ေျမေအာက္မီထ႐ိုဘူတာမ်ားႏွင့္ ေျမေပၚပိုင္းကို ဆက္သြယ္ျခင္း

ဒီအပိုင္းဟာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့အတြက္ အပိုင္းလုိက္ ေဆြးေႏြး တင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Metropolitan အပိုင္းႏွင့္ ပတ္သတ္ေသာ Technical terms မ်ားကိုလည္း ဖတ္႐ႈေလ့လာသူ နားလည္ႏုိင္ ေစရန္အတြက္ လက္လွမ္း မီသေလာက္ ေဆြးေႏြး တင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

မီထ႐ိုဘူတာမ်ားဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ေျမေအာက္ပိုင္းမွာ တည္ရွိၾကပါတယ္။ အဆုိပါ ဘူတာမ်ားကို ေျမေပၚပိုင္း ဘူတာမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ ေပးၾကရာတြင္ ေျမေအာက္ ဘူတာ၏ ေျမအနက္ တည္ရွိပံုကို မူတည္၍ ေလွကား (Stairway) မ်ားႏွင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ စက္ေလွကား(Escalator) မ်ားႏွင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း ျပဳလုပ္ကာ ခရီးသည္မ်ား သြားလာမႈ လြယ္ကူေစရန္ စဥ္းစား ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ဒီ Complex မွာ ပါဝင္မယ့္ အပိုင္းမ်ားကို ေအာက္ပါ အတုိင္း ခြဲျခား တင္ျပပါ႔မယ္။




(၁) Vestibule

Vestibule သည္ ေျမေအာက္ မီထ႐ိုဘူတာႏွင့္ ေျမေပၚပိုင္းကို ဆက္သြယ္ေပးရာမွာ ေျမေပၚဘက္ပိုင္းရွိ ဘူတာ အေဆာက္အဦးကို ေခၚဆုိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ဘူတာသို႔ ခရီးသည္မ်ား အဝင္အထြက္ ျပဳလုပ္သည့္ အပိုင္းဟု ေခၚဆုိႏုိင္ပါတယ္။ Vestibule မ်ားကို တည္ေဆာက္ရာတြင္ ၿမိဳ႕ျပအတြင္း ေနရာေပးႏုိင္မႈ အေနအထား၊ ၿမိဳ႕ျပအေဆာက္အဦးမ်ား၊ ကားလမ္းမ်ား၏ တည္ရွိပံု အေနအထားမ်ား၊ ခရီးသည္မ်ား သြားလာရန္ လြယ္ကူမႈ ရွိမရွိ စသည့္အခ်က္မ်ားအေပၚ မူတည္၍ ေျမေပၚတြင္ လည္းေကာင္း၊ ေျမေအာက္တြင္ လည္းေကာင္း တည္ေဆာက္ ၾကပါတယ္။

ေျမေအာက္မီထ႐ိုဘူတာမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ Vestibule မ်ား

(က) ေျမျပင္အေပၚပိုင္းရွိ Vestibule ပံု ၊ (ခ) ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္းရွိ Vestibule ပံု
(၁) စက္ေလွကားသုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္ဥမင္(Bearing tunnel) ၊
(၂) စက္ေလွကားဥမင္(Escalator tunnel) ၊
(၃) ေျမျပင္ေပၚရွိ Vestibule
(၄) စက္ေလွကားမ်ား ေမာင္းႏွင္ရန္အတြက္ လုိအပ္ေသာ စက္ႀကီးမ်ား ထားေသာအပိုင္း၊
(၅) စက္ေလွကားဥမင္ႏွင့္ ခ်ဥ္းကပ္ဥမင္ကို ဆက္ေပးေသာအပိုင္း
(၆) မီထရိုဘူတာ ၊
(၇) ေျမေအာက္ပိုင္းရွိ Vestibule ၊
(၈) ေျမေအာက္လမ္းကူးလူသြားဥမင္ (Underpass)



ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္းရွိ Vestibule

ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္ထားေသာ Vestibule မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ Underpass မ်ားျဖင့္ တြဲဆက္ တည္ေဆာက္တာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ Underpass မ်ားျဖင့္ တြဲဆက္ျခင္းမရွိဘဲလည္း တည္ေဆာက္ ႏုိင္ပါတယ္။ ေျမေအာက္ဘူတာ၏ Platform ႏွင့္ ဆက္သြယ္ရာတြင္ Stairway မ်ား သို႔မဟုတ္ Escalator မ်ားျဖင့္ ဆက္သြယ္ထားပါတယ္။ ပံုတြင္ေလ့လာၾကည့္႐ႈႏုိင္ပါတယ္။





၎တုိ႔၏ တည္ေဆာက္ပံု၊ ပါဝင္ ဖြဲ႕စည္းပံုမ်ားသည္ ေျမေအာက္ဘူတာ၏ ေျမအနက္ တည္ရွိမႈအေပၚမူတည္ ပါတယ္။ ေျမတိမ္ပိုင္းဘူတာမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ ေျမေအာက္ပုိင္း Vestibule မ်ားသည္ ေျမေအာက္ဘူတာ Platform ၏ အဆံုးမွျဖစ္ေစ၊ Platform ၏အလယ္မွျဖစ္ေစ ေလွကား သို႔မဟုတ္ စက္ေလွကားမ်ားျဖင့္ ဆက္သြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေျမတိမ္ပိုင္းဘူတာမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားပံုကို ပံုတြင္ ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။

ေျမတိမ္ပိုင္းရွိ Three Span-typed Station ၏ Plan ၊ Profile ႏွင့္ cross-section ပံုမ်ား

(၁) Passway ၊ (၂) ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္းရွိ Vestibule ၊ (၃) မီထ႐ိုဘူတာ Platform

ေျမတိမ္ပိုင္းဘူတာမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္းရွိ Vestibule မ်ားတည္ေဆာက္ပံုကို စဥ္းစားရာတြင္ ေလွကားမ်ား သို႔မဟုတ္ စက္ေလွကားမ်ား ေနရာခ်ထားပံု ၊ Ticket Counter မ်ားထားရွိပံု၊ အဝင္အထြက္ လက္မွတ္ျဖတ္ေနရာ Control Machine မ်ား ေနရာခ်ထားပံုမ်ားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား ၾကရပါတယ္။
ေျမနက္ပိုင္း ေျမေအာက္မီထ႐ို ဘူတာမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ ေျမေအာက္ပိုင္း Vestibule မ်ား တည္ေဆာက္ပံုကို ပံုတြင္ ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။

ေျမနက္ပိုင္းဘူတာႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္းတြင္ သီးျခားတည္ေဆာက္ထားေသာ Vestibule တစ္ခု၏ Plan ပံု

(၁) စက္ေလွကားဥမင္ ၊ (၂) Vent-shaft (၃) စက္ေလွကားဥမင္ အတက္အဆင္းခန္းမ (Escalator hall)

ေျမတိမ္ပိုင္းရွိ မီထ႐ိုဘူတာမ်ားႏွင့္ တြဲဆက္တည္ေဆာက္မႈ မတူဘဲ ဖြဲ႔စည္းပံုကြဲျပားပါတယ္။ ဒီအပိုင္းတြင္ ေျမနက္ပုိင္းကို ဆက္သြယ္ထားေသာေၾကာင့္ စက္ေလွကားဥမင္သည္ ပိုမိုရွည္လ်ားလာပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ စက္ေလွကား ဥမင္ေအာက္ပိုင္းတြင္ စက္ေလွကားမ်ား ေမာင္းႏွင္ရန္အတြက္ စက္ထိန္းခ်ဳပ္ခန္းမ်ား ထားရွိပံု၊ ေျမေအာက္ဘူတာ အတြင္းသို႔ ေလဝင္ေလထြက္ ေပးႏုိင္ရန္အတြက္ Vent-Shaft မ်ား ထားရွိပံုမ်ားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။

ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္းရွိ Vestibule ကို တည္ေဆာက္ရာတြင္ မိုႏုိလစ္နစ္ ကြန္ကရစ္ သို႔မဟုတ္ ႀကိဳတင္သြန္းေလာင္း သံကူကြန္ကရစ္မ်ားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ႏုိင္ၿပီး ၎တုိ႔၏ မ်က္ႏွာက်က္မ်ားကို သံတုိင္မ်ားျဖင့္(Steel beam)ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ၾကရပါတယ္။ တည္ေဆာက္သည့္နည္းလမ္းမွာ Cut and Cover method ျဖစ္ပါတယ္။ (စက္ေလွကားဥမင္မ်ားအတြက္ သီးျခားတင္ျပေပးပါ႔မယ္။)



ေျမျပင္ေပၚရွိ Vestibule

ေျမျပင္ေပၚရွိ Vestibule မ်ားသည္ ေျမေအာက္ဘူတာ၏ Platform ႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေျမျပင္ေအာက္ရွိ Vestibule ႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ဆက္သြယ္ထားၾကပါတယ္။ ဒီအပိုင္းမွာလည္း ေျမနက္ပိုင္းရွိ ဘူတာမ်ားကို ဆက္သြယ္ရာမွာ စက္ေလွကားမ်ားျဖင့္ ဆက္သြယ္ၾကပါတယ္။ ေျမျပင္ေအာက္ပုိင္းရွိ Vestibule မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ရာမွာေတာ့ ေလွကားမ်ား၊ စက္ေလွကားမ်ားျဖင့္ ဆက္သြယ္ႏုိင္ပါတယ္။

ေျမေပၚပိုင္းတြင္ရွိေသာ Vestibule မ်ားကို သီးျခားရွိေသာ Vestibule မ်ားႏွင့္ Public Building မ်ားႏွင့္တြဲ၍ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ Vestibule မ်ားဟူ၍ ခြဲျခားႏုိင္ပါတယ္။ သီးျခားတည္ရွိေသာ Vestibule မ်ားကို ေဆာက္လုပ္ရာမွာ အမ်ားအားျဖင့္ အဝုိင္းပံုမ်ားကို တည္ေဆာက္ၾကပါတယ္။ အေဆာက္အဦး ဧရိယာကို စဥ္းစားရာမွာ အခ်င္းဝက္ ၁၅ မီတာ နီးပါး ပတ္လည္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ၿပီး အလယ္ပိုင္းတြင္ စက္ေလွကားမ်ား ထားရွိမည့္ အပိုင္းအတြက္ အခ်င္းဝက္ ၈.၅ - ၉.၀ မီတာ ထားရွိၾကပါတယ္။ သာဓက အေနနဲ႔ ပံုမွာ ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္။ ( ဒီဇုိင္းအေပၚမူတည္၍ ထားရွိေသာ ပံုသ႑ာန္မ်ား ကြဲျပားႏုိင္ပါတယ္။)

ေျမနက္ပိုင္း မီထ႐ိုဘူတာႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ ေျမျပင္ေပၚရွိ သီးျခားတည္ေဆာက္ထားေသာ Vestibule ပံု

(၁) စက္ေလွကားခန္းမ (၂) စက္ေလွကား (၃) ထြက္ေပါက္ (၄) ဝင္ေပါက္ (၅) ဥမင္အတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ရာတြင္ အမိႈက္ မပါလာေစရန္ အတြက္ ဖုန္မႈန္႔ခံထားေသာ ဇကာကြက္ငယ္မ်ားထားရွိပံု

စက္ေလွကားမ်ား ထားရွိမယ့္ ေဘးပတ္လည္တြင္ အမိုးအတြက္ Support လုပ္ေပးမယ့္ Column တို္င္မ်ားကို ပတ္လည္ထားရွိၾကပါတယ္။ စက္ေလွကားမ်ား ထားရွိမယ့္အပို္င္း (Escalator-Hall) သည္ အျပင္မွလာမည့္ ခရီးသည္မ်ား စက္ေလွကားမ်ားသို႔ သြားလာရန္ႏွင့္ ေျမေအာက္မွ ထြက္လာမည့္ ခရီးသည္မ်ား အျပင္သို႔ထြက္ရန္ စသည့္တုိ႔အတြက္ အတက္အဆင္း လမ္းမ်ားကို ခြဲျခားေပးထားပါတယ္။

အထက္ပါပံုတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ သီးျခားရွိေသာ အဝုိင္းပံု Vestibule တြင္ စက္ေလွကားအပိုင္းရွိ Column တုိင္မ်ား၊ အဝင္အထြက္ တံခါးမ်ား၊ အမိုးမ်ား၊ ျပတင္းေပါက္မ်ား၊ ေလွကားမ်ား၊ လက္မွတ္ေရာင္း ေကာင္တာ၊ လက္မွတ္ျဖတ္ေနရာမ်ား စသည္တုိ႔ အေျခခံအားျဖင့္ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ စက္ေလွကား၏ ဦးေခါင္းအေပၚပုိင္းဘက္ ေဘးတစ္ဖက္စီတြင္ ေျမေအာက္ဥမင္အတြင္း Ventilation ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ vent-canal သို႔မဟုတ္ Vent-tube မ်ားကို နံရံႏွင့္တြဲကပ္၍ထားရွိၾကပါတယ္။ အဆုိပါ နံရံမ်ားတြင္တြဲကပ္ထားရွိေသာ တ႐ုတ္ကပ္မ်ားပါသည့္ Vent-canal မ်ားကို စက္ေလွကားဥမင္ေအာက္ပိုင္းရွိ Vent-canal မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ေပးထားပါတယ္။

အဝုိင္းပံု Vestibule ၏ ေအာက္ပိုင္းတြင္ စက္ေလွကားမ်ား ေမာင္းႏွင္ရန္အတြက္ Control room မ်ား ထားရွိၾကပါတယ္။ ေျမေပၚပိုင္း Vestibule ရွိ စက္ေလွကား ဦးေခါင္းပိုင္း Escalator-hall တြင္ အျမင့္ကို ၆.၀ - ၇.၀ မီတာ ထားရွိပါၿပီး ၎အတြက္အမိုးကို မုိႏုိလစ္နစ္ ကြန္ကရစ္ သို႔မဟုတ္ ႀကိဳတင္သြန္းေလာင္း ကြန္ကရစ္မ်ားျဖင့္ ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ Public building မ်ားႏွင့္တြဲ၍ တည္ေဆာက္ရာတြင္ အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အဦးမ်ားႏွင့္ တြဲဆက္၍ တည္ေဆာက္ၾကပါတယ္။

ဒီလုိတည္ေဆာက္ရာမွာ Vestibule ကို ေျမညီထပ္မွာ ထားရွိပါတယ္။ တည္ေဆာက္ရာမွာလည္း အဝိုင္းပံုမ်ား မဟုတ္ေတာ့ဘဲ Public building မ်ား၏ပံုကို လုိက္၍ တည္ေဆာက္ပံု ကြဲျပား သြားႏုိင္ပါတယ္။

ၾကားခံ Vestibule မ်ား

ေျမေအာက္မီထ႐ိုဘူတာမ်ားသည္ ေျမျပင္ေအာက္ အလြန္နက္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ တည္ရွိေနပါက စက္ေလွကား ဥမင္မ်ားကို တစ္ဆက္တည္း အသံုးျပဳရန္ မလြယ္ကူေသာေၾကာင့္ စက္ေလွကား ဥမင္ ႏွစ္ခုအၾကားတြင္ ေျမေအာက္ ၾကားခံ Vestibule မ်ားကို ထားရွိ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ေျမေအာက္ အလြန္နက္ေသာ ေနရာမ်ားရွိ မီထ႐ိုဘူတာမ်ားကို ဆက္သြယ္ရာမွာ စက္ေလွကား ဥမင္မ်ားကို ႏွစ္ပိုင္း(ႏွစ္ဆင့္) ခြဲ၍ တည္ေဆာက္ကာ စက္ေလွကား ဥမင္ႏွစ္ခု အၾကားတြင္ ၾကားခံ Vestibule ကို ထားရွိကာ စက္ေလွကား ေမာင္းမယ့္ Mechine မ်ားကို Electric Power မ်ား ခြဲသံုးျခင္းအားလည္းေကာင္း၊ Over Load မ်ားကို ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္ျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေစပါတယ္။

ၾကားခံ Vestibule ပံု

(၁) ေအာက္ပိုင္း စက္ေလွကားသုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္ဥမင္ (Bearing tunnel) ၊ (၂) စက္ေလွကားဥမင္(Escalator tunnel) ၊
(၃) ၾကားခံ Vestibule ၊ (၄) အေပၚပိုင္း စက္ေလွကားသုိ႔ ခ်ဥ္းကပ္ဥမင္ (Bearing tunnel) ၊
(၅) စက္ေလွကားဥမင္(Escalator tunnel ၊ (၆) ေျမေအာက္ပိုင္းရွိ Vestibule ၊
(၇) ေျမေအာက္လမ္းကူးလူသြားဥမင္ (Underpass) ၊ (၈) စက္ေလွကားမ်ား ေမာင္းႏွင္ရန္အတြက္ လုိအပ္ေသာ စက္ႀကီးမ်ား ထားေသာအပိုင္း၊
(၉) (၁၀) စက္ေလွကားဥမင္ႏွင့္ ခ်ဥ္းကပ္ဥမင္ကို ဆက္ေပးေသာအပိုင္း ၊(၁၁) မီထရိုဘူတာ ၊

ၾကားခံ Vestibule တည္ေဆာက္ပံုဟာ ေျမျပင္ေအာက္ပိုင္း၊ ေျမျပင္အေပၚပိုင္း Vestibule မ်ား တည္ေဆာက္ပံုႏွင့္ မတူပဲ ကြဲျပားျခားနားပါတယ္။ ဒီအပိုင္းမွာ ေျမေအာက္ပိုင္း မီထ႐ိုကို ဆက္သြယ္ထားသည့္ ေနရာတြင္ ၎ႏွင့္ ဆက္သြယ္ထားေသာ စက္ေလွကားမ်ား ေမာင္းႏွင္ဖုိ႔အတြက္ စက္ႀကီးမ်ားထား႐ွိရန္သာမက ေျမေပၚပုိင္း Vestibule ကို ဆက္သြယ္မယ့္ စက္ေလွကားမ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္ရန္အတြက္ ခ်ဥ္းကပ္ဥမင္ (bearing tunnel) မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္းစဥ္းစား တည္ေဆာက္ၾကရပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၾကားခံ Vestibule မ်ားသည္ အရြယ္အစား ႀကီးမားပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ တည္ေဆာက္ရာမွာလည္း Cut and cover method ႏွင့္တည္ေဆာက္ရန္လည္း မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ ၎ၾကားခံ Vestibule မ်ားကို အပိတ္နည္း (Blasting method၊ Drilling method) သို႔မဟုတ္ Vertical Shaft မ်ားတူး၍ ready-made section မ်ားကို ေအာက္သို႔ခ်ေသာ နည္းမ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳ၍သာ ေဆာက္လုပ္ၾကပါတယ္။

ၾကားခံ Vestibules မ်ားတည္ေဆာက္ရာတြင္ Vertical Shaft တူး၍ ေဆာက္လုပ္ေသာ နည္းလမ္း ပံုစံၾကမ္းမ်ား

Vertical shaft တူး၍ တည္ေဆာက္ထားေသာ ၾကားခံ Vestibule ျဖတ္ပိုင္းပံုမ်ား

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

ပရင့္ထုတ္ရန္