက္လုပ္မႈ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ျမင့္မားေသာ ဒီဇိုင္း အရည္အေသြးအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားသည္ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ႐ိုက္ခတ္လာေသာ အခ်က္မ်ားလည္း ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ေစကာမူ တိုးတက္လာေသာ နည္းပညာမ်ားသည္ ေျမေအာက္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း လံုၿခံဳစိတ္ခ်မႈ အဆင့္ကို ျမင့္မားလာေစသည္သာ ျဖစ္သည္။

(ဂ) သီးျခားဒီဇိုင္းပိုင္းဆိုင္ရာမ်ားအတြက္ ကုန္က်မႈ သက္သာျခင္း
ေျမေပၚ အေဆာက္အအံုမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ သီးသန္႔ ဒီဇိုင္းပိုင္းဆိုင္ရာအတြက္ ကုန္က်မႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ေစႏိုင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေျမေပၚ အေဆာက္အအံုမ်ားအတြက္ ေလေအးေပးစနစ္အတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား အမ်ားအျပား ရွိႏိုင္ေသာ္လည္း ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားအတြက္မူ ထိုက႑တြင္ ကုန္က်မႈ အနည္းငယ္မွ်သာ ရွိႏိုင္ေပသည္။

(ဃ) စြမ္းအင္သံုးစြဲမႈ သက္သာျခင္း
ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားအတြင္း အလင္းေရာင္ႏွင့္ ေလဝင္ေလထြက္ စနစ္အတြက္ ကုန္က်မႈ ပိုမိုမ်ားျပားေသာ္လည္း အေအးပိုင္း ရာသီဥတုရွိေသာ ေဒသမ်ားအတြက္မူ အပူေပးစနစ္အတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားစြာ သက္သာေပသည္။

(င) ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ စရိတ္ သက္သာျခင္း
ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ ေျမေပၚ အေဆာက္အအံုမ်ားကဲ့သို႔ အျပင္ဘက္ ပတ္ဝန္းက်င္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း စရိတ္မ်ားအတြက္ ကုန္က်မႈ မရွိေပ။

အထက္ပါ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ားကို ႐ႈျမင္ အကဲျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ေျမယာလိုအပ္ခ်က္ ျပႆနာမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ အားေကာင္းစြာ ဆက္ႏႊယ္မႈ ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ျခင္းမွ ရရွိလာေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား အထူးသျဖင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈေၾကာင့္ ရရွိလာႏိုင္မည့္ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကို ေငြေၾကးကုန္က်မႈမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္တြက္ဆ၍ မရႏိုင္ေပ။ ကနဦး ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံရမည့္ ကုန္က်စရိတ္မွာ ႀကီးမားလြန္းေသာေၾကာင့္ ေျမေအာက္ သို႔မဟုတ္၊ ေျမေပၚ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး စနစ္မ်ား၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအေပၚ ႏႈိင္းယွဥ္ ဆန္းစစ္ေဝဖန္ရာတြင္ တိက်ေသခ်ာမႈ ရွိရန္လုိအပ္သည့္ အျပင္၊ တုိးတက္လာမည့္ ေရရွည္ လူေနမႈဆိုင္ရာ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ ႐ိုက္ခက္မႈမ်ား၊ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆိုင္ရာ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားကိုလည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္တြင္ ပါဝင္ေစရမည္ ျဖစ္သည္။[၃]

၄။ ေျမေအာက္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ စြန္႔စားရမႈမ်ားအေပၚ စိစစ္ေလ့လာျခင္း
ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရန္ လုိအပ္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္စဥ္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ စြန္႔စားရမႈမ်ားကိုပါ ထည့္သြင္း စဥ္းစားတြက္ခ်က္ လာၾကသည္။ စီမံကိန္း အပ္ႏွံသူမ်ားႏွင့္ ကန္ထ႐ိုက္မ်ား အၾကားတြင္ စြန္႔စားရမႈမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ား အေပၚ ေအာက္ပါ သေဘာတူညီမႈမ်ား ထားရွိၾကသည္ -

• ဘ႑ာေရး ဆိုင္ရာ စြန္႔စားရမႈမ်ား၊ ဥပမာ- ခန္႔မွန္းကုန္က် စရိတ္ထက္ ပိုမ်ားျခင္း၊ ေလ်ာ့နည္းျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ ရႏိုင္မည့္ ေငြရင္း။
• အမ်ားျပည္သူ ႏွင့္ဆိုင္ေသာ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည့္အတိုင္း အမ်ားျပည္သူမ်ားမွ လက္မခံမႈ၊ အသံုးမျပဳမႈအေပၚ စြန္႔စားရျခင္း။
• ကန္ထ႐ိုက္ စာခ်ဳပ္ဆိုင္ရာ စြန္႔စားရမႈ - စာခ်ဳပ္တြင္ မပါဝင္ေသာ ထပ္ေဆာင္း လုပ္ငန္းမ်ား၊ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာမႈမ်ား၊ အျငင္းပြားဖြယ္ရာမ်ား၊ နစ္နာမႈမ်ားစသည္။
• ေျမအေျခအေနအေပၚ စြန္႔စားရမႈမ်ား - မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ဘူမိေဗဒ၊ ဘူမိမကၠဲနစ္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား၊ ေျမတူးေဖာ္စဥ္ ျမင့္မားေသာ ေျမထု တန္ျပန္အားႏွင့္ ႀကံဳရမႈ၊ ခန္႔မွန္းသည္ထက္ ေရစိမ့္ ထြက္လာမႈ ျပႆနာမ်ားစသည္။
• ေဆာက္လုပ္ေရးဆိုင္ရာ စြန္႔စားမႈမ်ား - ဥမင္ တူးေဖာ္စက္မ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ cutting tools မ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ အကုန္ျမန္ျခင္း၊ ေျမတူးစဥ္ ေျမၿပိဳက်မႈမ်ား စသည္။
• ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ စြန္႔စားမႈမ်ား - လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္းရွိ ေျမေအာက္ေရမွ ထိခိုက္မႈမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ အျခားေသာ အေဆာက္ အအံုမ်ားကို ထိခိုက္ေစမႈမ်ား၊ ေလထု ညစ္ညမ္းမႈႏွင့္ ဆူညံမႈ ျပႆနာမ်ား စသည္။
• ေျမေအာက္ အေဆာက္ အအံုမ်ားကို အသံုးခ်စဥ္ ျဖစ္လာႏိုင္ေသာ စြန္႔စားမႈမ်ား - ဥပမာ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး ဥမင္မ်ားအား အသံုးျပဳေနစဥ္ မေတာ္တဆမႈမ်ားစသည္။

အထက္ပါ အခ်က္မ်ားသည္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ရာတြင္ ႀကံဳေတြ႔လာႏိုင္ေသာ အေရးႀကီးသည့္ အခ်က္မ်ား ျဖစ္သည္။ [၂]


နိဂံုး
ယေန႔ ကမာၻတြင္ ႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ကာကြယ္ရန္၊ တိုးတက္ေနေသာ စီးပြားေရးကို ထိန္းညွိေပးရန္ႏွင့္ လူမႈဘဝ ျပည့္စံု ကံုလံုေစရန္ စသည့္ အဓိက ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ ေျမေအာက္ က႑ကို အသံုးျပဳ လာၾကျခင္းသည္ ထင္ရွားေသာ အေၾကာင္းအခ်က္ ျဖစ္လာသည္။ အဆိုပါ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရာတြင္ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္လာေသာ နည္းပညာမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ေျမေအာက္ က႑ကို မည္မွ်ထိေရာက္စြာ အသံုးခ်ႏိုင္ျခင္း ရွိသနည္း ဟူေသာအခ်က္ေပၚတြင္ မွီတည္ေနသည္ဟု ႐ႈျမင္မိပါသည္။ ဤအခ်က္သည္ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာေသာ ေခတ္၏ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားအရ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕ျပဖြဲ႔စည္းပံု အသြင္သ႑ာန္မ်ား ေျပာင္းလဲလာျခင္း (သို႔) ၿမိဳ႕ျပအေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား ေျမေအာက္သို႔ တိုးဝင္လာျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ျဖင့္ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္း၏ ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚမႈမ်ား၊ ၿမိဳ႕ျပအိုးအိမ္ဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ား ေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈမ်ား၊ ဥမင္ႏွင့္ ေျမေအာက္က႑ နည္းပညာရပ္ တိုးတက္မႈမ်ားအေပၚ မ်က္ေျခမပ်က္ ေလ့လာရင္း လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း ျဖစ္ေပၚလာမည့္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၏ ၿမိဳ႕ျပဆိုင္ရာ ပံုသ႑ာန္မ်ားအတြက္ ႀကိဳတင္ႀကံဆ ျပင္ဆင္ထားရန္ လုိအပ္လာပါသည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရေသာ္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားတြင္ ဥမင္ႏွင့္ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု နည္းပညာက႑သည္ ရာစုႏွစ္တစ္ခုစာမွ် ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံတြင္မူ အစိမ္းသက္သက္မွ်သာ ရွိေသးသည္ဟု ႐ႈျမင္သံုးသပ္မိပါသည္။ ေျမေအာက္က႑ကို ေကာင္းစြာ အသံုးခ်ႏိုင္မႈ မရွိေသးသည့္အျပင္ ႀကံဳေတြ႔ လာရေတာ့မည့္ ၿမိဳ႕ျပဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကိုလည္း ကိုယ္ပုိင္ အစြမ္းျဖင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္း မရွိေသးေခ်။ ႏိုင္ငံအတြင္း၌ ေရအားလွ်ပ္စစ္ဆိုင္ရာ ေရယူ/ေရထုတ္ ဥမင္မ်ားႏွင့္ ၁.၈ ကီလိုမီတာနီးပါးရွိေသာ ပံုညာေတာင္ မီးရထားလမ္းဥမင္တို႔ကို ေဖာက္လုပ္ခဲ့သည့္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ား ရွိသည့္တိုင္ေအာင္ ပညာရပ္နယ္ပယ္အေနျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈ အားနည္းေနပါေသးသည္္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဥမင္ႏွင့္ ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု ေဆာက္လုပ္ျခင္းဆိုင္ရာ နည္းပညာမ်ား ယခုထက္မက ပိုမိုျပန္႔ပြား ထြန္းကားလာၿပီး ေျမေအာက္က႑ကို အက်ဳိးရွိစြာ အသံုးခ်ႏိုင္ရန္ တနည္းအားျဖင့္ ဤပညာရပ္နယ္ပယ္ကို ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ရန္အတြက္ ပညာရွင္မ်ား၊ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ား၊ စီမံကိန္း ေရးဆြဲသူမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား၊ အစိုးရနဲ႔ဌာနဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္စြာျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကၿပီး ယခုထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ တီထြင္ႀကံဆႏိုင္ၾကရန္ လိုအပ္ပါေၾကာင္း တင္ျပရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ပါသည္။

အကိုးအကား
၁။ В. П. Абрамчук, С. Н. Власов, В. М. Мостков - Подземные сооружения – М.: ТА Инжиниринг, 2005 – 464 с.
၂။ ITA Executive Council - Why go underground? - pp. 0 - 22, Year 2002, by ITA - AITES, www.ita-aites.org
၃။ ITA WG-13 Direct and Indirect Advantages of Underground Structures - Underground or aboveground? Making the choice for urban mass transit systems, in the Journal "Tunnelling and Underground Space Technology", Vol. 19, Nr. 1, pp. 3 - 28, Year 2004.

Related Posts
1.Think positive. Together we are building the future
2.ေျမေအာက္ကမာၻမ်ား
3.Transport System ႏွင့္ အျခားေသာ Public City Infrastructure မ်ား ေျမေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာရေသာ အေၾကာင္းရင္း

Download this article as PDF

ပရင့္ထုတ္ရန္