ဒီ
Pilot tunnel အေၾကာင္းကို ယခင္ပို႔စ္ မွာလည္း အေတာ္အသင့္ ေရးသားဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Pylon type station design နဲ႔ Thesis လုပ္ရမယ့္ ကိုစိုးဟန္ႀကီးက သူ႔စာတမ္းမွာ ဒီ Pilot tunnel နဲ႔ ေဖာက္တာကို ေရးရမွာမို႔လို႔ Detail က်ေအာင္ သိခ်င္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ႐ုရွား မီထ႐ို စာၾကည့္တိုက္မွ ရွာေဖြ ကူးယူဘာသာျပန္ၿပီး ထပ္မံေရးသား လုိက္ရပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း Soft ground tunneling ေတြမွာလည္း ဒီ Pilot tunnel က အၿမဲလိုလို ပါေနေတာ့ ေလ့လာေနသူမ်ား အတြက္လည္း အက်ဳိးရွိမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ အခုပို႔စ္မွာေတာ့ အရင္ပို႔စ္ထက္ ပိုၿပီး အေသးစိတ္ ရွင္းျပထားပါတယ္။
Pilot tunnel ရဲ႕ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ မိမိတို႔ ေဖာက္လုပ္ေနတဲ့ ဥမင္မ်က္ႏွာျပင္ကို ႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီး တူးေဖာ္တာပါပဲ။ ပထမဦးစြာ ေဖာက္လုပ္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းမွာ အရြယ္ေသးတဲ့ ဥမင္ငယ္ Pilot tunnel ကိုေဖာက္လုပ္ၿပီး ေနာက္မွ မူလရည္မွန္းထားတဲ့ ဥမင္ အရြယ္အစားအတိုင္း ဆက္လက္ ေဖာက္လုပ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနည္းလမ္းကို ေျမသားေပ်ာ့တဲ့ Soft ground ေတြမွာ အရြယ္အစားႀ ကီးမားတဲ့ ဥမင္မ်ား၊ ဥပမာ - ေျမေအာက္ ဘူတာ႐ံု၊ ေျမေပၚထြက္ေပါက္လို ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု မ်ားကို ေဆာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။ ၎တို႔ရဲ႕ ျဖတ္ပိုင္းပံု အရြယ္အစားဟာ ႀကီးမားလြန္း တာေၾကာင့္ ေျမေအာက္မွာ တၿပိဳင္တည္း တူးေဖာ္လိုက္ဖုိ႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဥမင္ရဲ႕ ေဘးပတ္လည္နဲ႔ အေပၚက သက္ေရာက္လာမယ့္ အားက မ်ားလြန္းတာေၾကာင့္ ေျမၿပိဳက်မႈ မျဖစ္ေစဖို႔ အတြက္ ဒီနည္းလမ္းကို အသံုးျပဳရတာပါ။ ဥမင္အလ်ားဟာ မီတာ ၁၀၀ မွ ၁၅၀ အတြင္းသာ ရွိၿပီး Shield tunneling method နဲ႔ ေဖာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီနည္းလမ္းကို အသံုးျပဳဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။
Pilot tunnel ကို ဘယ္ေနရာကေန ေဖာက္မလဲဆိုတဲ့ ျပႆနာကိုေတာ့ လက္ရွိဥမင္လုပ္ငန္း လုပ္ေနတဲ့ ေနရာရဲ႕ ဘူမိေျမ အေျခအေနမ်ား၊ မူလ ဥမင္ရဲ႕ အေပၚပိုင္းနဲ႔ ေအာက္ေျခပိုင္းတို႔ အနက္ မည့္သည့္ အပိုင္းကေန စတင္ ေဖာက္လုပ္ဖို႔ အဆင္ေျပသလဲ၊ တူးေဖာ္ၿပီးသား ေျမစာမ်ားကို သယ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ လမ္းမ်ားဘယ္လို ခ်ထားႏိုင္မလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားနဲ႔ ခ်ိန္ထိုး ဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိပါတယ္။
Pilot tunnel ရဲ႕ အက်ယ္ဟာ ေျမေအာက္ေရႏွင့္ ဘူမိေျမ အေျခအေနမ်ားနဲ႔ ၎ဥမင္ငယ္ အတြင္း လုပ္ငန္းမ်ား အဆင္ေျပစြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးေပၚ မူတည္ၿပီး စက္၀ိုင္း အခ်င္း ၂.၅ မီတာထက္ မငယ္ရပါဘူး။ မီထ႐ိုပိုလီတန္ ဥမင္မ်ားကို ေဆာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာ Pilot tunnel မ်ားကို Cast iron segment(block) သို႔မဟုတ္ Reinforced concrete lining segment မ်ားနဲ႔ တပ္ဆင္ ေဖာက္လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေျမေအာက္ေရ အနက္ေပ မ်ားတဲ့အခါ Cast iron lining ကို အသံုးျပဳၿပီး ေျမေအာက္ေရ စိမ့္၀င္မႈမွ အေတာ္အတန္ စိတ္ခ်ရတဲ့ ေျမမ်ဳိးမွာ ကြန္ကရစ္ Lining ကို အသံုးျပဳပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ NATM နည္းနဲ႔ sprayed concrete lining ကိုလည္း အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ Pilot tunnel ရဲ႕ ဥမင္ အခ်င္းကေတာ့ အရြယ္အစားအလိုက္ ၅.၅ မွ ၆ မီတာ အထိရွိႏိုင္ၿပီး Lining ring တစ္ခုရဲ႕ အရွည္မွာ ၁ မီတာရွိပါတယ္။ ေနာက္က ထပ္ခ်ပ္လိုက္ၿပီး ေဆာက္လုပ္တဲ့ မူလ ဥမင္ရဲ႕ အခ်င္းကေတာ့ ၈.၅ မီတာမွ ၉.၅ မီတာအထိ ရွိၿပီး Lining ring အရွည္ ၀.၇၅ မီတာရွိပါတယ္။
ဆက္လက္ ခ်ဲ႕ထြင္ေဖာက္လုပ္မယ့္ မူလဥမင္ႀကီးရဲ႕ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အဆင္ေျပေစဖို႔ ဥမင္ ျဖတ္ပိုင္းပံုရဲ႕ အေပၚျခမ္း (အမိုးပိုင္း) မွာ ၂ မီတာမွ ၂.၅ မီတာ ခ်န္ၿပီး ဥမင္ရဲ႕ အလယ္ဗဟို တည့္တည့္နဲ႔ ေအာက္ေျခအပိုင္းကေန Pilot tunnel ကို တူးေဖာ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အေပၚက ေျမႀကီးကို အလြယ္တကူ ဖဲ့ခ်ႏိုင္ေစရန္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ Pilot tunnel ကို ဥမင္ရဲ႕ ေအာက္ေျခပိုင္း (ၾကမ္းျပင္ ေရေျမာင္းေဖာက္မယ့္ အပိုင္း) ကေန စတူးတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါမွလည္း ေျမႀကီးတူးထုတ္ လိုက္လို႔ ထြက္လာမယ့္ ေျမစာေတြကို သယ္ယူရာမွာ မူလဥမင္ႀကီးနဲ႔ တေျပးညီ လမ္းတစ္ေၾကာင္းတည္း ျဖစ္္မွာပါ။ ဒီနည္းနဲ႔ Pilot tunnel ကုိေရွ႕က ေဖာက္သြားၿပီး မူလ ဥမင္က ေနာက္ကေန အေပၚေျမသားမ်ားကို လြယ္လြယ္ကူကူ တူးထုတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
Pilot tunnel ကို ဥမင္ျဖတ္ပိုင္းပံုရဲ႕ အလယ္၀င္႐ိုး တည့္တည့္ကေန မူလဥမင္ရဲ႕ ၀င္ရိုးနဲ႔ တထပ္တည္း က်ေအာင္ ေဖာက္လုပ္တာလည္း ရွိသလို၊ ၀င္႐ိုးရဲ႕ ေအာက္ ၀.၅ မီတာမွ ၁ မီတာအထိ အနည္းငယ္ ႏွိမ့္ၿပီး ေဖာက္ၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီနည္းမွာေတာ့ Pilot tunnel ရဲ႕ အေပၚမွ ဖဲ့ခ်ရမယ့္ ေျမသားပမာဏ နည္းပါးသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ main tunnel ရဲ႕ ေအာက္ေျခပိုင္း မွာေတာ့ တူးထုတ္ရမယ့္ ေျမသား ပမာဏဟာ အလြန္ မ်ားျပားလာမွာ ျဖစ္သလို တူးၿပီးသား ေျမစာေတြကို ေျမသယ္တြဲမ်ားေပၚ ထည့္ေပးဖို႔ရာလည္း ခက္ခဲေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Pilot tunnel မွာ Lining segment ေတြကို တပ္ဆင္ေပးမယ့္ Erector အတြက္ Chamber တစ္ခုကို အရင္တူးေဖာ္ၿပီးမွ Pilot tunnel ေဖာက္လုပ္ေရးကို စတင္ပါတယ္။ Erector ကို တပ္ဆင္ၿပီးတဲ့ အခါမွာ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္လုပ္ႏိုင္ပါၿပီ။
ေနာက္တစ္ခု သတိထားရမယ့္ အခ်က္က မူလဥမင္ကို မတူးေဖာ္ခင္မွာ Pilot tunnel ရဲ႕ Lining ring နဲ႔ ေဘးပတ္လည္ ေျမႀကီးၾကားထဲကို ပထမအရစ္ shotcrete (первичного нагнетания) လုပ္ထားေပးဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွသာ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္ထဲကို ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ေျမေအာက္ေရ စိမ့္ထြက္လာတာမ်ဳိး၊ အေပၚမွ ေျမသားနိမ့္ဆင္း က်လာတာမ်ဳိးကို ကာကြယ္ ေပးထားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆာက္လုပ္ေနစဥ္ အတြင္း မူလဥမင္ကို ပံုသ႑ာန္ ပ်က္ယြင္းမႈ (Deformation) ျဖစ္မႈမွလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ မိမိတို႔ အသံုးျပဳေနတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရး အစီအစဥ္ဇယား အတိုင္း မူလဥမင္ကို Pilot tunnel နဲ႔ အၿပိဳင္ ၂၅-၃၀ မီတာအကြာမွ ဆက္တိုက္ လိုက္ပါေဖာက္လုပ္ႏိုင္သလို Pilot tunnel လုပ္ငန္းမ်ား အားလံုးၿပီးသြားေတာ့မွာ မူလဥမင္ကို ဆက္လက္ ေဖာက္လုပ္မယ္ဆိုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
မူလဥမင္ရဲ႕ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုေတာ့ Pilot tunnel ေဖာက္ခဲ့စဥ္က အတိုင္းပဲ Lining ring မ်ားတပ္ဆင္ဖို႔ Erector အတြက္ chamber တူးေဖာ္ၿပီးမွ စတင္လုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ဒီ Chamber ဟာ မူလဥမင္တူးေဖာ္ဖို႔ စတင္ျပင္ဆင္ရာ ေနရာၿဖစ္ၿပီး Lining ring အနည္းငယ္နဲ႔ တပ္ဆင္ထားပါတယ္။ Chamber ရဲ႕ အက်ယ္အ၀န္းဟာ erector နဲ႔ ဥမင္တူးေဖာ္ေရး စက္ကိရိယာမ်ား ထားရွိဖို႔အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ဧရိယာ ရွိရပါမယ္။
ပံုကိုၾကည့္ပါ။ ဥမင္က ညာဘက္ကို ဦးတည္ေဖာက္လုပ္ ထားပါတယ္။ ေရွ႕မွာ Pilot tunnel ရွိၿပီး ၎ရဲ႕ေနာက္က main tunnel ႀကီးလိုက္တာပါ။ Pilot tunnel ရဲ႕အေပၚကို ၃ မီတာ လိုဏ္ေခါင္းငယ္ေလး တူးထုတ္၊ အထဲမွာ သစ္သားတန္းေတြနဲ႔ ေထာက္ခံထားၿပီးေတာ့မွ Cutting length(Заходка) အတိုင္း ၁.၅ မီတာမွ ၂ မီတာႏႈန္းအတိုင္း ေရွ႕ကို ဆက္တိုးသြားတာပါ။ အေပၚကတူးၿပီးသား ေျမစာေတြဟာ bunker မွတဆင့္ ေျမသယ္တြဲမ်ားနဲ႔ သယ္ထုတ္ပါတယ္။ က်န္လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကေတာ့ ပံုမွန္ ဥမင္တစ္ခုရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အတိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Cutting length တစ္ခါတူးၿပီးတိုင္းမွာ Pilot tunnel ရဲ႕ Lining ring ႏွစ္ခုကို ျပန္ျဖဳတ္ၿပီး မူလဥမင္အတြက္ Lining ring ႏွစ္ခုကို erector ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ တပ္ဆင္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ Lining ring ေတြၾကားထဲကို သဲနဲ႔ ဘိလပ္ေျမ ေရာစပ္ထားတဲ့ အေရာအေႏွာကို မႈတ္ထည့္ၿပီး ဒုတိယအရစ္ shotcreting ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေခါက္ Cutting length တစ္ခါတူးၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ Pilot tunnel က Lining ring တစ္ခုသာ ျဖဳတ္ၿပီး မူလဥမင္မွာေတာ့ ႏွစ္ခုတပ္ဆင္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ cutting length ႏွစ္ခါစီ၊ ႏွစ္ခါစီၿပီးတိုင္းမွာ အလ်ား ၃ မီတာ ေဖာက္လုပ္ၿပီးစီးကာ ၁ မီတာစီအလ်ားရွိတဲ့ Pilot tunnel ရဲ႕ Lining ring သံုးခုျဖဳတ္ၿပီး၍ ၀.၇၅ မီတာရွိတဲ့ မူလဥမင္ရဲ႕ Lining ring ေလးခုတပ္ဆင္ၿပီးပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ အဲဒီအစီအစဥ္ အတိုင္းပဲ ေရွ႕ဆက္သြားပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆိုရင္ Pilot tunnel ေဖာက္လုပ္ပံုကို သေဘာေပါက္ ေလာက္ၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္။ မရွင္းလင္းသည္မ်ားကို ထပ္မံေမးျမန္းႏိုင္ပါတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် ေျဖၾကားသြားပါ့မယ္။ NATM နည္းနဲ႔ ေဖာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ဥမင္ငယ္မ်ားကို အရင္ေဖာက္၊ ၿပီးတာနဲ႔ နံရံကို တစ္ခါတည္း shotcrete လုပ္ၿပီး ထိန္း၊ ေနာက္မွ က်န္တဲ့ အပိုင္းေတြကို ဆက္ေဖာက္တာပါ။ Construction sequence ကေတာ့ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ နဖူးေတြ႔၊ ဒူးေတြ႔ ေတြ႕ရေတာ့မွပဲ “ ေအာ္ .. ဒီလိုပါလားလို႔..” ပိုမိုသေဘာေပါက္ဖို႔ရာ ရွိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ လိုက္ပါတယ္။
မူရင္းလင့္ခ္မွ ဖတ္႐ႈရန္
ဒီနည္းလမ္းကို ေျမသားေပ်ာ့တဲ့ Soft ground ေတြမွာ အရြယ္အစားႀ ကီးမားတဲ့ ဥမင္မ်ား၊ ဥပမာ - ေျမေအာက္ ဘူတာ႐ံု၊ ေျမေပၚထြက္ေပါက္လို ေျမေအာက္ အေဆာက္အအံု မ်ားကို ေဆာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။ ၎တို႔ရဲ႕ ျဖတ္ပိုင္းပံု အရြယ္အစားဟာ ႀကီးမားလြန္း တာေၾကာင့္ ေျမေအာက္မွာ တၿပိဳင္တည္း တူးေဖာ္လိုက္ဖုိ႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဥမင္ရဲ႕ ေဘးပတ္လည္နဲ႔ အေပၚက သက္ေရာက္လာမယ့္ အားက မ်ားလြန္းတာေၾကာင့္ ေျမၿပိဳက်မႈ မျဖစ္ေစဖို႔ အတြက္ ဒီနည္းလမ္းကို အသံုးျပဳရတာပါ။ ဥမင္အလ်ားဟာ မီတာ ၁၀၀ မွ ၁၅၀ အတြင္းသာ ရွိၿပီး Shield tunneling method နဲ႔ ေဖာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီနည္းလမ္းကို အသံုးျပဳဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။
Pilot tunnel ကို ဘယ္ေနရာကေန ေဖာက္မလဲဆိုတဲ့ ျပႆနာကိုေတာ့ လက္ရွိဥမင္လုပ္ငန္း လုပ္ေနတဲ့ ေနရာရဲ႕ ဘူမိေျမ အေျခအေနမ်ား၊ မူလ ဥမင္ရဲ႕ အေပၚပိုင္းနဲ႔ ေအာက္ေျခပိုင္းတို႔ အနက္ မည့္သည့္ အပိုင္းကေန စတင္ ေဖာက္လုပ္ဖို႔ အဆင္ေျပသလဲ၊ တူးေဖာ္ၿပီးသား ေျမစာမ်ားကို သယ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ လမ္းမ်ားဘယ္လို ခ်ထားႏိုင္မလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားနဲ႔ ခ်ိန္ထိုး ဆံုးျဖတ္ေလ့ရွိပါတယ္။
Pilot tunnel ရဲ႕ အက်ယ္ဟာ ေျမေအာက္ေရႏွင့္ ဘူမိေျမ အေျခအေနမ်ားနဲ႔ ၎ဥမင္ငယ္ အတြင္း လုပ္ငန္းမ်ား အဆင္ေျပစြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးေပၚ မူတည္ၿပီး စက္၀ိုင္း အခ်င္း ၂.၅ မီတာထက္ မငယ္ရပါဘူး။ မီထ႐ိုပိုလီတန္ ဥမင္မ်ားကို ေဆာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာ Pilot tunnel မ်ားကို Cast iron segment(block) သို႔မဟုတ္ Reinforced concrete lining segment မ်ားနဲ႔ တပ္ဆင္ ေဖာက္လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေျမေအာက္ေရ အနက္ေပ မ်ားတဲ့အခါ Cast iron lining ကို အသံုးျပဳၿပီး ေျမေအာက္ေရ စိမ့္၀င္မႈမွ အေတာ္အတန္ စိတ္ခ်ရတဲ့ ေျမမ်ဳိးမွာ ကြန္ကရစ္ Lining ကို အသံုးျပဳပါတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ NATM နည္းနဲ႔ sprayed concrete lining ကိုလည္း အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ Pilot tunnel ရဲ႕ ဥမင္ အခ်င္းကေတာ့ အရြယ္အစားအလိုက္ ၅.၅ မွ ၆ မီတာ အထိရွိႏိုင္ၿပီး Lining ring တစ္ခုရဲ႕ အရွည္မွာ ၁ မီတာရွိပါတယ္။ ေနာက္က ထပ္ခ်ပ္လိုက္ၿပီး ေဆာက္လုပ္တဲ့ မူလ ဥမင္ရဲ႕ အခ်င္းကေတာ့ ၈.၅ မီတာမွ ၉.၅ မီတာအထိ ရွိၿပီး Lining ring အရွည္ ၀.၇၅ မီတာရွိပါတယ္။
ဆက္လက္ ခ်ဲ႕ထြင္ေဖာက္လုပ္မယ့္ မူလဥမင္ႀကီးရဲ႕ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား အဆင္ေျပေစဖို႔ ဥမင္ ျဖတ္ပိုင္းပံုရဲ႕ အေပၚျခမ္း (အမိုးပိုင္း) မွာ ၂ မီတာမွ ၂.၅ မီတာ ခ်န္ၿပီး ဥမင္ရဲ႕ အလယ္ဗဟို တည့္တည့္နဲ႔ ေအာက္ေျခအပိုင္းကေန Pilot tunnel ကို တူးေဖာ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အေပၚက ေျမႀကီးကို အလြယ္တကူ ဖဲ့ခ်ႏိုင္ေစရန္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ Pilot tunnel ကို ဥမင္ရဲ႕ ေအာက္ေျခပိုင္း (ၾကမ္းျပင္ ေရေျမာင္းေဖာက္မယ့္ အပိုင္း) ကေန စတူးတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါမွလည္း ေျမႀကီးတူးထုတ္ လိုက္လို႔ ထြက္လာမယ့္ ေျမစာေတြကို သယ္ယူရာမွာ မူလဥမင္ႀကီးနဲ႔ တေျပးညီ လမ္းတစ္ေၾကာင္းတည္း ျဖစ္္မွာပါ။ ဒီနည္းနဲ႔ Pilot tunnel ကုိေရွ႕က ေဖာက္သြားၿပီး မူလ ဥမင္က ေနာက္ကေန အေပၚေျမသားမ်ားကို လြယ္လြယ္ကူကူ တူးထုတ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
Pilot tunnel ကို ဥမင္ျဖတ္ပိုင္းပံုရဲ႕ အလယ္၀င္႐ိုး တည့္တည့္ကေန မူလဥမင္ရဲ႕ ၀င္ရိုးနဲ႔ တထပ္တည္း က်ေအာင္ ေဖာက္လုပ္တာလည္း ရွိသလို၊ ၀င္႐ိုးရဲ႕ ေအာက္ ၀.၅ မီတာမွ ၁ မီတာအထိ အနည္းငယ္ ႏွိမ့္ၿပီး ေဖာက္ၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီနည္းမွာေတာ့ Pilot tunnel ရဲ႕ အေပၚမွ ဖဲ့ခ်ရမယ့္ ေျမသားပမာဏ နည္းပါးသြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ main tunnel ရဲ႕ ေအာက္ေျခပိုင္း မွာေတာ့ တူးထုတ္ရမယ့္ ေျမသား ပမာဏဟာ အလြန္ မ်ားျပားလာမွာ ျဖစ္သလို တူးၿပီးသား ေျမစာေတြကို ေျမသယ္တြဲမ်ားေပၚ ထည့္ေပးဖို႔ရာလည္း ခက္ခဲေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Pilot tunnel မွာ Lining segment ေတြကို တပ္ဆင္ေပးမယ့္ Erector အတြက္ Chamber တစ္ခုကို အရင္တူးေဖာ္ၿပီးမွ Pilot tunnel ေဖာက္လုပ္ေရးကို စတင္ပါတယ္။ Erector ကို တပ္ဆင္ၿပီးတဲ့ အခါမွာ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္လုပ္ႏိုင္ပါၿပီ။
ေနာက္တစ္ခု သတိထားရမယ့္ အခ်က္က မူလဥမင္ကို မတူးေဖာ္ခင္မွာ Pilot tunnel ရဲ႕ Lining ring နဲ႔ ေဘးပတ္လည္ ေျမႀကီးၾကားထဲကို ပထမအရစ္ shotcrete (первичного нагнетания) လုပ္ထားေပးဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါမွသာ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္ထဲကို ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ေျမေအာက္ေရ စိမ့္ထြက္လာတာမ်ဳိး၊ အေပၚမွ ေျမသားနိမ့္ဆင္း က်လာတာမ်ဳိးကို ကာကြယ္ ေပးထားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆာက္လုပ္ေနစဥ္ အတြင္း မူလဥမင္ကို ပံုသ႑ာန္ ပ်က္ယြင္းမႈ (Deformation) ျဖစ္မႈမွလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ မိမိတို႔ အသံုးျပဳေနတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရး အစီအစဥ္ဇယား အတိုင္း မူလဥမင္ကို Pilot tunnel နဲ႔ အၿပိဳင္ ၂၅-၃၀ မီတာအကြာမွ ဆက္တိုက္ လိုက္ပါေဖာက္လုပ္ႏိုင္သလို Pilot tunnel လုပ္ငန္းမ်ား အားလံုးၿပီးသြားေတာ့မွာ မူလဥမင္ကို ဆက္လက္ ေဖာက္လုပ္မယ္ဆိုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
မူလဥမင္ရဲ႕ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုေတာ့ Pilot tunnel ေဖာက္ခဲ့စဥ္က အတိုင္းပဲ Lining ring မ်ားတပ္ဆင္ဖို႔ Erector အတြက္ chamber တူးေဖာ္ၿပီးမွ စတင္လုပ္ကိုင္ပါတယ္။ ဒီ Chamber ဟာ မူလဥမင္တူးေဖာ္ဖို႔ စတင္ျပင္ဆင္ရာ ေနရာၿဖစ္ၿပီး Lining ring အနည္းငယ္နဲ႔ တပ္ဆင္ထားပါတယ္။ Chamber ရဲ႕ အက်ယ္အ၀န္းဟာ erector နဲ႔ ဥမင္တူးေဖာ္ေရး စက္ကိရိယာမ်ား ထားရွိဖို႔အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ဧရိယာ ရွိရပါမယ္။
ပံုကိုၾကည့္ပါ။ ဥမင္က ညာဘက္ကို ဦးတည္ေဖာက္လုပ္ ထားပါတယ္။ ေရွ႕မွာ Pilot tunnel ရွိၿပီး ၎ရဲ႕ေနာက္က main tunnel ႀကီးလိုက္တာပါ။ Pilot tunnel ရဲ႕အေပၚကို ၃ မီတာ လိုဏ္ေခါင္းငယ္ေလး တူးထုတ္၊ အထဲမွာ သစ္သားတန္းေတြနဲ႔ ေထာက္ခံထားၿပီးေတာ့မွ Cutting length(Заходка) အတိုင္း ၁.၅ မီတာမွ ၂ မီတာႏႈန္းအတိုင္း ေရွ႕ကို ဆက္တိုးသြားတာပါ။ အေပၚကတူးၿပီးသား ေျမစာေတြဟာ bunker မွတဆင့္ ေျမသယ္တြဲမ်ားနဲ႔ သယ္ထုတ္ပါတယ္။ က်န္လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကေတာ့ ပံုမွန္ ဥမင္တစ္ခုရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အတိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Cutting length တစ္ခါတူးၿပီးတိုင္းမွာ Pilot tunnel ရဲ႕ Lining ring ႏွစ္ခုကို ျပန္ျဖဳတ္ၿပီး မူလဥမင္အတြက္ Lining ring ႏွစ္ခုကို erector ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ တပ္ဆင္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ Lining ring ေတြၾကားထဲကို သဲနဲ႔ ဘိလပ္ေျမ ေရာစပ္ထားတဲ့ အေရာအေႏွာကို မႈတ္ထည့္ၿပီး ဒုတိယအရစ္ shotcreting ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေခါက္ Cutting length တစ္ခါတူးၿပီးတဲ့ အခါမွာေတာ့ Pilot tunnel က Lining ring တစ္ခုသာ ျဖဳတ္ၿပီး မူလဥမင္မွာေတာ့ ႏွစ္ခုတပ္ဆင္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ cutting length ႏွစ္ခါစီ၊ ႏွစ္ခါစီၿပီးတိုင္းမွာ အလ်ား ၃ မီတာ ေဖာက္လုပ္ၿပီးစီးကာ ၁ မီတာစီအလ်ားရွိတဲ့ Pilot tunnel ရဲ႕ Lining ring သံုးခုျဖဳတ္ၿပီး၍ ၀.၇၅ မီတာရွိတဲ့ မူလဥမင္ရဲ႕ Lining ring ေလးခုတပ္ဆင္ၿပီးပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ အဲဒီအစီအစဥ္ အတိုင္းပဲ ေရွ႕ဆက္သြားပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆိုရင္ Pilot tunnel ေဖာက္လုပ္ပံုကို သေဘာေပါက္ ေလာက္ၿပီလို႔ ထင္ပါတယ္။ မရွင္းလင္းသည္မ်ားကို ထပ္မံေမးျမန္းႏိုင္ပါတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် ေျဖၾကားသြားပါ့မယ္။ NATM နည္းနဲ႔ ေဖာက္လုပ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ဥမင္ငယ္မ်ားကို အရင္ေဖာက္၊ ၿပီးတာနဲ႔ နံရံကို တစ္ခါတည္း shotcrete လုပ္ၿပီး ထိန္း၊ ေနာက္မွ က်န္တဲ့ အပိုင္းေတြကို ဆက္ေဖာက္တာပါ။ Construction sequence ကေတာ့ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ နဖူးေတြ႔၊ ဒူးေတြ႔ ေတြ႕ရေတာ့မွပဲ “ ေအာ္ .. ဒီလိုပါလားလို႔..” ပိုမိုသေဘာေပါက္ဖို႔ရာ ရွိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားရင္း နိဂံုးခ်ဳပ္ လိုက္ပါတယ္။
မူရင္းလင့္ခ္မွ ဖတ္႐ႈရန္
ပရင့္ထုတ္ရန္
Pilot tunneling method က အရမ္း ကို ့့့ျပည့္စံု ပါတယ္။ေတာ္ေတာ္ ဗဟုသုတ တိုးပြား ပါတယ္။ ညီေလး ….ပညာ ဒါန ေတြ အခုထက္ ပို လုပ္ နုိင္ ပါေစ။
ဒီေန႔ ဒီေခါင္းစဥ္ကို ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလုိ ျပန္ဖတ္ရေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ သေဘာေပါက္လြယ္ သြားပါတယ္။ ေက်းဇူးပါ ခ်စ္ကိုႀကီး...